Giống táo HRMN-99, có thể trồng trái vụ và hợp với thời tiết khô nóng của Ấn Độ, được đặt tên theo người lai tạo nó là Hariman Sharma. Ảnh: IndianExpress.
Vào tháng 4/2018, trong một chuyến đi nghỉ tới Kulu, một thành phố ở bang Himachal Pradesh, miền bắc Ấn Độ, Abhijit Dhumal bắt gặp một cái cây không giống bất kỳ cây nào ông từng thấy trước đây.
Dhumal, một nông dân trồng mía ở bang Maharashtra, cho biết: “Cái cây đầy hoa và hầu như không có lá".
Tò mò, ông tìm hiểu và phát hiện ra rằng đó là một cây táo được lấy từ một vườn ươm ở tiểu bang đó. Ông mua 255 cây táo giống từ vườn ươm và trồng vào tháng 12/2018 trong trang trại của mình ở làng Mukhai, một nơi có khí hậu khô và nóng. Tháng sáu vừa qua, ông sung sướng khi thu được những quả táo đầu tiên. Dhumal có kế hoạch đưa táo ra bán trên thị trường vào năm tới, với mong đợi một vụ thu hoạch lớn hơn.
Những người nông dân ở vùng khô, nóng của Ấn Độ từng không bao giờ mơ ước trồng được táo. Bây giờ họ đã làm được điều tưởng như không thể, nhờ sự khéo léo của một nông dân Ấn Độ tên là Hariman Sharma.
Vào năm 1998, Sharma đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra một cây táo non mọc ở sân sau nhà mình, nơi ông đã ném một số hạt của quả táo mà ông đã ăn. Táo thường không mọc ở quận Bilaspur, nơi ông sống, khu vực chỉ cao 678 mét so với mực nước biển.
Ở Ấn Độ, cho đến gần đây, táo chỉ được trồng ở các địa hình cao của các bang Kashmir và Himachal Pradesh, trên độ cao 1.600-2.500 mét so với mực nước biển. Đây là những khu vực có khí hậu ôn đới.
Tò mò, ông nuôi dưỡng cây cho đến khi nó đơm hoa kết trái vào 3 năm sau đó. Táo có kích thước nhỏ nên ông ghép chồi non trên cây mận dễ trồng trong vùng. Việc ghép cây thành công, và ông thu hoạch được những quả táo to, mọng nước màu đỏ.
Sau nhiều lần thử nghiệm, Sharma tìm ra lai tạo ra giống táo vàng ngon để ghép vào năm 2004, và ông đã phát triển một giống táo tự thụ phấn độc đáo mọc ở những vùng đất thấp.
Ông nói: “Cây táo ra hoa vào tháng 2 và quả đã sẵn sàng để thu hoạch vào tháng 6 và không cần thời tiết lạnh". Thông thường, táo trồng ở Kashmir và Himachal Pradesh yêu cầu phải có thời tiết lạnh và chúng được thu hoạch vào cuối tháng 8. Sharma nghĩ rằng giống trái vụ, không cần thời tiết lạnh này có thể có lợi cho những nông dân nhỏ độc lập và cố gắng khuyến khích họ mua cây non nhưng không thành công.
Vào năm 2013, Quỹ Đổi mới Quốc gia (NIF) —một cơ quan chính phủ có nhiệm vụ thúc đẩy sự đổi mới — đã nghe nói về giống táo của Sharma và đã tiến hành các cuộc thử nghiệm trên thực địa. NIF đã trồng khoảng 10.000 cây non trên 1.000 cánh đồng của từng hộ nông dân và 25 tổ chức ở 29 tiểu bang trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2017. Các thử nghiệm đã chứng minh thành công và giống táo được đặt tên là HRMN-99 theo tên người lai tạo ra nó, Hariman Sharma.
Hardev Choudhary, một nhà khoa học cấp cao tại NIF, cho biết: “Sharma đã lựa chọn gốc ghép và cành ghép tốt nhất để sản xuất táo bền vững lâu dài. Sự gia tăng nhiệt độ trung bình trên toàn cầu cũng có thể khiến các loài thực vật phải chuyển sang thích nghi với các khu vực mới có độ cao thấp và khí hậu nóng”.
Công việc của NIF đã giúp Sharma tiếp cận hàng trăm nông dân. Ông cho biết hiện ông bán được từ 200.000-300.000 cây non mỗi vụ.
Không thể duy trì gia đình bằng nghề trồng lúa và trồng rau, những người nông dân ở làng Shingkap ở bang Manipur, miền đông bắc Ấn Độ là một số khách hàng lớn nhất của ông. Một trong những người nông dân, Blessing Jajo, bắt đầu nghiên cứu cách để cải thiện thu nhập của mình, và cùng với anh trai của mình, Yuireichan Jajo, gặp một điều phối viên của NIF và qua đó biết về loại táo HRMN-99.
Họ đã thuyết phục 40 nông dân trong làng cùng nhau trồng giống táo HRMN-99. Năm 2019, họ đã mua và trồng 4.200 cây non. Điều phối viên của NIF đã đào tạo họ cách trồng những quả táo này, dạy họ về các phương pháp cắt tỉa, phủ đất, ghép cành và phòng trừ dịch bệnh.
Theo Yuireichan Jajo, một số cây đã cho quả táo vào cuối năm đầu tiên, một dấu hiệu của thành công. “Nhiều người nghĩ rằng cây táo sẽ không phát triển nên ban đầu họ không tham gia,” anh nói. “Nhưng năm nay, 100 nông dân khác đã tham gia cùng chúng tôi. Hiện chúng tôi có 13.000 cây non đang phát triển trên diện tích 170 héc-ta ”.
Việc trồng quy mô lớn giống táo HRMN-99 này đã thúc đẩy một số nông dân trên khắp đất nước Ấn Độ từ vùng đồng bằng đầy bụi ở bang Rajasthan phía bắc đến cao nguyên nóng bỏng Telangana ở miền nam Ấn Độ bắt đầu trồng táo.
Vào tháng 2 năm nay, chính phủ Ấn Độ đã trao cho Sharma, hiện 66 tuổi, quyền nhân giống và bán đối với giống táo HRMN 99 với thời hạn bảo vệ ban đầu là 9 năm.
Choudhary nói: “Câu chuyện thành công của giống táo này mở ra một chân trời mới cho việc nghiên cứu các loại cây ăn quả ôn đới khác nhằm giảm thiểu các tình huống bất lợi phát sinh do hiện tượng nóng lên toàn cầu.
