Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chỉ đạo Diễn đàn.
Sáng 21/5, tại TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai), Bộ NN-PTNT phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai tổ chức Diễn đàn "Kết nối Tây Nguyên: Kết nối chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ nông sản vùng Tây Nguyên". Tham dự diễn đàn có đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương, các tỉnh Tây Nguyên và hàng trăm doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, cung ứng sản phẩm…
Nông nghiệp Tây Nguyên ngày càng khẳng định vị thế
Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, Tây Nguyên có tổng diện tích đất nông nghiệp trên 5 triệu ha, chiếm 91.75% diện tích đất tự nhiên, trong đó có 1,3 triệu ha đất đỏ bazan. Đây cũng là một trong những trung tâm sản xuất nông sản hàng hóa lớn của cả nước với sự dồi dào về sản lượng và phong phú về chủng loại nông sản gắn với công nghiệp chế biến, phát triển du lịch sinh thái.
Tây Nguyên cũng có khí hậu thuận lợi cho phát triển cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lâm nghiệp, cây dược liệu chất lượng cao sản lượng lớn và khả năng cạnh tranh, như cà phê, hồ tiêu, bơ, sầu riêng, cao su, sắn, gỗ, sâm Ngọc Linh... Ngoài ra, vùng còn có khả năng phát triển chăn nuôi đại gia súc, nuôi trồng thủy sản cá nước lạnh. Trong đó, Tây Nguyên đứng đầu cả nước về sản lượng cà phê, hồ tiêu, bơ, chanh leo.
Năm 2021, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng nông nghiệp vùng Tây Nguyên vẫn phát triển ấn tượng. Thị trường cà phê, hồ tiêu, cao su phục hồi mạnh mẽ, giá trị xuất khẩu tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Nền tảng của nông nghiệp Tây Nguyên tiếp tục được củng cố với hàng loạt dự án lớn trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, chế biến.
Nông sản Tây Nguyên ngày càng khẳng định được vị thế.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, nông nghiệp Tây Nguyên liên tục phát triển theo hướng phát huy tiềm năng, lợi thế vùng, thích ứng với biến đổi khí hậu, phù hợp với cơ chế thị trường.
Theo đó, giá trị sản xuất ngành nông nghiệp giai đoạn 2016 - 2020 tăng 6,05%/năm, năm 2021 tăng 5,8% và chiếm gần 12,8% giá trị sản xuất ngành nông nghiệp cả nước. So về sản lượng với cả nước, cà phê Tây Nguyên chiếm 94,8%; cao su chiếm 22,1%, hồ tiêu chiếm 68,6%. Một số cây ăn quả tăng nhanh, sầu riêng chiếm tới 43,1% diện tích và 36,3% sản lượng; bơ chiếm tới 78,1% diện tích và 81,9% sản lượng. Cùng với đó, Tây Nguyên là vùng sản xuất chanh leo lớn nhất cả nước, chiếm trên 70% diện tích.
Về chăn nuôi, tổng đàn gia súc, gia cầm có xu hướng tăng, trong đó gia cầm tăng 8,62%/năm, dê tăng 13,18%/năm, góp phần tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có giá trị gia tăng cao, sức cạnh tranh lớn.
“Như vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng, nông nghiệp Tây Nguyên đã hội tụ đầy đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa để kết nối chuỗi giá trị sản xuất của vùng với nhu cầu tiêu thụ của các tỉnh, thành phố, vùng, miền trên cả nước, cũng như xuất khẩu, tham gia ngày càng sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chia sẻ.
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Kpă Thuyên cho biết, giai đoạn 2016-2021, tỉnh đã chuyển đổi 38.638 ha cây trồng kém hiệu quả sang trồng các loại cây khác có hiệu quả kinh tế cao hơn. Toàn tỉnh hiện có 32.720 ha cây trồng ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; khoảng 227.176 ha cây trồng các loại sản xuất theo tiêu chuẩn.
Tỉnh cũng đã hình thành được 18 vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 3.490 ha với các cây trồng chính như: Chuối, bơ, sầu riêng, thanh long, ớt, hồ tiêu, cà phê, rau, hoa,… Gia Lai đang chú trọng phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa tập trung gắn với chế biến.
Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang được các tỉnh Tây Nguyên hướng đến.
Với tiềm năng về phát triển nông nghiệp, định hướng của tỉnh trong thời gian tới sẽ phát triển nhanh các lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp chế biến nông-lâm sản. Theo đó, tỉnh sẽ tập trung thu hút những dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, các dự án chế biến sản phẩm từ cao su, cà phê, điều, tiêu, cây ăn quả; chế biến thực phẩm từ gia súc, gia cầm.
“Chúng tôi cam kết tạo các điều kiện cho nhà đầu tư được nhiều thuận lợi trong thụ hưởng các chính sách ưu đãi, thực hiện việc liên kết, phát triển bền vững nguồn nguyên liệu phục vụ cho chế biến và xuất khẩu”, ông Kpă Thuyên cho biết.
