Chúng tôi đến Cty TNHH MTV Nông nghiệp Xuân Thành, xã Minh Hợp, huyện Qùy Hợp, tỉnh Nghệ An bắt đầu mùa cam chín. Nhìn những vườn cam bạt ngàn trĩu quả trong nắng sớm, ai cũng hân hoan. Bởi mỗi héc ta cam vụ này chí ít cũng cho thu lãi trên 500 triệu.
Dẫn chúng tôi đi thăm vườn cam, anh Nguyễn Thanh Vân, Phó phòng Kế hoạch Cty đưa tay vẽ một cung tròn trước màu xanh ngút ngát: Đây mới chỉ là diện tích cam của đội 3, đội 4 thuộc Cty quản lý. Đất này kể từ khi chuyển đổi từ trồng màu sang trồng cam thì cuộc sống của người lao động đã được đổi đời thực sự.
Cả vùng cam của Cty hiện có 557 ha do 357 hộ công nhân nhận khoán, trong đó diện tích đã và đang kinh doanh là 236 ha. Về nguồn giống, Cty chỉ tập trung SX cam Vân Du, Xã Đoài và giống chín muộn V2. Năng suất cam chính vụ liên tục trong những năm gần đây các hộ nhận khoán luôn thu được trên 20 tấn quả/ha.
GĐ Hoàng Minh bên vườn cam V2 của ông Lợi
Năm nay do có sự đầu tư chăm sóc tốt hơn nên nhiều vườn cam của Cty đã đạt 35 - 40 tấn/ha. Hiện tại một số nhà vườn đã bán 25.000 đ/kg.
Tôi hỏi anh Vân: Như vậy 1 ha cam ở đây đã cho hoạch đến 1 tỷ đồng? Anh Vân bảo: Đó là chuyện thường, bởi năm ngoái nhiều hộ nông trường viên đã cho thu hoạch cao hơn. Riêng vụ này vườn cam hơn 1 ha của gia đình chị Nguyễn Thị Giang ở đội 3, năng suất đạt 40 tấn, tính theo giá hiện nay thì đã có 1 tỷ đồng.
Hộ ông Lê Xuân Minh cũng ở đội 3 có 5 ha, mới cho kinh doanh hơn 2 ha nhưng sản lượng qua giám định cũng đạt trên 80 tấn. Còn cam chín muộn V2 năng suất chỉ đạt được 12 - 15 tấn/ha, nhưng do giống này thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán và rằm tháng Giêng nên bao giờ cũng bán được cao hơn 2 lần so với cam chính vụ.
Đến vườn cam của ông Hồ Minh Toản ở đội 4, ông Toản bảo: "Nhà tôi nhận khoán đất của Cty trồng 1 ha cam V2, sau 3 năm trồng cam đã bắt đầu cho thu bói đạt 8 tấn, năm thứ 4 đạt 12 tấn và bình quân mỗi vụ tiếp theo đã cho thu hoạch được 15 tấn.
Năm ngoái giá bán bình quân cả vụ được 50.000 đ/kg. Năm nay đầu mùa, cam chính vụ giá đã bán 25.000 - 27.000 đ/kg, vậy cam chín muộn của chúng tôi bán vào dịp Tết thể nào cũng cho thu lãi được trên 600 triệu đồng".
Theo chân những người đi đặt cọc tiền mua cam chính vụ, anh Vân và tôi rẽ vào vườn của ông Kiều Quang Vinh ở đội 3. Thấy chúng tôi đang mải mê với vườn cam sai quả trĩu cành, ông Vinh bảo: "Vườn cam này của nhà tôi chỉ có 0,75 ha thôi, nhưng qua đo đếm tính toán thì chắc chắn sản lượng sẽ thu được 40 - 50 tấn quả. Đây là giống cam Vân Du nên chất lượng thì tuyệt đỉnh".
Nói rồi ông Vinh đưa kéo cắt mấy quả trên cành mời khách. Quả thực đây là giống cam không thể nói gì hơn ngoài hai từ “tuyệt đỉnh’’. Bởi mẫu mã cam vừa tầm, vỏ mỏng có màu sắc vàng chanh. Ruột rất ít hạt, mọng nước và vị ngọt thanh, ăn không biết chán.
Nhìn đoàn người đi mua cam đang say mê ngắm nghía vườn, ông Vinh bảo: "Suốt mấy này nay, hôm nào cũng có các thương lái từ khắp nơi đến đây đặt cọc, nhưng tôi đã dứt khoát với họ là giá 25.000 đ/kg là chưa thể bán được".
Tôi hỏi nhỏ ông Vinh: "Bác bán theo giá họ mua thì 0,75 ha cam này đã cho thu được 1 tỷ rồi còn gì". Ông Vinh bảo: "Còn hơn nữa chứ 1 tỷ thì nói làm gì. Bởi rút kinh nghiệm năm ngoái, đầu vụ ai cũng bán vội với giá hơn 20.000 đ/kg, nhưng cuối vụ, chỉ cách nhau chưa đến 1 tháng mà thương lái đến mua với giá 40.000 đ/kg. Vì thế người trồng phải biết tính toán, quan sát thị trường".
Năm nay bước vào đầu vụ thu hoạch, thời tiết lại hanh khô nên người tiêu dùng rất ưa chuộng. Hơn nữa đây là vùng cam đặc sản của tỉnh Nghệ An đạt chất lượng cao, đã được Nhà nước cấp chứng chỉ thương hiệu Cam Vinh. Vậy nên cam Xuân Thành bây giờ rất có giá…
Trở lại Cty Nông nghiệp Xuân Thành, GĐ Hoàng Minh vui vẻ cho biết: "Nói về tính hiệu quả trên một đơn vị diện tích thì phải công nhận đây là vùng quê đạt cao nhất. Bởi cam của Cty, 1 ha đã cho thu hoạch từ 600 triệu đến 1 tỷ đồng. Trừ chi phí thì chí ít một ha cũng cho thu lãi đến trên 500 triệu đồng".
Để đạt được kết quả này, trước hết phải nói rằng đất đai ở đây rất phù hợp với cây cam. Bởi cây cam ưa đất đồi thoai thoải hình bát úp, có tầng sâu màu mỡ, độ ẩm cao nhưng phải thoát nước nhanh. Mặt khác Cty cũng đã bỏ công đầu tư rất lớn cho các hộ nhận khoán.
Bắt đầu là cây giống, Cty đã được Viện Di truyền Nông nghiệp và các cơ quan chuyên ngành về giống cây ăn quả giúp đỡ về phương diện kỹ thuật. Và từ chỗ phải đi mua bầu giống để nhân rộng mô hình, Cty đã xây dựng thành công các vườn ươm để cung cấp cây giống cho cả vùng.
Cam Vinh SX tại Cty Nông nghiệp Xuân Thành là thương hiệu đặc sản có giá trị lớn của tỉnh Nghệ An. Bình quân mỗi năm sản lượng cam Vinh đã xuất bán ra thị trường được trên 4.000 tấn quả. Trong đó tiêu thụ nội vùng Phủ Qùy và TP Vinh đã chiếm đến hơn một nửa. Nửa còn lại rất ít ỏi được các thương lái chuyên chở ra các tỉnh phía Bắc. Nhu cầu tiêu thụ cam Vinh là rất lớn, bởi vậy Cty và Sở KH-CN sẽ trình tỉnh và Trung ương bảo vệ vùng đất đặc biệt này để phát triển cam xứ Nghệ.
