1 
Số cá tầm vớt vát được của những hộ dân nuôi cá nước lạnh sau trận lũ. Ảnh: Hải Đăng.
3 con suối cùng lúc xảy ra lũ quét, lũ ống
“Ôi dồi ôi không biết trôi mất bao nhiêu ao, nhìn kia kìa từ đây đến kia khoảng hơn 2 cây mà toàn ao cá hết. Ao nào cũng có cá to hết, ít thì 6-7 cân không thì một yến, cứ nuôi gối để to rồi bán. Dân trong này thương xót mà cũng không muốn vớt nữa.
Từ lúc người già ở đất này chưa có cái lũ nào xả ra như thế này đâu. Chỉ thấy lạ là 3 suối cùng lúc sập xuống như thế thôi. Ở đây, dân không phá rừng, luôn giữ rừng mà không hiểu sao lại xảy ra như thế.
Ở Nậm Cang 1 không bị mất người chỉ mất cá, còn 2 suối kia một bên mất 3 người, một bên mất 4 người. Lúc đó, khoảng 7h đang ăn cơm thì lũ to đến, may chạy được ra hết", ông Tẩn San Quể kể về trận lũ quét.
Cũng như hàng chục hộ dân khác, gia đình ông không tính được đã mất bao nhiêu công sức để xây được trại cá. Chỉ sau một trận lũ quét đã mất tất cả.
Ông Phàn Phú Chặt gương mặt rầu rĩ buộc 2 bao tải dứa cá hồi lên xe máy. Số cá may mắn sót lại, còn chục nghìn con cá khác nuôi gần năm đã trôi theo nước lũ.
“Cá tầm thì 3-4 cân còn cá hồi được khoảng 8-9 lạng mỗi con. Thiệt hại đêm qua chưa tính được. Chỉ riêng cá hồi mất hơn 1 vạn con, cá tầm khoảng 6-7 nghìn con. Trại của nhà 3 anh em chung nhau, mỗi người vay 200 triệu đồng, mong là ngân hàng có giảm lãi.
Cá này giờ anh em giúp thì biếu mỗi người một ít còn đâu bán được bao nhiêu tiền thì bán, họ trả được nghìn nào thì hay nghìn ấy. 3 anh em đổ dồn hết tài sản vào đây giờ không còn gì, kể cả ao cũng bị lũ cuốn trôi”, ông Phàn Phú Chặt nói.
Ông Vù A Xá thẫn thờ nhìn mấy bao cá tầm chết ươn chẳng đáng là bao so với những gì đã từng có.
“Trại cá của gia đình ngay trên đầu nguồn suối Nậm Than, mất hết. Giờ bán mỗi cân được mấy chục nghìn đồng. Chưa biết sẽ làm ăn thế nào vì chung cùng 2 người khác vay vốn ngân hàng 2 tỷ đồng để nuôi”, ông Vù A Xá nói.
Một chòi trông cá trơ khấc sau khi lũ quét, cuốn trôi các ao nuôi xung quanh. Ảnh: Hải Đăng.
Khó khăn mấy rồi cũng sẽ qua
Gần như 60 trại cá (hơn 610 bể nuôi) của người dân bị lũ cuốn trôi, cá chết la liệt. Chỉ còn lại chút ít dấu vết của những ô bể lấp đầy bùn đất và đá cuội. Một vài căn nhà ven suối trơ trọi giữa bốn bề nước chảy, không còn đường ra vào.
Song khi lũ rút đi, không ai bảo ai, mọi người cùng xắn tay, mỗi người một việc giúp những hộ thiệt hại thu gom cá; người thì đến những nhà có người mất để lo hậu sự; động viên họ để vơi bớt phần nào sự đau đớn quá đỗi, quá bất ngờ và chóng vánh tới mức không thể mường tượng nổi.
Ông Phàn Phú Seng, Chủ tịch UBND xã Liên Minh (Sa Pa) xác nhận, trận lũ khiến gia đình Bí thư xã đã mất đi 3 người thân gồm con trai, cháu và em ruột.
Một trại cá hồi, cá tầm sau khi lũ quét qua. Ảnh: Hải Đăng.
Ông Phàn Dào Hín ở xã Bản Hồ (Sa Pa) cho biết, nghe tin tôi chạy đến để giúp những người họ hàng thu gom cá. Có gì giúp đấy, có gạo thì giúp gạo, có tiền thì giúp tiền để mọi người có chỗ ăn, chỗ ở ổn định.
