Con số 80.000 doanh nghiệp (DN) phá sản, ngừng hoạt động trong năm 2011 và khoảng 12.000 DN “hấp hối” trong quý I vừa qua được coi là động lực quan trọng nhất khiến NHNN bất ngờ công bố quyết định đồng loạt hạ trần lãi suất huy động và các lãi suất điều hành 1 điểm % kể từ ngày 11/4.
Với trần lãi suất huy động vừa được thiết lập ở 12%/năm thì lãi suất cho vay được kì vọng sẽ sớm về 16-17%, thay vì mức cao chót vót 19-20% như hiện nay. Tuy nhiên, nút thắt thực sự đối với doanh nghiệp không nằm ở lãi suất cho vay và động thái của NHNN chỉ là miếng bánh "ảo" cho doanh nghiệp vì lãi suất có xuống 10% thì làn sóng phá sản doanh nghiệp vẫn sẽ kéo dài nếu sức mua của người dân tiếp tục giảm mạnh như hiện nay.
Đến hết quý I, theo Tổng cục Thống kê chỉ số tồn kho của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng gần 35% so với cùng kì năm trước. Cá biệt, có những ngành mà hàng tồn kho tăng tới gần 90% trong khi chỉ số tiêu thụ toàn xã hội chỉ tăng khiêm tốn 0,5% so với cùng kỳ. Đây là một con số đáng báo động vì điều này cho thấy thị trường hàng hóa đang bị tắc nghẽn, hàng sản xuất ra không bán được khi người dân “thắt lưng buộc bụng” do lạm phát tăng cao và kinh tế bất ổn.
Việc “găm” một lượng hàng tồn kho lớn, với chi phí đầu vào như xăng dầu, khí đốt, điện, nguyên vật liệu sản xuất... liên tục tăng cao cũng đồng nghĩa với việc dòng vốn của doanh nghiệp bị “đắp chiếu” trong khi chi phí vốn cho sản xuất những mặt hàng đấy vẫn quá sức chịu đựng của doanh nghiệp.
Bởi vậy, khơi thông thị trường tiêu thụ hàng hóa, đẩy mạnh sức mua của người tiêu dùng mới là mấu chốt vấn đề để cứu doanh nghiệp chứ không phải là việc hạ lãi suất như lầm tưởng của nhiều người. Chưa kể đến việc doanh nghiệp có thực sự được hưởng lợi từ chính sách hạ lãi suất này hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Sau lần hạ trần lãi suất huy động của NHNN vào đầu tháng 3, rất nhiều doanh nghiệp vẫn phải đi vay với lãi suất không giảm so với trước đây do trần lãi suất cho vay vẫn bị thả nổi. Trong khi đó, sự thiệt thòi của hàng triệu người dân gửi tiết kiệm là nhãn tiền.
Thực tế thì sau tất cả các quyết định hạ lãi suất của NHNN thì chỉ có các NHTM ung dung hưởng lợi. Bằng chứng là trong bối cảnh kinh tế khó khăn, doanh nghiệp phá sản hàng loạt thì các NHTM vẫn đua nhau báo lãi nhiều nghìn tỷ đồng.
Thống đốc NHNN đã sốt sắng thực hiện cam kết mỗi quý giảm lãi suất 1 điểm % mà ông đưa ra hồi đầu năm nhưng tuyên bố sẽ sớm giảm lãi suất cho vay lại chưa thực hiện rõ nét.
Vì thế giảm lãi suất sẽ vẫn chỉ là miếng bánh “cầm hơi” mà thôi!
