Việc các DN đầu tư, đưa vào sử dụng hệ thống kho chứa để trữ lúa gạo đã tạo nên một bước tiến rất lớn trong hoạt động SX, kinh doanh XK gạo. Việc thu mua, đưa gạo vào kho chứa không chỉ góp phần giải quyết tình trạng tồn đọng trong dân mỗi khi thu hoạch mà còn gia tăng lợi nhuận rất lớn nhờ chủ động kinh doanh, cung ứng.
Ông Phí Quang Đức, Q. Giám đốc kho Cái Sắn (An Giang), chi nhánh trực thuộc TCTy Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) cho biết: Dù mới đi vào hoạt động từ tháng 3/2010 đến nay, nhưng kho Cái Sắn có sức chứa 40 ngàn tấn luôn hoạt động hết công suất. Nhờ có hệ thống kho chứa lớn và hiện đại nên DN luôn có đủ gạo chất lượng để đáp ứng các đơn đặt hàng từ nhiều nơi. Hệ thống kho lớn và hiện đại giúp DN dự trữ gạo với số lượng lớn, dài hơi; Có thể chủ động bung ra khi thị trường thế giới tăng, thu về lợi nhuận cao hơn.
Ông Phan Thanh Bằng, Phó TGĐ Vinafood 1 cho biết thêm: Kho Cái Sắn và kho Tân Dương sức chứa 60 ngàn tấn tại (Lấp Vò, Đồng Tháp) là những kho chứa hiện đại trong mục tiêu xây dựng hệ thống kho chứa 500 ngàn tấn của DN tại ĐBSCL. Sắp tới, dự án kho chứa mới tại Tân Hiệp (Kiên Giang) rộng 18 ha được triển khai sẽ thu mua lúa thay vì mua gạo lứt (gạo qua sơ chế) từ thương lái như hiện nay. Hạt lúa thu mua về sẽ qua một quy trình chế biến khép kín cho ra hạt gạo chất lượng cao. Mặt khác, việc DN trực tiếp thu mua lúa sẽ giúp nông dân bán lúa được giá hơn vì giảm bớt nhiều tầng nấc trung gian.
Ông Nguyễn Thọ Trí, Phó TGĐ TCty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) cũng cho hay: Kho Phú Hòa (Thoại Sơn, An Giang) sức chứa 45 ngàn tấn đã được TCty triển khai, thu mua gạo dự trữ nhiều tháng trước với giá 5.300 đồng/kg. Đến nay giá gạo trên thị trường đã tăng mạnh và dự báo sẽ tăng thêm 30% trong thời gian tới, nhờ vậy lợi nhuận tăng lên rất đáng kể.
Nhờ hệ thống kho chứa nên việc thu mua lúa gạo của các DN được duy trì thường xuyên. Vào cao điểm vụ hè thu, mỗi ngày mỗi kho có thể thu mua đến 900 tấn gạo. Điều này giải quyết phần nào nhu cầu tiêu thụ lúa tại vùng tứ giác Long Xuyên, giúp nông dân tránh được việc trúng mùa rớt giá. Được biết, để thực hiện xây dựng hệ thống kho chứa 4 triệu tấn theo chỉ đạo của Chính phủ đến năm 2012, hiện Bộ NN-PTNT đang thúc giục các DN lập kế hoạch đầu tư. Nếu mục tiêu này hoàn thành, việc tiêu thụ lúa sẽ suôn sẻ hơn; DN chủ động được đầu vào, đầu ra, hạt gạo VN theo đó sẽ gia tăng giá trị . Tuy nhiên, một mục tiêu khác là cải thiện hình thức kinh doanh lúa gạo sẽ không thực hiện được khi các DN vẫn chỉ thu mua và trữ gạo lứt từ thương lái chứ chưa mua lúa trực tiếp từ dân.
Ông Ngô Thành Tâm, nông dân ở xã Vĩnh Phú, huyện Thoại Sơn, An Giang, hồ hởi nói: Vùng tứ giác Long Xuyên là vùng lúa trọng điểm của ĐBSCL, cứ vào mỗi vụ thu hoạch là lúa ế và rớt giá, nông dân cực khổ. Từ khi có nhiều hệ thống kho chứa hiện đại mới đi vào hoạt động, lúa tiêu thụ mạnh hơn và giá cả cũng ổn định hơn trước do thương lái đẩy mạnh thu mua.
Có thể nói, việc triển khai, đưa vào sự dụng kho chứa đã tạo ra sự chuyển động lớn trong việc thu mua, kinh doanh XK gạo. Tuy nhiên, về cơ bản, ngoại trừ các DN lớn như Vinafood 1, Vinafood 2, phần lớn các DN do tiềm lực có hạn, chỉ đầu tư được kho chứa nhỏ (bình quân trên dưới 10 ngàn tấn) nên rất khó cho mục tiêu dự trữ, chủ động kinh doanh khi thị trường thế giới có biến động. Mặt khác, việc tìm kiếm đất để lập dự án đầu tư kho chứa hiện nay cũng không hề đơn giản.
