Ngày 17/12, phiên tòa xét xử ông Đinh La Thăng và 19 bị cáo khác trong vụ án sai phạm tại dự án cao tốc TP.HCM - Trung Lương, các luật sư tham gia xét hỏi các bị cáo, bị hại và những người liên quan.
"Cáo trạng chỉ đúng một phần"
Theo nội dung cáo trạng, bị cáo Đinh La Thăng đã giới thiệu Đinh Ngọc Hệ với Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long), đề nghị ông Minh cho Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ được tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc.
Tại tòa, bị cáo Thăng cho rằng, cáo buộc của VKS chỉ có một nội dung đúng nhưng cũng chỉ đúng một phần, năm nội dung còn lại sai: “Cáo trạng chỉ đúng ở chỗ là với vai trò bộ trưởng nhưng tôi chỉ chịu trách nhiệm về mặt hành chính chứ hình sự thì không quy trách nhiệm cho tôi được. Việc xác định tôi là người có vai trò, trách nhiệm chỉ đạo xuyên suốt là không đúng”.
Bị cáo Đinh La Thăng: "cáo buộc của VKS chỉ có một nội dung đúng nhưng cũng chỉ đúng một phần, năm nội dung còn lại sai", Ảnh: Nguyễn Tiến.
Khi luật sư Trương Trọng Nghĩa (một trong 6 luật sư bào chữa cho ông Đinh La Thăng) đề cập cáo buộc cựu Bộ trưởng GTVT đã tạo tiền đề, điều kiện cho Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt 725 tỷ, ông Thăng nói: “Tôi rất tôn trọng ý kiến VKS nhưng tôi hoàn toàn không công nhận những lời cáo buộc trong cáo trạng vì suy diễn, quy buộc tôi không khách quan, không phù hợp với thực tiễn. Việc quy kết tôi tạo điều kiện cho ông Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt số tiền đó là không có căn cứ. Tôi không tác động gì cả”.
Ông Thăng cho rằng hồ sơ vụ án và lời khai các bị cáo đều khẳng định ông không hề có bất kỳ tác động nào, hay dùng ảnh hưởng của mình tác động đến cá nhân nào để làm ảnh hưởng, sai lệch quá trình triển khai dự án bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương.
“Cáo trạng ghi các sai phạm đó, ông chịu trách nhiệm chính. Theo ông, ở bộ xảy ra tình trạng này, ông thấy ông có trách nhiệm gì không?”, luật sư Trương Trọng Nghĩa hỏi.
“Với trách nhiệm trước Đảng, Chính phủ, tôi phải chịu trách nhiệm toàn bộ của ngành giao thông trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên tôi chỉ chịu trách nhiệm về hành chính và tôi đã xử lý. Giờ tôi không còn là bộ trưởng nữa, quy trách nhiệm cho tôi về mặt hình sự là không có căn cứ. Tôi hoàn toàn phủ nhận việc quy cho tôi phải chịu trách nhiệm chính trong dự án này”, ông Thăng trả lời.
Bút phê của tôi cho anh Thể không sai
“Trong quá trình thực hiện dự án, phía công ty Yên Khánh (của bị cáo Đinh Ngọc Hệ) chậm thanh toán, nên ngày 23/06/2015, Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể lúc bấy giờ (hiện là Bộ trưởng Bộ GTVT) đã có Tờ trình xin ý kiến, và bị cáo đã có bút phê ý kiến chỉ đạo nội dung: “Đề nghị anh Thể chỉ đạo giải quyết theo đúng hợp đồng 2 bên đã ký và đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên cũng cần phải làm rõ trách nhiệm của nhà đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước, Tổng công ty Cửu Long”. Bút phê của ông có sai quy phạm quy định quản lý gì không?”, Luật sư Trương Trọng Nghĩa hỏi bị cáo Thăng.
“Thưa HĐXX, tôi bút phê vào tờ trình của anh Thể là hoàn toàn đúng thẩm quyền quy định của pháp luật, rất là rõ ràng”, bị cáo Thăng đáp. Bị cáo Thăng cho rằng bản thân không có bất kỳ một văn bản, một bút phê nào trực tiếp ký giao nhiệm vụ cho các Thứ trưởng về dự án đường cao tốc TP.HCM- Trung Lương này.
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Út "trọc"), người được cho có mối quan hệ mật thiết với cựu Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng, dẫn tới nhiều sai phạm nghiêm trọng sau này. Ảnh: Nguyễn Tiến.
Ông Thăng trình bày, ở Bộ GTVT có tới 6 thứ trưởng, mỗi người được phân công phụ trách từng công việc cụ thể. Khi có văn bản Thủ tướng chỉ đạo, bị cáo không biết thứ trưởng nào xử lý.
Với dự án liên quan đến cao tốc Trung Lương, cựu Bộ trưởng GTVT nói không trực tiếp chỉ đạo. Đến sau này bị cáo đề nghị cơ quan điều tra cho xem văn bản thì mới biết ai là người xử lý. Do đó, các quyết định về giá tài sản và quyết định trúng đấu giá cũng không được gửi cho ông.
Đến đây, chủ tọa phiên toà vặn lại: "Bị cáo nói không biết Thủ tướng chỉ đạo ai, nhưng khi ký thành lập hội đồng bán đấu giá, tổ giúp việc thì bị cáo phải biết đó là gì. Làm sao không cần biết đó là gì mà chỉ làm thôi? Không biết hợp đồng làm sao biết trách nhiệm cơ quan nào?", chủ tọa truy vấn, cho rằng ít nhất ông Thăng phải biết hợp đồng về đấu giá thu phí như thế nào thì mới biết trách nhiệm của ai để yêu cầu làm rõ.
"Bộ trưởng thì phải biết nội dung hợp đồng nhưng khi có tờ trình của anh Thể, tôi có bút phê như vậy là đúng", ông Thăng trả lời.
Theo cáo trạng, giai đoạn 2013-2015, ông Thể là Thứ trưởng Bộ GTVT, được phân công quản lý Nhà nước đối với Tổng công ty Cửu Long. Tháng 6/2015, ông Thể được ông Đinh La Thăng giao chỉ đạo, đôn đốc Công ty Yên Khánh của Út "Trọc" thực hiện hợp đồng mua bán quyền thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
Khi Công ty Yên Khánh thanh toán không đúng hạn, Tổng công ty Cửu Long đã có 12 văn bản báo cáo Bộ GTVT. Bộ GTVT sau đó có 12 văn bản chỉ đạo nhưng đều không đề nghị chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, thu hồi quyền thu phí theo quy định.
Trong số các văn bản chỉ đạo nêu trên, cơ quan điều tra xác định ông Nguyễn Văn Thể lúc đó với vai trò là Thứ trưởng Bộ GTVT đã ký 3 văn bản.
Nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT bị cáo buộc có một phần trách nhiệm trong việc không chỉ đạo chấm dứt hợp đồng đối với Công ty Yên Khánh. Tuy nhiên, việc làm của ông Thể khi đó không phải là nguyên nhân dẫn đến hậu quả thiệt hại trong vụ án. Do đó, cơ quan tố tụng không đủ cơ sở xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Nguyễn Văn Thể.