Kết nối chuỗi giá trị để phát triển bền vững
Rất tiềm năng phát triển nhưng nông nghiệp Tây Nguyên cũng đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như xuất phát điểm “manh mún, nhỏ lẻ, tự phát” và do biến đổi khí hậu, biến động thị trường, biến chuyển xu thế tiêu dùng. Ngoài ra, việc phát triển các hình thức tổ chức sản xuất còn nhiều bất cập, hiệu quả chưa cao, sự điều phối theo chuỗi ngành hàng, liên kết các địa phương có vùng nguyên liệu tương đồng chưa được chú trọng đúng mức.
Về giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững, Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Nông Hồ Văn Mười cho biết, cần đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng. Ngoài ra, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ, hoạt động khuyến nông, hình thành các vùng nguyên liệu sản xuất tập trung để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông sản. Phát triển mạnh kinh tế tập thể, phát huy vai trò liên kết trong sản xuất nông nghiệp; tập trung đầu tư phát triển hạ tầng nông nghiệp; Xây dựng môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch, bình đẳng, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tập đoàn, doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Rất nhiều ký kết hợp tác được diễn ra tại Diễn đàn "Kết nối Tây Nguyên: Kết nối chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ nông sản vùng Tây Nguyên".
“Chúng tôi cam kết luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư đến tìm hiểu, nghiên cứu, hợp tác lâu dài tại Đắk Nông”, ông Mười chia sẻ.
Còn ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp cho biết, chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững thời gian tới không chỉ về vấn đề nông nghiệp mà còn phải tập trung vào câu chuyện thương hiệu, chuyển đổi số và nông nghiệp công nghệ cao.
Có thể thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị ngành hàng theo hướng phát triển hợp tác xã, nông dân, tổ hợp tác liên kết trong sử dụng đất nông nghiệp có trách nhiệm, và thân thiện với môi trường. Muốn vậy, nông dân cũng cần thực tế trong việc quyết định của bản thân về sản xuất.
Doanh nghiệp là chủ chốt, đóng vai trò rất quan trọng cùng các bên tương tác, xây dựng và phát triển thương hiệu cho nông sản Việt khi mức độ tham gia vào chuỗi giá trị gắn kết nhiều mảnh ghép vẫn còn hạn chế.
Ông Johan Van Den Ban, Tổng giám đốc Tập đoàn De Heus Việt Nam cho biết, mục tiêu của việc hợp tác đầu tư xây dựng chuỗi các dự án tổ hợp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao kể trên nhằm xây dựng Tây Nguyên là vùng an toàn dịch bệnh, sản xuất các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao theo chuỗi khép kín. Định hình Tây Nguyên trở thành Trung tâm cung cấp heo giống và phát triển các mô hình chăn nuôi công nghệ cao của Việt Nam.
“Trong thời gian tới, De Heus sẽ tiếp tục phát triển các chuỗi liên kết mới nhằm nâng cao chất lượng chuỗi giá trị và cải thiện đời sống của không chỉ người nông dân, người kinh doanh mà còn là toàn thể người tiêu dùng Việt”, ông Johan Van Den Ban chia sẻ.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, với chủ trương nhất quán, xuyên suốt, Bộ NN-PTNT sẽ luôn đồng hành, lắng nghe và hỗ trợ các tỉnh, các doanh nghiệp nhằm tạo ra chuỗi giá trị liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ nông sản bền vững.
Theo đó, sẽ tập trung vào một số nội dung trọng điểm như tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch, đề án phát triển nông nghiệp, nông thôn Tây Nguyên. Trong đó, xác định các cây trồng, vật nuôi ưu tiên, xây dựng một số trung tâm sản xuất cây công nghiệp, nông nghiệp giá trị cao.
Đồng thời, phát triển mạnh, chú trọng nhân rộng các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, hiệu quả. Đẩy mạnh hợp tác, liên kết nông nghiệp nội vùng và với các vùng Đông Nam bộ, Duyên hải Nam Trung bộ, cũng như cả nước. Triển khai thực hiện hỗ trợ, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ cao, nông nghiệp số, sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ.
Ngoài ra, hỗ trợ các địa phương thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” giai đoạn 2021 – 2025.
Tại Diễn đàn đã diễn ra lễ ký kết, ghi nhớ hợp tác giữa Bộ NN-PTNT, các tỉnh Tây Nguyên với một số hiệp hội ngành hàng chủ lực như cà phê và ca cao, hồ tiêu, rau quả, nông nghiệp số… ; ký kết biên bản hợp tác giữa 5 tỉnh Tây Nguyên với một số chuỗi phân phối nông sản; ký kết giữa Sở NN-PTNT Gia Lai với Sở NN-PTNT TP.HCM; ký kết giữa Trung tâm Khuyến nông quốc gia với Công ty TNHH Vĩnh Hiệp.
