Sau 3 lần hoãn, sáng ngày 6/9/2011, TAND huyện Yên Lạc đã đưa vụ kiện do cháu Đào Thị Hoa (thôn Yên Quán, xã Bình Định, huyện Yên Lạc, Vĩnh Phúc) là nguyên đơn, khởi kiện vợ chồng Đào Thị Vực - Vũ Văn Chắn xây dựng công trình trái phép, cướp đoạt thửa đất mà cháu là chủ sử dụng hợp pháp (NNVN đã phản ánh nhiều lần), ra xét xử.
Vụ cướp đoạt tài sản của đứa trẻ mồ côi một cách quá tàn nhẫn, trắng trợn này đã khiến nhân dân địa phương rất bất bình, nên khi phiên tòa được mở, rất nhiều người đã đến dự, mong công lý được thực thi, cháu bé mồ côi được pháp luật che chở, bảo vệ. Nhưng thật bất ngờ, sau khi tiến hành các thủ tục ban đầu theo quy định của Bộ luật TTDS, chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Bình Thuận đã tuyên bố quyết định đình chỉ giải quyết vụ kiện.
Lý do mà thẩm phán Nguyễn Bình Thuận đưa ra để đình chỉ giải quyết vụ kiện là: Theo quy định tại mục 1, chương I của Nghị quyết số 02/2006/NQ-HDTP ngày 12/5/2006 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC (viết tắt là NQ 02), thì chỉ những cá nhân từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi, không mất năng lực hành vi dân sự, không bị hạn chế năng lực hành vi dân sự... mới đủ điều kiện ký tên ở dưới đơn khởi kiện.
Còn những cá nhân chưa đủ 15 tuổi hoặc người mất năng lực, hạn chế năng lực hành vi dân sự, thì người đại diện hợp pháp của họ (đại diện theo pháp luật) có thể tự mình hoặc nhờ người khác viết hộ đơn khởi kiện… và ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp của họ phải ký tên hoặc điểm chỉ. Khi khởi kiện, cháu Đào Thị Hoa chưa đủ 15 tuổi, nhưng cháu lại tự mình viết đơn và ký tên ở phần cuối đơn, là không đúng với quy định trên tại NQ 02.
Lý do mà ông chủ tọa phiên tòa đưa ra để đình chỉ giải quyết vụ kiện là có căn cứ. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là: Ngay khi cháu Đào Thị Hoa gửi đơn khởi kiện vợ chồng Đào Thị Vực - Vũ Văn Chắn, thì TAND huyện Yên Lạc đã biết rõ cháu chưa đủ 15 tuổi (trong đơn, cháu đã viết rõ năm sinh của mình), nghĩa là cháu chưa đủ điều kiện để ký đơn khởi kiện theo quy định tại NQ 02, nhưng tại sao tòa không trả lại đơn khởi kiện, nêu rõ lý do, đồng thời hướng dẫn người đại diện theo pháp luật, người giám hộ và là người được cháu ủy quyền tham gia tố tụng là chị Nguyễn Thị Oanh (mẹ đẻ cháu), để chị Oanh viết đơn, ký tên cho đúng với quy định của NQ 02, mà tòa vẫn cứ ra quyết định thụ lý vụ kiện, thu tạm ứng án phí của cháu rồi tiến hành thu thập, xác minh chứng cứ, tổ chức hòa giải và cuối cùng, khi hòa giải không thành thì quyết định đưa vụ kiện ra xét xử?
Trước chất vấn trên của chị Nguyễn Thị Oanh, thẩm phán, chủ tọa phiên tòa Nguyễn Bình Thuận đã đáp rằng mọi công dân đều có quyền làm đơn khởi kiện, và khi có đơn của họ thì tòa phải ra quyết định thụ lý, thu tạm ứng án phí và tiến hành các bước theo quy định của pháp luật. Câu trả lời của ông thẩm phán, chủ tọa phiên tòa khiến không ít người dự khán bật cười, vì ông đã bộc lộ một năng lực quá kém cỏi về nhận thức pháp luật.
Đúng là mọi công dân đều có quyền đưa đơn ra tòa, khởi kiện những cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức đã xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nhưng tòa án thì không thể ra quyết định thụ lý bất cứ lá đơn nào, mà chỉ những lá đơn của những chủ nhân của nó có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định tại NQ 02 nói trên, thì tòa mới được phép ra quyết định thụ lý. Khi chủ nhân của những lá đơn kiện không đủ điều kiện khởi kiện đưa đơn ra tòa, thì căn cứ nào để tòa ra quyết định thụ lý?
Trong vụ kiện này, rõ ràng TAND huyện Yên Lạc đã vi phạm nghiêm trọng Nghị quyết 02 của Hội đồng thẩm phán TANDTC, khi vẫn ra quyết định thụ lý đơn khởi kiện của cháu Đào Thị Hoa, dù đã biết rất rõ cháu chưa đủ điều kiện khởi kiện theo quy định tại nghị quyết trên.
Chị Nguyễn Thị Oanh cho biết, ngay sau phiên tòa, với tư cách là người đại diện theo pháp luật của cháu Đào Thị Hoa, chị sẽ viết đơn và ký tên dưới đơn để tiếp tục khởi kiện hành vi xây dựng công trình trái phép, chiếm đoạt tài sản người khác của vợ chồng Đào Thị Vực - Vũ Văn Chắn, và chị sẽ đi đến cùng để đòi lại tài sản cho con mình.