Cũng như nhiều hộ gia đình khác gặp hoạn nạn, bà Chảo Sùng Mẩy ở thôn Nậm Ngấn, xã Liên Minh (Sa Pa) xúc động khi nhận được những sự hỗ trợ từ những người thân, cơ quan đoàn thể.
Ông Phàn Phú Seng, Chủ tịch UBND xã Liên Minh (Sa Pa) xác nhận, trận lũ khiến gia đình Bí thư xã đã mất đi 3 người thân gồm con trai, cháu và em ruột.
“Gia đình tôi không còn gì cả, mất hết, may mắn có mọi người ở xung quanh giúp đỡ, có tiền mua quần áo cho con mặc”, bà Mẩy nói.
Trước sự mất mát quá lớn của bà con nhân dân xã Liên Minh, ông Giàng Seo Vần, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai cho biết, chúng tôi đã tập trung hướng dẫn và trích các nguồn kinh phí cứu trợ để trực tiếp hỗ trợ các gia đình có người chết, có người bị thương; tập trung hướng dẫn, vận động các địa phương, đặc biệt là lực lượng dân quân cùng nhân dân và các tổ chức chính trị, xã hội tham gia công tác tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ.
Tập trung cứu hộ, cứu nạn
Sau khi mưa lớn xảy ra lũ ống, lũ quét trên địa bàn, nhận được tin báo UBND thị xã Sa Pa đã cử lực lượng tổ chức tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ.
Ông Phàn Phú Seng, Chủ tịch UBND xã Liên Minh mặc dù trại cá của gia đình bị lũ thổi bay, chỉ còn sót lại vài đoạn ống nước, khả năng không còn lực để khôi phục. Song ưu tiên lúc này vẫn là công tác trợ giúp người dân, tìm kiếm người mất tích.
“UBND xã đã huy động lực lượng tại chỗ giúp các hộ dân bị thiệt hại khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra, tổ chức tìm kiếm cứu nạn nạn nhân bị chết, bị mất tích; hỗ trợ cùng gia đình nạn nhân lo tang lễ cho người bị chết, đưa người bị thương đi cấp cứu”, ông Seng cho biết.
Một đội tìm kiếm các nạn nhân khu vực lòng hồ thủy điện, nơi tập trung 3 con suối chảy vào. Ảnh: Hải Đăng.
Hiện nay, các lực lượng cứu hộ, cứu nạn chia làm nhiều mũi, tìm kiếm dọc các khe suối, khe đá, khu vực bị sạt lở, vùi lấp, lòng hồ thủy điện, vùng hạ lưu…
Thượng tá Đào Quang Hưng, Chỉ huy trưởng, Ban Chỉ huy quân sự thị xã Sa Pa cho biết, ngay trong đêm xảy ra trận lũ quét đã tìm thấy những thi thể chết do lũ cuốn. Cho đến nay đã có 4 nạn nhân được tìm thấy, đưa 7 người bị thương đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Sa Pa và Trạm y tế xã… Hiện còn 3 người mất tích.
Những chiến sĩ cứu hộ, cứu nạn lặng lẽ mang nạn nhân về cho gia đình. Ảnh: Hải Đăng.
“Lực lượng tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ tiếp tục cử lực lượng đi tìm kiếm dọc các con suối, khe sâu quan sát nhằm phát hiện nạn nhân sớm đưa về gia đình. Khó khăn là tại khu vực này có địa hình dốc, nước chảy xiết, lòng suối sâu gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ”, ông Hưng nói.
Một mặt tìm kiếm nạn nhân men theo các dòng chảy của 3 suối Nậm Pá, Nậm Than và Nậm Cang thì một đội tìm kiếm khác cũng được triển khai ở khu vực hồ thủy điện Nậm Củn rộng hàng chục hécta. Đây cũng là điểm cuối mà 3 con suối lớn chảy vào.
Ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết, hiện đã huy động 300 người tổ chức tìm kiếm các trường hợp bị mất tích và khắc phục hậu quả; đồng thời tổ chức thăm hỏi động viện gia đình có người bị thương vong và thiệt hại do lũ quét; thống kê các thiệt hại tập trung vào các cơ sở hạ tầng, các cơ sở kinh tế nuôi cá của các hộ dân... để hỗ trợ.
