Lâm sản khai thác trái phép được thu giữ tại Hạt KL Vĩnh Thạnh
Cơn “sốt” gỗ trắc vừa lắng dịu vào cuối năm ngoái thì nay, những cánh rừng giáp ranh giữa 2 tỉnh Bình Định-Gia Lai lại "dậy sóng" bởi nạn khai thác gỗ hương trái phép. 
Lâm tặc đổi chiến thuật
Ông Nguyễn Văn Ninh- PCT UBND huyện Vĩnh Thạnh cho biết: “Từ khi giá gỗ trắc trên thị trường “tuột dốc” từ 120 triệu đồng/khối xuống chỉ còn 20 triệu/khối, lâm tặc chuyển hướng sang khai thác gỗ hương. Rừng trên địa bàn Vĩnh Thạnh lại tiếp tục “chảy máú". Khá đông người ở các tỉnh miền Bắc vào cấu kết với dân địa phương làm lán trại “định cư” hẳn trong rừng sâu lén lút hoạt động khai thác trái phép. Lực lượng lâm tặc khác cũng hùng hậu không kém luôn rình rập ở các khu vực giáp ranh giữa Vĩnh Thạnh- Gia Lai chờ cơ hội “tấn công” những cây gỗ hương bên rừng Vĩnh Thạnh. Khu vực nóng bỏng nhất hiện nay là vùng Suối Xem- Định Nhì giáp ranh với huyện KBang và vùng Hang Hũ- Tà Điệt giáp ranh với An Khê (Gia Lai)”.
Ông Đoàn Siêng- GĐ BQL rừng phòng hộ Vĩnh Thạnh cho hay: “Lâm tặc không hoạt động dài ngày trong rừng tìm gỗ hương như trước nữa nhằm tránh những đợt truy quét mà trước khi “ra tay”, chúng cho người đi tiền trạm nhận định vùng rừng có nhiều gỗ hương rồi tung “tổng lực lượng” 40-50 người cùng với 4-5 chiếc cưa máy tấn công ào ạt trong thời gian ngắn. Đối tượng của chúng là những cây gỗ hương có đường kính 70-80cm trở lên có nhiều lõi, gỗ đẹp đang được thị trường ưa chuộng và có giá đến hơn 40 triệu đồng/khối. Cây vừa được cưa đổ là có lực lượng xẻ thành ván và 1 lực lượng khác “cõng” những tấm ván về ngay nơi “tập kết”. Chúng hoạt động rất “thần tốc”, chỉ trong vòng 1 ngày là đủ “hàng” cho 1 chiếc xe cọc cạch rời rừng”.
Tại trụ sở Hạt KL huyện Vĩnh Thạnh, chúng tôi còn được ông Nguyễn Vinh Quang-Phó Hạt trưởng cho xem những chiếc xe Honda “cải tiến” chuyên dụng cho việc chở gỗ lậu. Đó là nhưng chiếc xe trông rất bình thường, nhưng khi giở yên xe lên, chúng tôi thấy phần khung xe dùng để đặt bình xăng trống hoác như 1 cái hộc. Ông Quang giải thích: “Chúng đựng xăng trong chiếc can nhựa treo ngoài xe chuyền xăng trực tiếp vào máy, nơi bình xăng được tháo ra sẽ đựng được 6 miếng ván hương, mỗi miếng dài 60cm, dày 10cm. Đậy yên xe xuống là chúng yên tâm đi mà không sợ bị phát hiện”.
Kiểu bảo vệ rừng nửa vời
Mặc dù thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm tra nhưng kiểm lâm vẫn luôn “chậm chân” so với lâm tặc, khi phát hiện thì “chuyện đã rồi”, cây đã đổ và lâm tặc đã “biến mất”. Thậm chí những cánh rừng đã được giao khoán QLBV cho hộ dân cũng không yên. Ông Đoàn Siêng- Giám đốc BQLRPH Vĩnh Thạnh-kể: “Năm 2008, chúng tôi giao 1.000ha rừng nguyên sinh ở khu vực phía Đông sông Kôn cho dân 2 làng Hà Ri và Thanh Quang bảo vệ. Vừa qua đi kiểm tra phát hiện trong rừng còn hơn 30 khối gỗ hương bị khai thác trái phép lâm tặc chưa kịp vận chuyển. Tập trung những hộ dân có rừng giao khóan bị phá lại nhưng mức xử lý đối với họ chỉ có thể là… kiểm điểm”.
Công tác giao khoán bảo vệ rừng còn dở hơn. Ví như cách đây 3 năm, ngành Kiểm lâm tỉnh Bình Định xây dựng mô hình thí điểm giao khoán 300ha rừng cho dân làng Hà Ri (Vĩnh Hiệp) với phương thức hộ nhận khoán được cấp sổ đỏ đất rừng hẳn hoi. Dân Hà Ri hồ hởi nhận khoán với hy vọng sẽ thế chấp sổ đỏ vào ngân hàng vay vốn đầu tư vào nghề rừng tạo thêm thu nhập như những hộ nông dân dưới miền xuôi. Thế nhưng khi bị ngân hàng từ chối “sổ đỏ rừng”, đầu năm 2008, dân đồng loạt trả lại rừng.
Về ý thức người dân trong công tác QLBVR nghe cũng rất “bi hài”. Ông Giám đốc BQLRPH Vĩnh Thạnh kể thêm: “Khi đến kiểm tra tại nhà 32 hộ dân ở làng O2 thuộc xã Vĩnh Kim, đây là vùng giáp ranh với xã An Toàn (An Lão), chúng tôi phát hiện nhà nào cũng đang “sở hữu” từ 6-7 khối gỗ. Khi được hỏi vì sao lại đi khai thác lâm sản trái phép thì hầu hết họ đều trả lời: “Mình không chặt thì trước sau gì lâm tặc cũng chặt mất thôi. Thà mình chặt bán kiếm tiền tốt hơn”.
