Nhà báo Trần Mai Hạnh (1/1/1943- 2/4/2024).
Nhân chứng thời khắc lịch sử được giới truyền thông biết đến rất nhiều là nhà báo Trần Mai Hạnh. May mắn được làm nhân chứng thời khắc lịch sử của dân tộc anh hùng, nhà báo Trần Mai Hạnh khi ấy là phóng viên Thông tấn xã Việt Nam có mặt tại Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975, đã viết bài tường thuật “Thành phố Hồ Chí Minh rực rỡ tên vàng”.
Ở giai đoạn kết thúc cuộc chiến tranh giải phóng trọn vẹn non sông, nhân chứng thời khắc lịch sử Trần Mai Hạnh tròn 32 tuổi. Vinh hạnh ấy đã theo ông suốt những năm tháng thành đạt sau này, với vị trí Tổng Thư ký Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam.
Thậm chí, vinh hạnh ấy cũng trở thành điểm tựa cho ông lúc nguy nan: “Khi vướng vòng lao lý do tai nạn nghề nghiệp, chính thời khắc huy hoàng trưa 30/4/1975 được chứng kiến và viết bài tường thuật đầu tiên về giờ phút lịch sử tại Dinh Độc Lập đã giúp tôi bình tâm lại, giúp tôi đứng vững với niềm tin không gì lay chuyển với lý tưởng cao đẹp của người cộng sản mà mình đã chọn lựa”.
Nhân chứng thời khắc lịch sử Trần Mai Hạnh không chỉ là một nhà báo nổi tiếng. Ông còn là tác giả của những cuốn sách “Nắng Thu Bồn”, “Tình yêu và án tử hình”, “Lời tựa một tình yêu”, “Sụp đổ và tự thú”, “Ngày tận thế”, “Thời tôi sống”… Đặc biệt, ông có cuốn tiểu thuyết tư liệu “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” được trao giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2014, và được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.
Nhà báo Trần Mai Hạnh đột ngột qua đời chiều 2/4/2024 tại TP.HCM, khi ông đang thực hiện chuyến đi xuyên Việt thăm lại những địa chỉ khói lửa mà ông từng gắn bó. Nghĩa là, ông không được chứng kiến cuốn tự truyện “Sống đến bình minh” do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật đưa đến tay độc giả vào cuối tháng 4/2024.
Cuốn tự truyện “Sống đến bình minh” của Trần Mai Hạnh có độ dày 700 trang, chia làm 7 phần, gồm “Chàng trai tỉnh lẻ”, “Đi qua cái chết”, “Chiến tranh và hòa bình”, “Thời bao cấp giữa bao vây cấm vận”, “Những năm đầu đổi mới báo chí”, “Vòng xoáy” và “Sống đến bình minh”.
Tự truyện của một nhân chứng thời khắc lịch sử 30/4/1975.
Trong lời cuối sách, nhân chứng thời khắc lịch sử Trần Mai Hạnh chia sẻ: “Đã có lúc tôi nghĩ không thể hoàn thành cuốn tự truyện này. Khi bắt đầu viết phần cuối thì vợ và con gái thứ hai của tôi cùng lúc phải cấp cứu trong tình trạng sự sống rất mong manh. Vợ tôi bị thoát dương hơn sáu tiếng, may tới bệnh viện kịp nên cứu được, nhưng từ đó yếu hẳn, phải di chuyển bằng xe lăn, lúc nào cũng phải có người thân ở cạnh. Con gái thứ hai của tôi, cháu Trần Hiền Anh bị ung thư giai đoạn cuối, sau 18 năm chiến đấu với căn bệnh K quái ác đã ra đi mặc dầu được các bác sĩ khoa hồi sức cấp cứu Bệnh viện Quân đội 103 tận tình cứu chữa suốt hai tháng trời.
Tôi phải tạm gác cuốn tự truyện lại. Cú sốc tinh thần quá nặng, cuộc sống gia đình đảo lộn khiến tôi không sao tĩnh tâm tiếp tục những trang viết của minh. Thế rồi, hình ảnh những ngày cuối cùng của con gái yêu quí, tài hoa và nghị lực trên giường bệnh hiện ra khiến tôi bừng tỉnh. Không nói được vì phải mở khí quản để thở máy, cháu viết ra giấy hỏi tôi: “Sách bố viết xong chưa?”. Nghe tôi nói chỉ còn phần cuối, gương mặt cháu sáng lên. “Con thích tên sách của bố: Sống đến bình minh”. Đấy là những dòng chữ cuối cùng của cháu còn lưu lại.
Cháu cố giành giật từng giây cuối cùng của sự sống, và ra đi khi máy thở và các thiết bị cấp cứu vẫn hoạt động nhưng cơ thể không còn tiếp thu được nữa. Cháu như một vì sao hiện diện trong cuộc sống gia đình tôi suốt 47 năm qua. Vì sao đó đã tắt, nhưng ánh sáng nó gửi lại vẫn thao thức trong tâm trí tôi, nhắc nhở tôi sự sống trong từng phút giây quí giá tới nhường nào. Tận dụng thời gian sống hữu ích nhất đối với tôi lúc này, đó là phải hoàn thành bằng được cuốn tự truyện”.
Nhà báo Trần Mai Hạnh dự định, sau chuyến đi xuyên Việt thăm lại chiến trường xưa, ông sẽ bắt tay viết tiếp cuốn hồi ký “Ngày ấy hôm nay”. Thế nhưng, kế hoạch của ông đành dang dở, khi một cơn đột quỵ quái ác đã khép lại cuộc đời ông ở tuổi 81.
