Detox cho cá bằng cách nhịn ăn
Dọc theo bờ tả sông Thái Bình đoạn chảy qua phường Nam Đồng, thành phố Hải Dương, tôi có dịp đến thăm trang trại nuôi cá rộng 5ha với hơn 40 lồng bè của hộ gia đình ông Nguyễn Văn Thường.
Mong muốn có một công việc hữu ích khi nghỉ hưu, ông Thường đã tìm hiểu về ngành thủy sản, nghiên cứu tài liệu nông nghiệp và học hỏi quy trình nuôi cá từ Nhật Bản. Dù đã ở độ tuổi U70, trong khi bạn bè đồng niên dành thời gian để vui vầy cùng con cháu thì ông Thường vẫn tất bật với đam mê của mình, đó là "thủ lĩnh" của đàn cá.
Trang trại cá của ông Thường gồm 40 lồng bè, mỗi lồng bè nuôi từ 10 - 12 tấn cá. Ảnh: Thảo Phương.
Trang trại của ông Thường chủ yếu nuôi 4 loại cá là cá chép, cá trắm đen, cá trắm trắng và cá trê lai với sản lượng hơn 250 tấn mỗi năm. Một trong những phương pháp mà ông Thường áp dụng là kỹ thuật detox của Nhật giúp làm sạch cơ thể cá thông qua chế độ nhịn ăn định kỳ. Phương pháp này giúp cá tự đào thải độc tố, nâng cao sức khỏe và giảm thiểu bệnh tật. Mỗi lứa cá được mua về thả nuôi với trọng lượng từ 3kg trở lên và trải qua quá trình detox trong vòng hai tháng trước khi xuất bán.
Trong giai đoạn này, cá sẽ được nhịn ăn định kỳ theo chu kỳ nghiêm ngặt, giảm dần khẩu phần trước khi cắt hẳn thức ăn trong 2 - 3 ngày liên tục. Ngoài ra, trong quá trình nuôi, các loại thảo dược như hoàn ngọc, cây mật gấu, nhọ nồi, nghể, kết hợp với mật ong vải và mật ong nhãn được trộn cùng cám để bổ sung dưỡng chất.
Các loại thảo dược được nghiền, pha thành nước rồi trộn với cám giúp cá hấp thụ dễ dàng hơn. Ảnh: Phương Thảo.
Ông Thường cho biết, các loại thảo dược này chủ yếu có tác dụng làm sạch cơ thể cá chứ không mang giá trị chữa bệnh cao. Chúng được nghiền thành nước rồi trộn với cám, giúp cá hấp thụ dễ dàng hơn.
Cá trê lai vốn bị coi là loài ăn tạp, giá trị kinh tế không cao. Nhờ phương pháp detox, chất lượng thịt cá được cải thiện rõ rệt, không còn mùi tanh, từ đó giúp tăng giá trị kinh tế. Hiện nay, cá trê lai của trang trại ông Thường đã được kiểm định chất lượng và hướng đến xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Điểm đặc biệt trong phương pháp nuôi của ông Thường là hạn chế thấp nhất việc sử dụng kháng sinh. Khi có dịch bệnh, ông chỉ dùng tỏi giã nhuyễn trộn với thảo dược để thay thế thuốc kháng sinh trong việc phòng bệnh. Nhờ vậy, tỷ lệ cá chết rất thấp trong khi các lồng bè khác có thể thiệt hại hàng trăm con.
Dùng nước vôi để làm sạch môi trường nuôi
Do cá được nuôi trên sông nên nguy cơ nhiễm bệnh từ các lồng bè xung quanh rất lớn. Để đảm bảo môi trường nước trong sạch, lão nông U70 sử dụng nước vôi trong - một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao. “Trên bờ luôn có hai thùng nước vôi, mỗi tuần tôi té vôi một lần để khử khuẩn. Nhiều người qua thăm trang trại thấy tỉ lệ cá bị chết thấp, tôi chia sẻ kinh nghiệm nuôi nhưng nhiều người không tin”, ông Thường cho biết.
Theo ông Thường, nước vôi có đặc tính chìm dần xuống đáy nên giúp làm sạch môi trường từ từ mà không ảnh hưởng đến cá, chi phí thấp, một bao vôi chỉ khoảng 90.000 đồng, cả hệ thống lồng bè chỉ cần hai bao mỗi tuần là đủ để duy trì chất lượng nước ổn định. Ngoài ra, cá còn được tẩy sán định kỳ mỗi tháng để đảm bảo sức khỏe và chất lượng thịt.
Ông Nguyễn Văn Thường được người dân xung quanh đặt biệt danh là "thủ lĩnh đàn cá". Ảnh: Thảo Phương.
Không giữ bí quyết cho riêng mình, ông Thường mong muốn lan tỏa phương pháp detox đến nhiều hộ nuôi cá khác. Theo ông, nếu phương pháp này được áp dụng rộng rãi, không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế cho người dân mà còn góp phần đưa thương hiệu cá sạch Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.
“Hiện tại, nhiều người vẫn còn hoài nghi về tác dụng của phương pháp này. Tuy nhiên, từ những kết quả thực tế, tôi tin rằng phương pháp detox thải độc sẽ dần trở thành xu hướng trong ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam”, ông Thường nhận định.
Theo Thạc sỹ Nguyễn Huy Thông, nguyên giảng viên Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Thuỷ sản, trong tỏi có chất allicin hỗ trợ kháng viêm, trong mật ong chứa chất chống vi khuẩn và enzyme hỗ trợ quá trình tiêu hóa cho cá. Phương pháp cho cá ăn thảo dược để phòng và trị bệnh đường ruột cho cá, nhất là cá trắm cỏ đã được Tiến sỹ Bùi Quang Tề (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I) nghiên cứu từ những năm 1991 - 1995, đã có thành phẩm lưu hành trên thị trường.
