Khó khăn về kinh phí thực hiện
Hội thảo "Thảo luận thực hiện Quyết định số 1033 và tiến bộ kỹ thuật, nhân rộng bản tin Thời tiết nông vụ vùng ĐBSCL” do Cục Trồng trọt cùng Ban điều phối Dự án DeRISK SEE Asia và Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh tổ chức đã diễn ra ngày thứ nhất tại Trà Vinh. Hội thảo nhằm đánh giá kết quả và định hướng triển khai giai đoạn tiếp theo cho bản tin Thời tiết nông vụ toàn vùng ĐBSCL.
Dự án DeRISK là một sáng kiến quan trọng, áp dụng dự báo khí hậu thời hạn mùa và các giải pháp bảo hiểm tiên tiến vào quản lý rủi ro khí hậu trong ngành nông nghiệp ở Đông Nam Á, nhằm giảm thiểu rủi ro cho nông hộ, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên. Đồng thời, dự án cũng tạo điều kiện đầu tư vào chuỗi giá trị đồng bằng thông qua việc cung cấp bản tin thời tiết nông vụ và các dịch vụ bổ sung trên nền tảng số.
Qua 5 năm thực hiện (2018-2023), dự án đã triển khai tại 7/13 tỉnh thành gồm: Tiền Giang, Hậu Giang, Kiên Giang, An Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng và Đồng Tháp. Dự án đã làm lợi cho 130 nghìn người tham gia và tạo ra 23 nghìn thành viên trong 450 nhóm Zalo hoạt động tích cực.
Điển hình là việc thí điểm bảo hiểm chỉ số đối với mưa lớn và hạn hán cho 100 nông hộ trồng cà phê ở Tây Nguyên, giúp hơn 130 nghìn người tiếp cận trực tiếp thông tin qua Zalo và 520 nghìn người hưởng lợi gián tiếp.
7/13 tỉnh thành tại ĐBSCL đã triển khai bản tin Thời tiết nông vụ. Ảnh: Hồ Thảo.
Tại Hội thảo, bà Lê Thị Tầm, cán bộ điều phối dự án Liên minh Đa dạng Sinh học Quốc tế và CIAT thông tin, quy trình xây dựng và phổ biến bản tin Thời tiết nông vụ gồm 5 bước: xác định nhu cầu, các bên liên quan. Tiếp theo là cơ cấu tổ chức, thiết lập tổ kỹ thuật đồng thời tăng cường năng lực xây dựng bản tin. Sau đó, là cung cấp thông tin về thời tiết/khí hậu và dữ liệu về nông nghiệp. Cuối cùng là hoạt động phổ biến bản tin thời tiết nông vụ và hỗ trợ người dân áp dụng bản tin vào quá trình chăm sóc cây trồng. Bà cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc sử dụng công nghệ số và sự tương tác hai chiều với nông dân.
Là địa phương có nhiều thành tựu từ dự án, ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Trà Vinh chia sẻ, tỉnh thành lập 3 nhóm Zalo cho 3 huyện, số lượng thành viên nhóm là 192 thành viên. Nhóm Zalo xã được thành lập 30/30 xã. Tổng số có 106 nhóm và khoảng 5.700 thành viên (nhóm cấp xã bao gồm các nhóm hợp tác xã, tổ hợp tác và các nhóm đoàn thể khác...).
Việc ứng dụng bản tin Thời tiết nông vụ đã giúp nông dân tiếp nhận nhanh thông báo lịch xuống giống, lịch gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh. Các giải pháp kỹ thuật được khuyến cáo theo giai đoạn sinh trưởng và diễn biến sâu, bệnh hại trên cây trồng gắn với thời tiết, được nông dân áp dụng nhanh chóng. Đồng thời tạo mối liên kết thắt chặt hơn nữa giữa cơ quan các cấp trong chia sẻ thông tin về sản xuất nông nghiệp...
Tuy nhiên cũng còn gặp khó khăn, việc xây dựng bản tin còn rất mới đối với địa phương nên chưa có nhiều kinh nghiệm, bản tin được xây dựng chưa thật sự đầy đủ. Nhất là khó khăn trong việc thông tin bản tin Zalo do phần lớn nông dân là người lớn tuổi. Công tác phối hợp trong quá trình thực hiện bản tin giữa cán bộ đôi khi chưa chặt chẽ do công việc quá nhiều, nhất là vào thời điểm cuối vụ. Bên cạnh đó nguồn kinh phí hiện nay còn hạn hẹp.
Bà Nguyễn Thanh Thúy, Phó Chi cục trưởng Chi cục BVTV Hậu Giang cho biết, mặc dù vụ hè thu 2022, tỉnh đã tổ chức 147 cuộc tập huấn với khoảng 2.900 lượt nông dân tham gia; vụ đông Xuân là 115 cuộc tập huấn với gần 2.300 lượt nông dân, nhiên hiện nay khó khăn lớn nhất là kinh phí.
Tỉnh Hậu Giang đề xuất Cục Trồng trọt có văn bản hướng dẫn áp dụng các định mức chi để triển khai thực hiện quyết định 131/QĐ-TT-VPPN ngày 05/4/2023 để nhân rộng thực hiện tại tất cả các huyện của tỉnh Hậu Giang.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết: Dự án DeRISK đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc hỗ trợ và giảm thiểu rủi ro khí hậu cho các nông hộ tại ĐBSCL. Ảnh: Hồ Thảo.
Khả năng nhân rộng
Sau khi nghe đại diện các tỉnh báo cáo kết quả chương trình dự án. Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt đánh giá cao chương trình về kỹ thuật và tiếp cận nông dân, hỗ trợ sản xuất và chia sẻ khó khăn chung của các tỉnh về kinh phí. Ông Tùng đề xuất các địa phương trong lồng ghép kinh phí để tiếp tục thực hiện Quyết định 1033/QĐ-BNN-TT ngày 22/3/2023. Cục Trồng trọt sẽ tiếp tục cùng các địa phương thảo luận tìm giải pháp nhằm nhân rộng bản tin Thời tiết nông vụ tại các tỉnh ĐBSCL.
Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt khẳng định, dự án DeRISK đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc hỗ trợ nông nghiệp và giảm thiểu rủi ro do biến đổi khí hậu. Các địa phương cần tiếp tục nỗ lực để ứng dụng công nghệ số và phát triển bản tin Thời tiết nông vụ một cách chặt chẽ và hiệu quả, nhằm hỗ trợ tối đa cho sản xuất nông nghiệp và thúc đẩy phát triển nông thôn.
