Nhờ nguồn nước tưới từ công trình thủy lợi Ayun Hạ, hàng nghìn ha lúa của người được hưởng lợi. Ảnh: TA.
Xác định các công trình thủy lợi là khâu quan trọng góp phần mang lại mùa màng bội thu, nâng cao năng suất chất lượng trong sản xuất nông nghiệp, những năm qua, huyện Phú Thiện đã chú trọng quan tâm, đầu tư, xây dựng hệ thống thủy lợi.
Bên cạnh công trình đại thủy nông Ayun Hạ, huyện Phú Thiện còn có 16 trạm bơm, hơn 183 km kênh mương với 256 tuyến. Trong đó đã kiên cố hóa là 97,25 km, chiếm 53,07%, cơ bản ổn định tưới cho trên 13.000 ha lúa 2 vụ. Trên địa bàn huyện có 26 tổ dịch vụ làm nhiệm vụ khai thác, điều tiết, vận hành và nạo vét các tuyến kênh mương. Riêng trong giai đoạn 2016-2022, huyện Phú Thiện đã đầu tư 54 công trình với 25,76 km, tổng kinh phí là 33 tỉ đồng.
Đặc biệt, huyện Phú Thiện đã tranh thủ được nguồn vốn ADB thuộc Dự án “Hiện đại hóa thủy lợi thích ứng với biến đổi khí hậu tỉnh Gia Lai” với kinh phí hơn 335 tỉ đồng để đầu tư 3 công trình trạm bơm điện thuộc 3 xã: Ia Sol, Chư A Thai và Ia Yeng, đồng thời kiên cố hóa trên 20 km kênh mương. Hiện, dự án đang khảo sát thiết kế và dự kiến sẽ triển khai hoàn thành đến năm 2025. Chính điều này đã giúp cho ngành nông nghiệp, nhất là sản xuất lúa nơi đây được hưởng lợi rất nhiều.
Công trình đại thủy nông Ayun Hạ. Ảnh: TA.
Dẫn chúng tôi đi giữa những cánh đồng lúa chín vàng, ông Phạm Ngọc Nghĩa, Giám đốc HTX Nông nghiệp Chư A Thai (huyện Phú Thiện) cho biết, hiện tất cả các thành viên trong HTX sản xuất 210 ha lúa thì hơn 60% diện tích được hưởng lợi từ nguồn nước tưới ở công trình thủy lợi Ayun Hạ.
“Những năm gần đây, trên địa bàn thường xuyên xảy ra hạn hán, nhưng nhờ thủy lợi Ayun Hạ và các trạm bơm nên các ruộng lúa của HTX vẫn đảm bảo nguồn nước tưới. Chính vì đảm bảo nguồn nước tưới nên năng suất lúa trong HTX cũng tăng cao, trung bình hơn 10 tấn/ha, qua đó thu nhập của các thành viên cũng được ổn định”, ông Nghĩa cho biết.
Theo tìm hiểu được biết, Dự án thủy lợi Ayun Hạ cùng hệ thống kênh mương được đưa vào hoạt động từ những năm 90 đã ngay lập tức phát huy hiệu quả, giúp cho hàng ngàn ha lúa cùng các cây trồng khác có nguồn nước tưới dồi dào.
Chỉ tính riêng tại xã Ayun Hạ, năm 1992 toàn xã chỉ có 180ha đất trồng lúa, còn hiện tại đã tăng lên hơn 800ha. Cũng bởi nguồn nước tưới dồi dào, người dân đã chuyển trồng lúa rẫy 1 vụ sang trồng lúa nước 2 vụ cho năng suất cao.
Ông Lê Xuân Mạnh, Chủ tịch UBND xã Ayun Hạ cho biết, năng suất lúa hiện nay đã tăng hơn gấp 3 lần so với trước kia, hiện thu nhập bình quân đầu người đạt 41 triệu đồng/năm. Xã đang phấn đấu nâng mức thu nhập lên 51 triệu đồng/năm và xây dựng xã đạt nông thôn mới nâng cao vào năm 2025.
Cánh đồng lúa mênh mông của huyện Phú Thiện luôn cho năng suất cao nhờ các công trình thủy lợi. Ảnh: TA.
Theo ông Mạnh, để làm được điều này, xã đã đề xuất UBND huyện Phú Thiện đầu tư thêm 3 trạm bơm và 30 km kênh dẫn để khơi thông nguồn nước, tăng diện tích lúa nước 2 vụ trên địa bàn xã thêm 400ha.
Theo đánh giá của UBND huyện Phú Thiện, để có được hiệu quả từ các công trình thủy lợi là nhờ công tác quản lý, bảo vệ, khai thác và bố trí các nguồn vốn đầu tư, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ hàng năm thuận lợi và cơ bản kịp thời. Theo đó, các HTX Nông nghiệp trực tiếp quản lý, bảo vệ, vận hành, điều tiết nước tưới tiết kiệm, hợp lý cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.
Ông Bùi Trọng Thành, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phú Thiện cho biết, các công trình thủy lợi, đặc biệt là thủy lợi Ayun Hạ đã mang lại hiệu quả rõ nét cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Cụ thể, nhờ nguồn nước tưới giúp cho cây lúa và các loại cây hoa màu năng cao năng suất, tăng thu nhập cho người dân. Cũng nhờ các công trình thủy lợi giúp cho chất lượng đất tốt hơn, giá trị cao hơn, từ đó người dân mạnh dạn chuyển đổi sang trồng nhưng cây cho thu hoạch cao.
Cũng theo ông Thành, để tăng tính hiệu quả hơn nữa từ các công trình thủy lợi, hàng năm huyện cũng đã lồng ghép các chương trình để đầu tư kiên cố hóa cũng như làm mới các công trình thủy lợi. Cũng như việc tu sửa, đảm bảo đáp ứng được các nhu cầu phục vụ sản xuất của người dân. Ngoài ra, huyện cũng đưa vào quy hoạch một số công trình thủy lợi trên địa bàn để kêu gọi các tổ chức, cá nhân đầu tư vào.
“Huyện Phú Thiện cũng sẽ tranh thủ huy động nguồn vốn từ các chương trình với phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm” để đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nhất là công trình thủy lợi phục vụ yêu cầu sản xuất ở địa phương”, ông Thành chia sẻ.
Hồ thủy lợi Ayun Hạ có diện tích mặt nước 37 km2, dung tích 253 triệu m3, phục vụ nước tưới cho gần 8.000 ha lúa nước 2 vụ của huyện của huyện Phú Thiện. Hiện công trình đạt công suất tưới khoảng 70% diện tích sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Ngoài ra, công trình thủy lợi Ayun Hạ còn cung cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt và nuôi trồng hơn 340 ha thủy sản. Công trình còn làm nhiệm vụ phát điện 3 nhà máy điện và 1 nhà máy nước sạch (công suất 40.000 m3/ngày đêm), hiện công suất đạt 60% so với thiết kế.
