Hôm qua 27/10, Quốc hội đã dành ra 2 ngày để thảo luận về tình hình KT- XH năm 2011, kế hoạch phát triển năm 2012 và giai đoạn 2011 – 2015. Phần lớn ĐB cho rằng, Chính phủ phải xem lại bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới khiến các địa phương đag “oằn mình” thực hiện. Lo ngại hơn là vốn đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn ngày càng giảm đi.
Oằn mình vì tiêu chí
Phần lớn các ĐB đánh giá cao các giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội của Chính phủ. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng chỉ ra những hạn chế, đó là lạm phát cao, lãi suất ngân hàng quá sức chịu đựng đã ảnh hưởng đến họat động của DN; vấn đề đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, nông dân còn chưa thỏa đáng…
Theo ĐB Nguyễn Quốc Cường (Bắc Giang), những năm gần đây, Chính phủ đã quan tâm hơn đến việc đầu tư cho nông thôn (chi năm 2011 gấp 2,21 lần năm 2008). Tuy nhiên tổng đầu tư toàn xã hội cho khu vực quan trọng này lại giảm (cách đây 10 năm là 16,85%, đến 2008 chỉ còn 6,45% và hiện chỉ còn 6%). Hay ĐB Trương Minh Hoàng (Cà Mau) chỉ ra rằng, nhiều công trình tưới tiêu được đầu tư nhưng kém hiệu quả, không sử dụng được do bị hỏng hoặc không còn phù hợp với điều kiện vùng.
Cả hai ĐB này có chung đề nghị: Chính phủ nên xem xét chỉnh sửa các văn bản đầu tư, chính sách đầu tư để tăng ưu đãi về mọi mặt đối với các DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Đồng thời phải có sự phân định rõ trách nhiệm trong đầu tư, cần nêu rõ việc nào Nhà nước hỗ trợ, việc nào địa phương làm, việc nào nông dân đóng góp.
Liên quan đến nông thôn, ĐB Siu Hương (Gia Lai), ĐB Trương Văn Võ (Đồng Nai) băn khoăn với 19 tiêu chí “cứng nhắc” trong xây dựng nông thôn mới của Chính phủ đã khiến nhiều địa phương phải “oằn mình” phấn đấu vì không tương thích với điều kiện địa phương. Vì vậy, xây dựng nông thôn mới đang trở thành "món ăn" xa xỉ đối với nhiều xã.
Kinh tế vùng + kinh tế địa phương = Thoát nghèo
Vấn đề phát triển kinh tế vùng gắn với kinh tế địa phương cũng được đa số các đại biểu quan tâm. Đại biểu Lê Phước Thanh (Quảng Nam) cho rằng, mục tiêu kiềm chế lạm phát mà Chính phủ đưa ra là quan trọng, trong đó việc hạn chế chi tiêu dùng và ưu tiên cho đầu tư phát triển là giải pháp cơ bản để tiếp tục giữ vững tăng trưởng.
Do đó, Chính phủ cần rà soát, sắp xếp lại lĩnh vực đầu tư công sao cho hợp lý, đồng thời cần chú trọng đầu tư cho phát triển kinh tế vùng gắn với phát triển kinh tế địa phương. Ngoài ra cũng cần xác định đâu là vùng trọng tâm, trọng điểm để tập trung nguồn lực phát triển, nhanh chóng rút ngắn khoảng cách kinh tế giữa các vùng, các địa phương.
ĐB Phương Thị Thanh (Bắc Kạn) còn chỉ ra những bất cập của việc liên kết phát triển kinh tế này. Đó là tình trạng đầu tư tràn lan khá phổ biến, kết cấu hạ tầng ở miền núi còn yếu kém, đời sống đồng bào dân tộc miền núi còn nhiều khó khăn. ĐB này đề nghị, thời gian tới Chính phủ tiếp tục tập trung đẩy mạnh các chính sách xã hội, đặc biệt hỗ trợ cho hộ nghèo vươn lên thoát nghèo.
Cần "giải cứu" doanh nghiệp
+ Nhiều đại biểu “than”: Bộ 19 tiêu chí xây dựng NTM có những quy định cứng nhắc như tất cả các xã đều phải có hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu SX và dân sinh; có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ Văn hoá- Thể thao và Du lịch; có điểm phục vụ bưu chính viễn thông, có internet đến thôn; có tổ hợp tác hoặc HTX hoạt động có hiệu quả và không có nhà tạm, dột nát... + ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) cảnh báo chỉ số giá tiêu dùng nhất thiết phải được đưa về mức dưới 10%. Bởi nếu duy trì lạm phát 2 con số trong một vài năm nữa, Việt Nam sẽ đánh mất gần hết những thành quả KT- XH mà bao năm phấn đấu. “Trong điều kiện khó khăn hiện nay, khi đầu tư nên nhớ rằng mượn tiền người ta đã khó, quản lý và trả lại số tiền đó ra sao còn khó gấp nhiều lần”, ông Lịch lưu ý.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) luôn thu hút được sự quan tâm của các ĐB. Tại hội trường hôm qua, nhiều ĐB cho rằng, hỗ trợ DNNVV phát triển sẽ thúc đẩy sự phát triển cả nền kinh tế. Theo ĐB Nguyễn Cao Sơn (Hòa Bình) thì xu hướng nợ xấu trong tín dụng tăng, lãi suất ngân hàng cao là những bất ổn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế. Chính phủ cần phải có những giải pháp cụ thể và quyết liệt hơn nữa như tăng cường sự hỗ trợ đối với các DNNVV, sớm hoàn thiện Đề án Quỹ hỗ trợ DNNVV.
Đồng tình, ĐB Võ Kim Cự (Hà Tĩnh) cũng cho rằng, Chính phủ cần quan tâm hơn nữa đến các DNNVV, DN tư nhân. Thực tế là các DNNVV nhưng lại chiếm phần lớn trên tỷ lệ DN ở nước ta (khoảng 90%) do đó cần có sự hỗ trợ tích cực. Ngoài ra, việc phân bố ngân sách không nên chia theo tỷ lệ như hiện nay mà căn cứ vào thực tế các địa phương để phân bổ ngân sách cho hợp lý, đảm bảo sự phát triển của địa phương và đảm bảo an sinh xã hội.
Dưới góc nhìn của một DN, ĐB Mai Hữu Tín (Bình Dương) cho rằng, tình trạng lãi suất ngân hàng tăng cao đã khiến nhiều DN, đặc biệt là DNNVV rơi vào tình trạng hết sức khó khăn. Theo ĐB Tín, nếu lạm phát năm 2012 không được đưa về dưới 10%, lãi suất không hạ xuống 15% thì thời gian rất ngắn nữa thôi, số DN đang “sống dở, chết dở” nói trên sẽ "chết" hẳn. Không chỉ vướng lãi suất cao, nhiều ĐB cũng cho rằng DN hiện rất khó tiếp cận vốn. Những bất cập này chỉ có Chính phủ mới tháo gỡ được.
