Trước sự việc này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định việc điều hành tỷ giá những năm qua - trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung - nhằm thực hiện mục tiêu nhất quán là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.
Thặng dư thương mại song phương với Hoa Kỳ và thặng dư cán cân vãng lai là kết quả của hàng loạt các yếu tố, trong đó có các yếu tố liên quan tới các đặc thù của nền kinh tế Việt Nam.
Việc Ngân hàng Nhà nước mua ngoại tệ can thiệp thời gian qua nhằm đảm bảo hoạt động thông suốt của thị trường ngoại tệ trong bối cảnh nguồn cung ngoại tệ dồi dào, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời củng cố Dự trữ ngoại hối Nhà nước vốn ở mức thấp so với các nước trong khu vực để tăng cường an ninh tài chính tiền tệ quốc gia.
Việt Nam coi trọng mối quan hệ kinh tế - thương mại ổn định và bền vững với Hoa Kỳ. Ngân hàng Nhà nước sẽ tích cực phối hợp với các Bộ, ngành hữu quan để trao đổi, làm việc về các vấn đề mà Hoa Kỳ quan tâm trên tinh thần hợp tác, hai bên cùng có lợi, tiến tới quan hệ thương mại hài hoà, bền vững.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hợp lý, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với các cân đối vĩ mô, diễn biến thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.
Trước đó, hôm 16/12, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã dán nhãn Việt Nam và Thụy Sĩ là những nước thao túng tiền tệ và đưa 10 quốc gia khác vào danh sách theo dõi, bao gồm cả Trung Quốc.
Lý do Bộ Tài chính Hoa Kỳ đưa ra là các quốc gia trên bị nghi phá giá đồng tiền để đạt được lợi thế thương mại không công bằng chống lại Mỹ.
Một trong những lợi ích của việc có đồng tiền quốc gia tương đối rẻ là nó làm cho hàng xuất khẩu trở nên hấp dẫn hơn đối với những người mua ở nước ngoài, những người đang mua hàng hóa đó bằng một loại tiền tương đối mạnh hơn.
Bộ Tài chính Hoa Kỳ xem xét các đối tác thương mại đáp ứng các tiêu chí sau: (i) Thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ ít nhất 20 tỷ USD; (ii) Thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% GDP; (iii) Can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ, thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên giai đoạn 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng tương đương ít nhất 2% GDP trong giai đoạn 12 tháng.
Trong kết luận của báo cáo định kỳ 6 tháng gửi Quốc hội, Bộ Tài chính Hoa Kỳ xác định Việt Nam và Thụy Sĩ đã đáp ứng cả ba tiêu chí để bị chỉ định là quốc gia thao túng tiền tệ.
Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ cũng đã bác bỏ cáo buộc của Bộ Tài chính Hoa Kỳ, đưa ra một tuyên bố nói rằng họ không thao túng tiền tệ của mình và cách tiếp cận chính sách tiền tệ của họ sẽ không thay đổi. Ngân hàng cũng nói rằng “vẫn sẵn sàng can thiệp mạnh mẽ hơn vào thị trường ngoại hối”.
Đây là báo cáo nửa năm cuối cùng về thao túng tiền tệ do chính quyền sắp mãn nhiệm của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra.
Janet Yellen, ứng cử viên của Tổng thống đắc cử Joe Biden cho vị trí Bộ trưởng Bộ Tài chính Hoa Kỳ, có thể thay đổi kết quả của báo cáo hôm 16/12 khi Bộ phát hành báo cáo tiếp theo vào tháng 4/2021.
Quốc gia cuối cùng gắn mác thao túng tiền tệ của Mỹ là Trung Quốc, nước này đã bị dán nhãn vào cuối năm ngoái (2019), chỉ được dỡ bỏ vào tháng Giêng năm nay sau khi hai nước đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn một.
Các quốc gia được chỉ định thao túng tiền tệ có thể phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt như hạn chế tiếp cận các hợp đồng mua sắm của chính phủ Mỹ và tài chính phát triển.
Việt Nam cũng có thể bị áp thuế theo một cuộc điều tra riêng của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ hiện đang được tiến hành nhằm tìm ra nguyên nhân khiến tiền đồng bị định giá thấp.
Danh sách các quốc gia mà Bộ Tài chính Hoa Kỳ đưa vào danh sách theo dõi vì nghi ngờ thao túng tiền tệ bao gồm Đài Loan, Thái Lan và Ấn Độ - cả ba quốc gia đều mới trong danh sách năm nay - cũng như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Ý, Singapore và Malaysia.