Sử dụng nước tiết kiệm, chuyển đổi cây trồng phù hợp
Vụ đông xuân năm nay, huyện Lục Yên gieo cấy 3.400ha lúa, gieo trồng 3.600ha ngô và hơn 1.000ha lạc, đậu đỗ, khoai lang, rau màu các loại. Phần lớn diện tích sản xuất được tưới tiêu từ các công trình thủy lợi, tuy nhiên qua khảo sát, toàn huyện có khoảng 300ha lúa có nguy cơ bị hạn, thiệt hại giảm năng suất hoặc gây mất mùa.
Trước những nguy cơ thiếu nước sản xuất, huyện Lục Yên đã phối hợp với Công ty TNHH Tân Phú (đơn vị quản lý, khai thác các công trình thủy lợi) thực hiện rà soát, đánh giá nguồn nước thực tế trên các công trình thủy lợi để chủ động điều tiết. Khai thác hợp lý, quản lý chặt chẽ nguồn nước hiện có, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, không để rò rỉ gây tổn thất.
Ông Trần Quốc Tuấn - Trưởng phòng NN-PTNT huyện Lục Yên cho biết, trên địa bàn huyện có gần 350 công trình thủy lợi với diện tích tưới trên 6.900ha. Các xã, thị trấn đã phối hợp với đơn vị quản lý có phương án khắc phục, sửa chữa các công trình thủy lợi bị xuống cấp, hư hỏng do thiên tai nhằm đảm bảo việc tưới tiêu cũng như thoát nước tốt trong các đợt mưa lớn.
Vụ xuân năm 2024, huyện Trạm Tấu gieo cấy gần 1.600ha lúa. Toàn bộ diện tích đã gieo cấy xong trong tháng 2. Đến nay, lúa xuân sinh trưởng, phát triển tốt, không có diện tích bị chết do rét đậm, rét hại, hiện chưa có diện tích thiếu nước tưới làm ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển lúa.
Theo ông Vũ Lê Chung Anh - Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, đa phần diện tích canh tác của bà con là ruộng bậc thang, huyện luôn xác định vụ xuân sẽ gặp khó khăn về nguồn nước. Do địa hình có độ dốc lớn nên hầu hết các công trình thủy lợi có quy mô nhỏ, nhiều công trình chỉ phục vụ tưới tiêu cho 1 - 2 ha đất nông nghiệp. Nguồn nước chủ yếu từ các phai đập nhỏ chảy trên núi cao về. Trong thời gian tới nếu thời tiết ít mưa sẽ có những diện tích lúa bị thiếu nước, ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng thu hoạch.
Ngay từ đầu vụ, huyện chỉ đạo các ngành chức năng tiến hành nạo vét kênh mương, dự trữ nước tưới. Đối với những khu vực không có nước sản xuất vụ xuân, tuyên truyền hướng dẫn bà con chuyển sang trồng khoai sọ, khoai tây và cây rau màu.
Đầu tư nâng cấp, sửa chữa công trình thủy lợi
Hiện nay, các công trình thủy lợi đảm bảo cấp nước tưới cho hơn 47.000ha đất trồng lúa, cấp nước cho sản xuất vụ đông và nuôi trồng thủy sản hơn 7.400ha.
Ông Trần Đức Bảy - Chủ tịch Công ty TNHH Tân Phú cho biết, ngay từ đầu mùa khô, công ty quản lý chặt chẽ nguồn nước của các công trình thủy lợi, tiến hành nạo vét, phát dọn sạch toàn bộ hệ thống các công trình thủy lợi như đập đầu mối, kênh dẫn, cửa cống đầu kênh, bể hút, bể xả... đảm bảo lưu thông dòng chảy, hạn chế thất thoát trong quá trình dẫn nước.
Ngoài ra, Công ty đã sửa chữa kịp thời những hạng mục của 30 công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp do mưa bão với kinh phí 2,3 tỷ đồng. Hiện nay đang tiếp tục triển khai thi công nâng cấp, sửa chữa hơn 40 công trình bị hư hỏng nặng với kinh phí dự kiến hơn 18 tỷ đồng.
Theo ông Phạm Quốc Hưng – Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Yên Bái, trong những năm qua, các hồ chứa nước lớn và vừa trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã được đầu tư xây dựng, sửa chữa bằng vốn nhiều dự án như: nâng cấp, sửa chữa đập, hồ thủy lợi Từ Hiếu (huyện Lục Yên); hỗ trợ nâng cấp 5 hồ chứa bằng nguồn vốn sửa chữa khẩn cấp bão lũ của trung ương; dự án WB đầu tư nâng cấp 6 hồ chứa thuộc chương trình sửa chữa và nâng cao an toàn đập. Tổng kinh phí xây dựng, nâng cấp và sửa chữa các công trình thủy lợi hàng trăm tỷ đồng.