Nông dân Ba Lan phá tàu chở 30 tấn ngô từ Ukraine hôm 25/2. Ảnh: Pravda.
Liên minh Châu Âu (EU) đã dỡ bỏ thuế quan và hạn ngạch nhập khẩu đối với nông sản của Ukraine từ năm 2022 nhằm tạo điều kiện cho lương thực của nước này, chủ yếu là ngũ cốc, có thể được xuất khẩu ra thị trường thế giới. Tuy nhiên, phần lớn số hàng này cuối cùng lại bị kẹt ở các nước Đông Âu, đe dọa sinh kế của nông dân địa phương.
Phát biểu tại cuộc họp các bộ trưởng nông nghiệp EU tại Brussels hôm 26/2, ông Wojciechowski trích dẫn số liệu thống kê cho thấy cán cân thương mại tổng thể giữa Ukraine và khối tương đối tích cực trong 2 năm qua, mang về cho nền kinh tế EU 19 tỷ euro. Tổng kim ngạch xuất khẩu từ EU sang Ukraine lên tới 69 tỷ euro, trong khi nhập khẩu vào khối này đạt 50 tỷ euro.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực nông nghiệp, tình trạng dư thừa sản phẩm giá rẻ của Ukraine đã khiến nông dân EU gặp khó khăn do cạnh tranh không công bằng. Theo ủy viên Wojciechowski, trong giai đoạn 2022 - 2023, khối đã thiệt hại hàng tỷ USD do làn sóng nhập khẩu nông sản giá rẻ từ Ukraine.
"Kim ngạch xuất khẩu nông sản của EU chỉ đạt khoảng 6 tỷ euro trong 2 năm qua, trong khi giá trị nhập khẩu lên đến 25 tỷ euro, nghĩa là âm 19 tỷ euro", ông Wojciechowski trả lời báo giới sau cuộc họp.
Ông nhấn mạnh rằng nông sản xuất khẩu của Ukraine đáng lẽ phải được chuyển đến châu Á, châu Phi và Trung Đông, đồng thời kêu gọi các bên hỗ trợ chuyển hàng đến các thị trường trên.
Hồi tháng 5/2023, EU áp lệnh cấm nông sản Ukraine xuất khẩu vào 5 nước láng giềng Ba Lan, Bulgaria, Romania, Hungary và Slovakia để bảo vệ nông dân địa phương, song vẫn cho phép nông sản nước này được quá cảnh sang nước khác. Lệnh của EU hết hạn hôm 15/9, song Ba Lan, Slovakia và Hungary lập tức ra tuyên bố đơn phương gia hạn các lệnh cấm, bất chấp sự phản đối của EU và Ukraine.
Những nông dân biểu tình ở Ba Lan cho biết nông sản từ Ukraine vẫn đang được bí mật tuồn ra các thị trường địa phương. Họ cũng cho rằng nguyên nhân khiến nông sản Ukraine có giá thấp hơn là vì nước này không phải tuân thủ các quy định khắt khe của EU.
