Phú Yên đã kiến nghị Bộ Công thương và cơ quan liên quan để vận hành thủy điện xả nước hạ du sông Ba. Ảnh: ĐB.
Kiến nghị điều tiết cấp nước về hạ du sông Ba
Vụ đông xuân 2023 - 2024, toàn tỉnh Phú Yên sản xuất 26.610ha lúa, trong đó hệ thống công trình thủy nông Đồng Cam phục vụ cấp nước tưới hơn 14.500ha.
Theo Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam, hiện cây lúa bình quân khoảng 65 ngày tuổi, thời kỳ rất cần nước để phát triển làm đòng, trổ bông. Nhưng những ngày gần đây, các nhà máy thủy điện chạy phát điện kết hợp xả nước không đảm bảo nhu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Ông Nguyễn Minh Huệ, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam cho biết: “Do các nhà máy thủy điện phát điện không đảm bảo nguồn nước theo yêu cầu nước của hệ thống thủy nông sau thủy điện Sông Hinh và hệ thống thủy nông Đồng Cam hiện đã gây tình trạng thiếu nước trên diện rộng. Trước tình hình đó, công ty đã tổ chức bơm chống hạn các khu vực cuối kênh bị hạn”.
Hiện các kênh bị thiếu nước do hệ thống thủy nông thiếu hụt nước. Ảnh: ĐB.
Trong khi đó, theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Phú Yên, dự báo nắng nóng gay gắt hơn năm 2023, chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 8; nhiệt độ trung bình có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 0,5 - 1,5°C, lượng mưa các nơi trong tỉnh thấp hơn trung bình nhiều năm từ 15 - 25%, dòng chảy các sông, suối trên địa bàn tỉnh ít thay đổi, có xu thế giảm dần, thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng kỳ.
Theo ông Nguyễn Minh Huệ, nếu nguồn nước cấp đến đầu mối đập Đồng Cam, cũng như các trạm bơm tưới dọc Sông Ba không đảm bảo, nhất là các thời kỳ cao điểm dùng nước cho cây lúa sẽ dẫn đến khô hạn trên diện mở rộng, gây thiệt hại kinh tế cho người dân.
Trước tình hình trên, ngày 7/2, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Phú Yên đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) quan tâm chỉ đạo các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Ba phối hợp chặt chẽ chạy máy (vận hành) phát điện liên tục để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh vùng hạ du, nhằm giảm thiểu thấp nhất những thiệt hại do nắng nóng, khô hạn, thiếu nước gây ra.
Theo đó, trong các tháng mùa khô năm 2024, đối với sông Ba lưu lượng cần tối thiểu là 35 - 40m3/s cho vùng hạ du gồm hệ thống công trình đầu mối đập Đồng Cam, khu tưới của các trạm bơm ven sông Ba thuộc huyện Sơn Hòa (Phú Yên).
Nhà máy thủy điện Sông Hinh chạy máy phát điện để đảm bảo cấp nước tưới cho diện tích tưới của các công trình sử dụng nước sau nhà máy thủy điện Sông Hinh với lưu lượng 1,7m3/s.
Lên phương án chống hạn
Để chủ động nguồn nước tưới, tiêu cho sản xuất nông nghiệp năm 2024 khi gặp những đợt nắng nóng kéo dài, nguy cơ xảy ra tình trạng hạn hán, lượng nước về đầu mối các hệ thống thủy nông và các hồ chứa nước: Mỹ Lâm, Phú Xuân, Đồng Tròn, Hóc Răm, Xuân Bình, Suối Vực, Kỳ Châu và hồ Lỗ Ân giảm, Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam đã xây dựng phương án chống hạn cụ thể từng xứ đồng.
Công ty Thủy nông Đồng Cam đang vận hành các trạm bơm để phục vụ sản xuất lúa đông xuân. Ảnh: ĐB.
Theo ông Nguyễn Minh Huệ, trước khi vào vụ, công ty đã tiến hành hành kiểm tra, đánh giá thực tế nguồn nước ở đầu mối tại các hệ thống thủy nông và các nguồn nước từ sông, suối, ao, hồ, nước ngầm...để có kế hoạch giữ nước, trữ nước. Từ đó, thực hiện tốt việc quản lý, phân phối và điều tiết nước hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả.
Bên cạnh đó, công ty cũng đã duy tu, bảo dưỡng các máy bơm điện, rà soát kiểm tra đường dây điện tại các trạm bơm. Sửa chữa và mua bổ sung các máy bơm dầu, các máy bơm điện và chuẩn bị đầy đủ các loại vật tư, nhiên liệu sẵn sàng đáp ứng kịp thời khi có hạn xảy ra.
“Chúng tôi đã phân công cụ thể đến từng cán bộ, công nhân quản lý thủy nông, công nhân vận hành máy bơm, đảm bảo túc trực 100% trên từng hệ thống công trình, kênh mương. Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các đơn vị dùng nước và các đội thủy nông, thực hiện tốt việc điều tiết nước hợp lý, công bằng và tiết kiệm”, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam chia sẻ và cho biết thêm, hiện tình nguồn nước tại các hồ chứa do công ty quản lý đảm bảo tưới, tiêu vụ đông xuân 2023 - 2024.
Tuy nhiên vào vụ hè thu 2024, nguồn nước sẽ khó khăn nhất là hệ thống thủy nông Đồng Cam phụ thuộc rất nhiều vào việc vận hành phát điện của các nhà máy thủy điện Krông H’năng, Sông Hinh và Sông Ba Hạ. Còn sông Kỳ Lộ cấp nước cho hệ thống thủy nông Tam Giang nếu thiếu nước sẽ gây nên tình trạng hạn hán xì phèn, nhiễm mặn ở các địa phương vùng hạ lưu cuối các hệ thống.
Công ty đã dự trù kinh phí hơn 4,5 tỷ đồng để vận hành các trạm bơm chống hạn cho từng hệ thống thủy nông để đảm bảo sản xuất.
Mới đây, Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam tiếp tục có văn bản đề nghị Sở NN-PTNT có văn bản tham mưu tỉnh UBND tỉnh có ý kiến Tập đoàn Điện lực, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia để chỉ đạo các nhà máy thủy điện thực hiện chạy phát điện kết hợp xả nước đảm bảo lưu lượng ổn định lưu lượng để phục vụ sản xuất nông nghiệp và thực hiện đúng Thông báo số 39 ngày 5/2/2024 của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên về điều chỉnh lưu lượng, thời gian vận hành các hồ chứa thuỷ lợi, thủy điện phục vụ sản xuất và dân sinh năm 2024 cho vùng hạ du các hồ chứa trên địa bàn tỉnh.
