Lấy mẫu tầm soát SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Tại hội nghị giao ban trực tuyến công tác phòng chống dịch Covid-19 với 130 điểm cầu trong cả nước sáng 16/7, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng, trong thời gian qua, các địa phương đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống dịch quyết liệt. Tuy nhiên, tại một số địa phương, đặc biệt là TP.HCM và các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ đang đối mặt với sự bùng phát dịch Covid-19 hết sức phức tạp.
"Trong những ngày tới, có thể gia tăng nhiều ca mắc Covid-19 mới, có nhiều trường hợp sẽ có khả năng tử vong. Đợt dịch này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế xã hội nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam”, Bộ trưởng Long nhận định.
Bộ trưởng Bộ Y tế đánh giá, các đợt dịch trước chỉ một đến một tháng rưỡi là kết thúc. Còn biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước. Do tốc độ bám dính của biến chủng Delta đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá huỷ tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây.
“Vì vậy, dù chúng ta triển khai chống dịch quyết liệt, rất cố gắng, nhưng kết quả chưa được như mong muốn”, Bộ trưởng nói.
Dẫn chứng việc thực hiện Chỉ thị 16 tại một số địa phương, Bộ trưởng Long cho rằng, một số nơi thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đầy dủ, chưa quyết liệt, nhiều khi còn chần chừ, nấn ná.
"Người dân đi lại vẫn nhộn nhịp, cửa hàng siêu thị vẫn mở dù Chỉ thị 16 quy định chỉ mở các dịch vụ thiếu yếu như thực phẩm, thuốc men. Chợ vẫn họp đông thì không thể chấm dứt chuỗi lây nhiễm được. Các khu công nghiệp cũng chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Y tế.
Có địa phương chưa kiểm tra, chưa giám sát, chưa xét nghiệm, đặc biệt là tâm thế chuẩn bị cho tình hình dịch lan rộng kéo dài còn rất lần chần. Một số nơi vẫn còn trông chờ vào Trung ương, ngại mua sắm”, Bộ trưởng Long nói.
Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị các địa phương đánh giá, rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn.
Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng thông tin thêm về một số thay đổi cơ bản trong phòng chống dịch hiện nay. Về vấn đề cách ly, giảm thời gian cách ly, dù có rủi ro nhưng chấp nhận rủi ro ở mức thấp. Đồng thời, thí điểm cách ly F1 tại nhà, áp dụng theo hướng dẫn của Bộ Y tế nếu đảm bảo các tiêu chí, thay đổi trong xét nghiệm.
Về xét nghiệm, trước đây, chủ yếu sử dụng xét nghiệm PCR là chính, giờ thay đổi sử dụng test nhanh là chính, để tối ưu hóa vấn đề xét nghiệm, trả kết quả nhanh, đưa F0 ra khỏi cộng đồng càng nhanh càng tốt.
"Lý do vì đặc tính virus SARS-CoV-2 phát tán mạnh, một người nhiễm, là cả gia đình và những người có tiếp xúc gần có thể bị nhiễm. Đặc biệt để tiết kiệm test nhanh, Bộ Y tế kiến nghị có thể gộp mẫu trong test nhanh, nhất là TP.HCM nơi có tỷ lệ nhiễm cao, đặc biệt là khu vực có diễn biến phức tạp thì có thể sử dụng test nhanh gộp 3-5 mẫu trong một test. Điều này, vừa tiết kiệm vừa đảm bảo tốc độ, đảm bảo độ nhậy gần tương đương mẫu đơn", Bộ trưởng Long nói.
Bộ trưởng Long cũng lưu ý với vùng nguy cơ cao không nên gộp quá nhiều mẫu test nhanh chỉ nên gộp tối đa là 5.
Phòng điều trị cho bệnh nhân mắc Covid-19 nặng tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19.
Về điều trị bệnh nhân Covid-19, trước thực tế phòng chống dịch hiện nay, Bộ Y tế đã có những thay đổi về chiến lược điều trị. Trong đó, thiết lập phân tầng theo các khu vực khác nhau. Khu vực dành cho điều trị bệnh nhân nhẹ, không có triệu chứng sẽ điều trị tại các cơ sở thu dung, điều trị ban đầu phù hợp với diễn tiến bệnh; Đối với bệnh nhân có triệu chứng, sẽ chuyến đến điều trị tại các cơ sở y tế; Bệnh nhân nặng, rất nặng chuyển đến điều trị tại các bệnh viện đa khoa, bệnh viện dã chiến có đơn vị điều trị hồi sức tích cực (ICU).
“Làm như vậy, sẽ tránh được lãng phí nhân lực và trang thiết bị, cơ sở điều trị. Chúng tôi khuyến nghị các địa phương thiết lập khu vực điều trị ICU tại các bệnh viện dã chiến để có thể nâng cao năng lực khi cần và giảm lây nhiễm chéo trong bệnh viện”, Bộ trưởng Long nói.
Ngoài ra, theo ông Long, nếu bệnh nhân không triệu chứng có 2 lần xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 hoặc 2 lần xét nghiệm dương tính nhưng chỉ số nồng độ virus thấp (giá trị CT >=30), thì được xuất viện vì khả năng lây ra cộng đồng hầu như không có. Tuy nhiên, các trường hợp này vẫn phải theo dõi, giám sát y tế tại nơi lưu trú trong 14 ngày.
Với trường hợp dương tính SARS-CoV-2 phát hiện tại cộng đồng, nếu giá trị CT>=30 thì chuyển đến cơ sở y tế và lấy mẫu xét nghiệm lần 2 sau 24h. Nếu kết quả xét nghiệm lần 2 âm tính hoặc dương tính nhưng giá trị CT>=30 thì bệnh nhân được xuất viện và thực hiện theo dõi, giám sát y tế như trên.
Bộ Y tế cũng đã tổng kết hơn 400 trường hợp tái dương SARS-CoV-2 sau khi ra viện và không ghi nhận trường hợp nào lây lan ra cộng đồng. Vì vậy, Bộ trưởng Long cho rằng, khi các địa phương phát hiện trường hợp tái dương tính trong cộng đồng, không phải thực hiện các biện pháp cách ly, xử lý ổ dịch. Các trường hợp này cần tiếp tục theo dõi y tế, nếu xuất hiện triệu chứng thì liên hệ ngay với cơ sở y tế để được chăm sóc, theo dõi.
“Những thay đổi này giảm được thời gian nằm viện của bệnh nhân không triệu chứng và bệnh nhân nhẹ để tập trung điều trị bệnh nhân nặng tại các cơ sở điều trị”, ông Long Long nhấn mạnh.
Về vacxin phòng Covid-19, Bộ trưởng Long cho biết, Việt Nam đã đàm phán thành công được khoảng 170 triệu liều vacxin phòng Covid-19 từ các nguồn khác nhau. Tuy nhiên, do mức độ khan hiếm của vacxin trên toàn cầu, tình trạng nguồn cung vacxin hạn chế sẽ tiếp tục kéo dài đến tháng 9/2021. Do đó, Bộ Y tế ưu tiên phân bổ vacxin cho các tỉnh, thành phố đang có dịch, các địa phương là đầu tàu phát triển kinh tế xã hội để đảm bảo đạt được mục tiêu vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế xã hội.
Ông Long yêu cầu, khi có vacxin về, các tỉnh, thành phố phải triển khai ngay kế hoạch tiêm chủng, lựa chọn tiêm theo đúng đối tượng trong Nghị quyết 21, đối tượng tiêm phù hợp với thực tế.
