Năng suất, giá cả giảm
Những ngày đầu năm, nhiều nông dân tại “thủ phủ” hồ tiêu (huyện Chư Sê và Chư Pưh, tỉnh Gia Lai) hối hả bước vào vụ thu hoạch. Mùa vụ năm nay thời tiết bất thuận khiến nhiều vườn tiêu thất thu. Thậm chí, nhiều vườn cây năng suất chỉ đạt 50% so với năm ngoái.
Mặt khác, tiêu đang bước vào thời kỳ thu hoạch nên giá tiêu trên thị trường cũng sụt giảm. Hiện giá hồ tiêu được các doanh nghiệp thu mua dao động từ 58.000 đến 60.000 đồng/kg, giảm gần 30.000 đồng/kg so với năm ngoái.
Vừa kết thúc những ngày đón Tết nguyên đán, gia đình anh Trần Ngọc Anh (làng Gran, xã Ia Hlốp, huyện Chư Sê) bắt tay ngay vào việc thu hoạch 800 trụ hồ tiêu.
Đề cập đến năng suất thu hoạch, anh Ngọc Anh lắc đầu ngao ngán: “Năm nay, tiêu cho trái lác đác, năng suất chỉ bằng 1/3 năm ngoái. Trung bình một trụ tiêu của gia đình chỉ thu được khoảng 1kg, thậm chí có trụ không ra trái. Trong khi năm ngoái, gia đình anh thu được khoảng 3 kg/trụ”.
Người dân Tây Nguyên tất bật thu tiêu. Ảnh: Tuấn Anh.
Theo anh Ngọc Anh, năm nay thời tiết thất thường, xuất hiện nhiều cơn mưa trái vụ nên vườn tiêu của gia đình anh năng suất thấp. Trong khi giá thu mua hiện nay khoảng hơn 58.000 đồng/kg, cùng với giá vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nhân công tăng cao, như vậy người trồng tiêu sẽ bị lỗ.
Còn với gia đình ông Nguyễn Tấn Lục (thôn 4, xã Ia Hlốp, huyện Chư Sê) có 1.500 trụ tiêu, trong đó có 600 trụ cho thu hoạch. Theo ông Lục, năm nay thời tiết bất lợi, bông nở sớm dẫn đến năng suất không đạt. Nếu chăm sóc tốt năng suất thì được 50%, còn không chỉ đạt 1/3 so với năm ngoái.
Ông Lục cho biết, trong những năm qua, dù gia đình chăm sóc tiêu theo hướng hữu cơ bền vững nhưng năng suất cũng chỉ được khoảng 1kg/trụ. “Mọi năm, năng suất còn đạt từ 2-3kg/trụ, người dân còn có lợi nhuận, còn năm nay xem như lỗ nặng”, ông Lục nói và cho biết, do gia đình tự sản xuất được phân hữu cơ nên xem như hòa vốn.
Tương tại tại tỉnh Đắk Nông, năng suất tiêu năm nay cũng giảm hơn so với mọi năm. Gia đình ông Trần Văn Thìn (ngụ phường Nghĩa Tân, TP Gia Nghĩa) có hơn 1,5ha hồ tiêu đang cho thu hoạch. Theo ông Thìn thời tiết năm nay rất bất thường, xảy ra những cơn mưa trái vụ, làm ảnh hưởng đến việc chăm sóc vườn tiêu.
“Cũng chế độ chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh như mọi năm, nhưng năng suất vườn tiêu của gia đình tôi năm nay chỉ đạt khoảng 50% so với năm ngoái. Vụ thu hoạch tiêu năm 2022, gia đình thu hoạch gần 6 tấn tiêu, nhưng năm nay dự tính chỉ đạt khoảng 3 tấn. Năng suất tiêu giảm, giá cả đầu vụ cũng không mấy khả quan. Người trồng tiêu năm nay xem như lỗ”, ông Thìn chia sẻ.
Sản lượng tiêu năm nay giảm do thời tiết diễn biến bất thường. Ảnh: Tuấn Anh.
Còn gia đình ông Nguyễn Văn Hùng (xã Trường Xuân, huyện Đắk Song), có hơn 1ha tiêu nếu được mùa, người này thu hoạch trên 5 tấn sản phẩm. Tuy nhiên, đến thời điểm này, vườn tiêu thu hoạch gần xong, nhưng ông Hùng ước đoán chỉ đạt khoảng hơn 3 tấn.
“Nguyên nhân hồ tiêu đạt năng suất thấp là do thời điểm hồ tiêu ra hoa gặp thời tiết bất thường, tỷ lệ đậu trái thấp, cùng với đó là dịch hại tấn công. Năm nay giá vật tư đầu vào tăng cao nhưng sản lượng và giá tiêu như hiện tại khiến gia đình không có lợi nhuận”, ông Hùng nói thêm.
Theo người dân, hầu hết các vườn tiêu đều giảm năng suất so với năm trước, đặc biệt có vườn năng suất giảm từ 20 - 50%. Trong khi đó, giá vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nhân công tăng cao.
