Dù đã dự báo được những khó khăn trong triển khai gieo cấy vụ xuân song nông nghiệp Thái Nguyên vẫn phải đối mặt với nguy cơ không hoàn thành kế hoạch diện tích gieo cấy và sâu bệnh tàn phá mùa màng.
Gia đình ông Lưu Thái (xã Minh Lập, huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên) có mảnh ruộng 4 sào ở cánh đồng Bà Đanh. Vì không có nước cấy nên ông đã phải bỏ 5 triệu đồng để khoan giếng lấy nước ngay bên cạnh ruộng. Ông Thái cho biết, cũng trên cánh đồng Bà Đanh, nhiều thửa ruộng khác lại được hưởng lợi từ máy bơm mới do huyện đầu tư về xã. Thửa ruộng của gia đình ông nằm cao nên nước không tới được. Các hộ có ruộng gần nhà thì dùng máy bơm nhỏ của gia đình để bơm nước tận dụng từ gia đình ra cấy. Ông Nguyễn Thanh Phương (Trưởng phòng NN huyện Đồng Hỷ) đánh giá, vụ xuân năm nay là một trong những năm vô vàn khó khăn do những diễn biến phức tạp của thời tiết.
Tính đến 27/02, huyện Đồng Hỷ đã đạt trên 90% kế hoạch diện tích gieo cấy vụ xuân. Theo khung thời vụ thì đến hết tháng 2, bà con sẽ kết thúc gieo cấy. Phòng NN đã chỉ đạo các địa phương chủ động kết thúc gieo cấy đúng khung thời vụ. Những diện tích chưa gieo cấy được do khô hạn sẽ chuyển sang trồng màu. Chắc chắn kế hoạch về diện tích gieo cấy của vụ xuân sẽ khó hoàn thành song không thể kéo dài thời gian cấy lúa hơn nữa. Ở địa bàn khác, huyện Đại Từ được coi là vựa lúa của Thái Nguyên nhưng tình hình hạn hán cũng gây chật vật cho việc gieo cấy. Huyện có 4.200 ha diện tích chủ động nước tưới, số còn lại có hơn 1.400 ha không chủ động nước tưới.
Phòng NN huyện đã sử dụng 6 máy bơm lưu động chuyển về các xã để phục vụ gieo cấy. Nguồn nước từ các khe lạch, các vai đập tạm đã được tận dụng triệt để. Ông Lê Thanh Sơn (Trưởng phòng NN huyện Đại Từ) nói, với kế hoạch chống hạn đã được xây dựng, cán bộ chỉ đạo sản xuất của huyện Đại Từ năm nay chủ yếu đón Tết ngoài đồng. Các thành viên của tổ công tác chống hạn vụ xuân đã cùng bà con đón nước suốt cả mấy ngày Tết. Tuy vậy, ông Sơn nói, sẽ có một số diện tích bất khả kháng phải chuyển sang trồng màu. Hạn hán gây khó khăn cho gieo cấy là vậy song với diễn biến thời tiết có chiều hướng khô hạn kéo dài thì việc dưỡng lúa chắc chắn sẽ còn nan giải hơn.
Ở một diễn biến khác, năm 2009, căn bệnh đặc biệt nguy hiểm trên cây trồng đã lan đến Thái Nguyên. Đó là bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá và bệnh lùn sọc đen. Những ngày giáp Tết, cán bộ bảo vệ thực vật các địa phương của Thái Nguyên đã tiến hành kiểm tra tất cả các khu vực để phát hiện và tiêu huỷ cây trồng nhiễm bệnh. Kết quả, bệnh vàng lùn và lùn sọc đen đã xuất hiện rải rác trên hầu hết các huyện của Thái Nguyên. Ông Trần Văn Thung (Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ thực vật tỉnh Thái Nguyên) cho biết, Chi cục bảo vệ thực vật đang triển khai xây dựng 2 trạm đèn bắt rầy nâu và rầy lưng trắng - vật trung gian truyền bệnh. Địa bàn được chọn để xây dựng trạm đèn bắt rầy là huyện Đồng Hỷ và Phổ Yên. Chi cục bảo vệ thực vật đã chỉ đạo các địa phương theo dõi chặt chẽ việc phát sinh, di chuyển để kịp thời thu thập rầy. Ông Thung nói khả năng lây lan của bệnh là rất cao.
