Phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại

Số còn lại được đánh giá là nhỏ lẻ, cơ sở hạ tầng lạc hậu, vệ sinh an toàn thực phẩm chưa thực sự đảm bảo.
 

Chợ thực phẩm - đâu cũng bất cập

Ngày 28/5, tại Hà Nội, Bộ NN-PTNT phối hợp UBND thành phố Hà Nội tổ chức hội thảo “Phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản Việt Nam hiện đại”.

Thực phẩm khô ở ĐBSCL.

Theo số liệu thống kê, phân tích, thực trạng cơ sở hạ tầng chợ đầu mối tại nước ta chưa đồng bộ. Tập trung chủ yếu và phát triển mạnh ở các thành phố, thị xã, thị trấn. Hệ thống chợ quy mô nhỏ lẻ, cơ sở hạ tầng lạc hậu, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. 

Các dịch vụ logistic và dịch vụ hỗ trợ mua bán yếu kém (ngân hàng; bảo hiểm; giám định và kiểm tra chất lượng hàng hóa; phân loại, bao gói, bảo quản hàng hóa nông sản; tư vấn, cung cấp thông tin thị trường)… hầu như chưa được tổ chức và cung ứng tại các chợ đầu mối.

Vấn đề quản lý chất lượng và vệ sinh ATTP tại chợ đầu mối cũng tồn tại nhiều bất cập. Phương thức giao dịch truyền thống (giao ngay) là chủ yếu. Mua bán qua hợp đồng còn ít, không có chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Các thương lái chủ yếu gom hàng từ các hộ nông dân sản xuất nhỏ lẻ hoặc trang trại. Chính vì vậy, điều kiện vệ sinh chưa đảm bảo, hệ thống xử lý rác thải và nước thải hầu như không được đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Sửu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, Hà Nội có 2 chợ đầu mối hạng 1 là Minh Khai và phía Nam. Ngoài ra, Thủ đô có hàng trăm cửa hàng kinh doanh thực phẩm, hàng nghìn cửa hàng kinh doanh trái cây. 

“Hà Nội đã phê duyệt quy hoạch bán buôn, bán lẻ, phấn đấu có 8 chợ đầu mối trong thời gian tới. Theo tôi, quy hoạch chợ đầu mối là yêu cầu cấp bách hiện nay. Việc này góp phần đảm bảo ATTP, nâng cao cuộc sống của người dân. Qua đó thúc đẩy phát triển ngành SXNN, nâng cao giá trị nông sản”, ông Sửu chia sẻ.
 

Gấp rút xây dựng đề án

Ông Bertrant Ambroise, Trưởng ban Hợp tác quốc tế (Tập đoàn Semmaris – Pháp) chia sẻ, Tập đoàn đang quản lý chợ đầu mối Rungis tại Paris lớn nhất thế giới. Mỗi năm, giá trị hàng hóa tiêu thụ đạt 4 – 9 tỷ Euro/năm.

Vì sao phải xây dựng mạng lưới phân phối nông sản quốc gia? Theo ông Bertrant Ambroise, chợ đầu mối là mắt xích vô cùng quan trọng trong việc cung ứng thực phẩm. Hằng ngày, chợ đầu mối tiếp nhận số lượng lớn thực phẩm tươi sống. Tại Việt Nam nói riêng, chợ đầu mối đóng vai trò cực quan trọng cung cấp thực phẩm cho các thành phố lớn, siêu lớn như Hà Nội hay Hồ Chí Minh.

Theo ông Bertrant Ambroise, tại các quốc gia phát triển lẫn đang phát triển, chợ đầu mối đều là công cụ chiến lược giúp chính quyền đạt được các mục tiêu của chính sách công về sức khỏe cộng đồng, an ninh lương thực và chính sách nông nghiệp.

Đồng thời, đây cũng là công cụ để cơ cấu lại hạ tầng đô thị. Giảm tắc nghẽn giao thông, đảm bảo các hoạt động bán lẻ quy mô nhỏ và tạo động lực cho kinh tế địa phương. Cải thiện công tác quản lý chất thải và nước thải từ công nghiệp chế biến và các hoạt động logistics cho nông sản.

Tuy nhiên, việc xây dựng chợ đầu mối cần quan tâm tới vị trí, đây là yếu tố quan trọng nhất. Thứ hai là xác định quy mô xây dựng. Đồng thời cần xác định rõ loại chợ và dịch vụ. Thêm vào đó cần tính toán công tác quản lý và điều hành cũng như mô hình quản trị chợ đầu mối.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, Bộ NN-PTNT đã đề xuất Phó Thủ tướng chủ trương xây dựng đề án “Phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại tại Việt Nam giai đoạn 2018-2020 và định hướng đến 2030” và đã được đồng ý.

Bộ NN-PTNT đã thống nhất nghiên cứu, xây dựng đề án với sự trợ giúp của Cơ quan Phát triển Pháp (AFD). Dự kiến Đề án sẽ trình Thủ tướng Chính phủ trong quý III hoặc quý IV năm 2019.

Theo Thứ trưởng Nam, đề án hướng tới mục tiêu xây dựng định hướng và cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hệ thống trung tâm cung ứng hàng nông sản Việt Nam hiện đại, đáp ứng được các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. Góp phần thúc đẩy tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, tăng cường đảm bảo vệ sinh ATTP và khả năng cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam.