Rừng ngập mặn Bàu Cá Cái (thôn Thuận Phước, xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) nằm trên đầm nước tự nhiên với diện tích khoảng 110 ha. Với địa thế nằm gần biển, Bàu Cá Cái được quy hoạch thành rừng phòng hộ làm nhiệm vụ chắn sóng, chắn gió. Nhiều năm qua, khu rừng này đã bảo vệ, che chở cho làng mạc, người dân địa phương trước những cơn bão lớn.
Không chỉ vậy, với hệ sinh thái đa dạng, rừng ngập mặn Bàu Cá Cái còn là điểm trú ngụ của nhiều loại thủy sản, tạo sinh kế cho hàng trăm hộ dân trong vùng. 30 năm gắn bó với khu rừng này, ông Nguyễn Khương (67 tuổi, trú thôn Thuận Phước, xã Bình Thuận) cho biết, thông thường cứ sau mỗi mùa lũ lên, các loài thủy sản theo con nước kéo về Bàu Cá Cái sinh sản. Sau mùa lũ, bàu có rất nhiều tôm cá.
“Chỉ cần không ốm đau, hằng ngày đi thả rập dưới khu rừng cũng kiếm được vài trăm ngàn. Các loại thủy sản ở đây rất ngon nên giá trị kinh tế cao. Suốt một thời gian dài, Bàu Cá Cái đã che chở nuôi dưỡng người dân ở đây, cũng nhờ những con cá, con tôm này mà gia đình đã nuôi con cái ăn học, trưởng thành. Bây giờ, kinh tế địa phương phát triển, hình thành các khu kinh tế thì rừng ngập mặn còn có vai trò rất lớn trong việc điều hòa không khí, cải thiện môi trường”, ông Khương chia sẻ.
Tuy nhiên, thời gian cùng với sự tác động của biến đổi khí hậu những năm gần đây đã tác động không nhỏ đến khu vực này. Đặc biệt, cây cóc trắng (loài cây bản địa) bị suy giảm, khiến tình trạng nước biển xâm thực diễn ra ngày càng nghiêm trọng, các loại thủy sản ven bờ cạn kiệt do không có nơi trú ngụ. Trước thực trạng trên, tỉnh Quảng Ngãi đã tập trung triển khai nhiều dự án khôi phục và trồng mới nhằm tiếp tục giữ và phát huy vai trò của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái.
Trong giai đoạn từ năm 2015 - 2021, tỉnh này tiếp nhận khoảng 33 tỷ đồng để thực hiện 3 dự án tại địa bàn các xã: Bình Thuận, Bình Trị, Bình Đông, Bình Phước (huyện Bình Sơn). Trong đó, dự án phục hồi rừng ngập mặn Bàu Cá Cái do Quỹ Khí hậu xanh (GCF) phối hợp với Chính phủ và UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chú trọng đến việc trồng hàng chục ha các loại cây như đước, dừa nước, cóc trắng.... đã và đang cho thấy hiệu quả tích cực.
Sau gần 10 năm với sự nỗ lực của chính quyền địa phương, các tổ chức trong và ngoài nước cùng người dân, hàng chục ha rừng ngập mặn đã được trồng mới. Cùng với sự chăm sóc, bảo vệ có trách nhiệm, Bàu Cá Cái đang từng ngày phát triển xanh tốt trở thành lá phổi xanh của cộng đồng người dân ven biển. Cũng nhờ vậy, môi trường sống của các loại thủy sản được khôi phục. Người dân còn đầu tư nuôi thêm nhiều loại tôm cá tạo sinh kế ổn định cũng như nâng cao thu nhập.
Bên cạnh đó, nhận thức được tiềm năng của rừng ngập mặn này trong phát triển du lịch sinh thái, xã Bình Thuận cũng đã thành lập Tổ du lịch cộng đồng Bàu Cá Cái với sự tham gia của các hộ dân trong khu vực. Tổ này chịu trách nhiệm xây dựng cơ chế bảo vệ và quản lý, hạn mức khai thác, đồng thời kết nối với các đơn vị lữ hành thiết kế các tour du lịch, hướng dẫn các hộ tham gia thực hiện. Đồng thời, tổ chức lực lượng bảo vệ không để hành vi khai thác tận diệt, hủy hoại môi trường, hủy hoại rừng.
Nhờ được phục hồi và gìn giữ, Bàu Cá Cái đang là điểm đến thú vị của nhiều du khách gần xa. Du lịch phát triển đã góp phần làm cho bộ mặt nông thôn nơi đây khởi sắc và cải thiện kinh tế của cộng đồng dân cư. Theo Sở NN-PTNT Quảng Ngãi, nhằm phát huy hơn nữa lợi thế của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái, thời gian tới tỉnh này tiếp tục tăng cường, lồng ghép các nguồn kinh phí để thực hiện công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ven biển bền vững.
Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Ngãi cho biết: “Bên cạnh bố trí ngân sách Nhà nước để quản lý, bảo vệ diện tích rừng ngập mặn hiện có, tỉnh sẽ kêu gọi đầu tư, lồng ghép các nguồn kinh phí để quản lý rừng ngập mặn gắn với bảo tồn, phát triển du lịch sinh thái cộng đồng theo hướng bền vững nhằm góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu, giải quyết việc làm, tạo sinh kế cho người dân địa phương”.