Nguyên nhân các vườn tiêu vụ này cho năng suất kém vì giai đoạn ra hoa gặp mưa nhiều, nên tỷ lệ đậu trái thấp. Nhiều vùng có diện tích hồ tiêu lớn của tỉnh Đắk Nông như: huyện Đắk Song, Đắk R’lấp, TP Gia Nghĩa… năng suất nhiều nơi chỉ đạt 50% so với năm ngoái.
Mặt khác, do các vùng trồng tiêu đang bước vào thời kỳ thu hoạch rộ, nên giá tiêu trên thị trường giảm nhẹ. Hiện, giá hồ tiêu tại Đắk Nông trong mấy ngày qua đang ở mức 57.000 đồng đồng/kg, giảm 30.000 đồng/kg so với năm ngoái.
Nơi được, nơi mất
Theo ông Nguyễn Văn Hợp, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Chư Sê, hiện trên địa bàn huyện còn 1.155ha cây hồ tiêu, diện tích sụt giảm hơn 1/3 so với thời kỳ hoàng kim. Sản lượng trung bình một trụ tiêu tầm khoảng 2kg - 2,5kg.
Năm nay không còn tình trạng cây hồ tiêu chết nhanh, chết chậm, cùng với việc người dân không đầu tư nhiều nên năng suất cũng chững lại. Bù lại, nhiều hộ dân trồng tiêu lựa chọn sản xuất theo hướng hữu cơ bền vững nên cũng có lợi nhuận đáng kể.
Theo cơ quan chức năng tiêu nơi được, nơi mất mùa. Ảnh: Quang Yên.
Ông Lê Hoàng Vinh, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Đắk Song cho biết, một số xã được xem là thủ phủ tiêu của địa phương như: Trường Xuân, Nâm N’Jang bị mất mùa.
Nguyên nhân được xác định do mưa sớm, ảnh lưởng thời điểm ra hoa. Tuy nhiên ngoài 2 xã trên các xã còn lại tiêu tơ, đang thời điểm đỉnh cao của năng suất nên sản lượng tốt từ đó kéo sản lượng tiêu trung bình của huyện đạt kế hoạch.
Ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Hồ tiêu huyện Chư Sê cho biết, do khí hậu thời tiết bất thường nên năng suất hồ tiêu năm nay có nơi được, nơi mất.
Riêng tại Chư Sê và Chư Pưh năm nay diện tích cây hồ tiêu bị mất mùa, ước tích năng suất giảm khoảng 30%. Nguyên nhân, sau vụ thu hoạch của năm vừa qua có những trận mưa bất thường làm cho cây tiêu không phân hóa được mầm hoa dẫn đến năng suất giảm. “Năm nay, nhà nào còn vườn tiêu thì vẫn đầu tư chăm sóc, nhưng không đầu tư mạnh. Lý do, giá vật tư cao mà thị trường thì bất ổn nên người trồng cây hồ tiêu chưa mạnh dạn đầu tư. Ngoài ra, người dân hầu như không trồng mới diện tích cây hồ tiêu”, ông Bính cho biết.
Ông Bính nhận định, thị trường năm nay đang vào vụ thu hoạch, khả năng giá có sắp tới còn giảm. Nguyên nhân, do tình hình chiến sự, lạm phát nên lãi suất của Mỹ, châu Âu và các nước tiêu thụ quá cao nên các doanh nghiệp ngại vay vốn để nhập hàng và trữ hàng.
Giá tiêu thấp hơn năm ngoái trong khi giá vật tư đầu vào tăng cao khiến người dân bị lỗ. Ảnh: Tuấn Anh.
Hiện giờ chỉ có mỗi Trung Quốc mở cửa nhưng không chịu tăng giá thu mua. Bởi vì khi vào vụ thì nguồn cung lớn, như vậy họ sẽ không tăng giá. “Về lâu dài thì chắc chắn năm sau giá sẽ tốt hơn vì nguồn cung sẽ thiếu. Khi cầu vượt cung thì giá tiêu sẽ tăng dần lên”, ông Bính khẳng định.
Năm 2022, tổng diện tích hồ tiêu trên địa bàn tỉnh Ðắk Nông đạt khoảng 34.957ha, sản lượng ước đạt 60.605 tấn. Ðể nâng cao giá trị hồ tiêu các địa phương đang dần hình thành các chuỗi liên kết mới trong sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến. Hiện nay, nhiều nông hộ, HTX đã áp dụng các quy trình sản xuất bền vững, sản xuất hữu cơ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế cho ngành hồ tiêu của tỉnh.
Cụ thể năm 2022, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có 9 tổ chức sản xuất hồ tiêu theo chuỗi giá trị, với 700 hộ tham gia, quy mô diện tích khoảng 1.630 ha, sản lượng đạt 3.905 tấn.
Một số doanh nghiệp đã thực hiện liên kết, bao tiêu sản phẩm hồ tiêu trực tiếp cho nông dân như: Công ty CP TN&DV XNK Trân Châu, Công ty CP XNK Tổng hợp I Việt Nam, Công ty Cổ phần Đầu tư và XNK An Phong…
