Trong khi hàng loạt sai phạm đã bị Thanh tra Chính phủ công bố từ năm 2015 chưa bị xử lý triệt để thì Thanh tra Bộ NN-PTNT tiếp tục phanh phui thêm các sai phạm chồng chất ở đơn vị này.
“Chống” kết luận của Thanh tra Chính phủ
Xét Báo cáo kết quả thanh tra, Bộ NN-PTNT kết luận, về việc thực hiện những nội dung trong Kết luận thanh tra số 2734/KL-TTCP ngày 25/9/2015 của Thanh tra Chính phủ, Tổng Cty (TCT) đã không thực hiện đúng, đặc biệt là không xử lý vi phạm của nhiều tập thể, cá nhân liên quan.
 |
| Vinafood2 liên tục kinh doanh thua lỗ (Ảnh minh họa) |
Cụ thể, theo kết quả thanh tra của Bộ NN-PTNT, Vinafood 2 đã không thực hiện đúng Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng Thành viên về trình tự, thủ tục tiến hành xử lý trách nhiệm các Phó TGĐ TCT; Giám đốc các Cty cổ phần; Giám đốc Cty hạch toán phụ thuộc. Mới chỉ xem xét xử lý trách nhiệm đối với TGĐ, GĐ các Cty CP, không xem xét xử lý người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Không kiểm tra, đôn đốc việc xem xét xử lý cá nhân, tập thể của các đơn vị theo phân cấp đã có khuyết điểm, tồn tại.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu thực hiện kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có sai phạm, khuyết điểm tại các đơn vị (gồm Cty Lương thực Kiên Giang, Cty Lương thực Bạc Liêu, Cty Lương thực Sóc Trăng, Cty Nông sản thực phẩm Trà Vinh, Cty Lương thực Trà Vinh, CTty Lương thực Tiền Giang, Cty Nông sản thực phẩm Tiền Giang, Cty Lương thực Đồng Tháp). Tuy nhiên chỉ có Cty Lương thực Trà Vinh triển khai thực hiện kiểm điểm các tập thể, cá nhân và Cty Lương thực Tiền Giang thực hiện xử lý về kinh tế (thu hồi 2.660.000.000 đồng), còn lại các đơn vị chi nhánh trực thuộc chưa triển khai thực hiện.
Đến thời điểm kết thúc thanh tra của Thanh Bộ NN-PTNT, Vinafood 2 chưa thu hồi số tiền 6.129,3 triệu đồng mà Hiệp hội Lương thực Việt Nam thu phí ủy thác xuất khẩu và 217,790 triệu đồng do nghiệm thu sai so với thực tế gói thầu san nền tại dự án chợ chuyên kinh doanh lúa gạo Thốt Nốt.
Về các sai phạm liên quan đến quyền sử dụng đất và bán tài sản trên đất, theo kết quả Thanh tra Bộ NN-PTNT, từ năm 2014 đến thời điểm thanh tra, TCT đã bán tài sản trên đất, đồng thời chuyển quyền sử dụng đất sai với quy định của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể: Lô đất 697 m2 tại ấp Tân Phú 2, xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang 179.000.000 đồng; ba cồn nuôi trồng thủy sản và tài sản đi kèm tại Cty Nông sản thực phẩm Trà Vinh 101.996.515.000 đồng; căn nhà số 2 Điện Biên Phủ, TP Trà Vinh 12.600.000.000 đồng. Tổng giá trị 3 tài sản đã bán là: 114.775.515.000 đồng.
Việc sắp xếp nhà, đất, TCT không báo cáo Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính và UBND các tỉnh, thành phố sở tại. Tự tính số tiền chuyển nhượng sau khi trừ các chi phí, số còn lại tạm nộp vào tài khoản của Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính, là sai với quy định của Bộ Tài chính và quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Số tiền mà Cty Lương thực Tiền Giang đã hạch toán vào kết quả sản xuất kinh doanh năm 2015 với số tiền lãi 42.253.136 đồng là sai với quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Bộ NN-PTNT kết luận, trách nhiệm đối với các sai phạm trên thuộc về TGĐ TCT (đồng thời là Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam); HĐTV TCT và các phòng ban, cá nhân liên quan.
Làm trái chỉ đạo của Bộ NN-PTNT và Thủ tướng Chính phủ
Quá trình thanh tra, Thanh tra Bộ NN-PTNT cũng phát hiện Vinafood 2 có nhiều quyết định trái với chỉ đạo của Bộ NN-PTNT, của Thủ tướng Chính phủ.
 |
| Dự án khách sạn cao cấp, văn phòng và TTTM cho thuê ở 34,36,42 đường Chu Mạnh Trinh của Vinafood 2 |
Ví dụ, tại dự án khách sạn cao cấp, văn phòng và TTTM cho thuê ở 34,36,42 đường Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du (phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM) TGĐ Vinafood 2 đã thỏa thuận, thống nhất với Công ty Việt Hân đền bù giải phóng mặt bằng đối với 34 hộ dân đang ở trên khu đất thực hiện dự án là sai với nội dung Nghị quyết của HĐTV TCT, sai với Văn bản của Bộ NN-PTNT trình Thủ tướng Chính phủ và trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Theo thỏa thuận giữa TCT và Công ty Việt Hân, số tiền chi cho đền bù, giải phóng mặt bằng là 68 tỷ đồng, lấy từ tài khoản Cục Quản lý công sản, Bộ Tài Chính. Như vậy, nếu thực hiện theo đúng thỏa thuận trên thì ngân sách nhà nước bị thất thoát (80%) tương đương với trên 54 tỷ đồng.
Tương tự, việc quản lý, sử dụng vùng nuôi thủy sản tại cồn Đông Giang (xã Đông Khánh, TP Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp), Nhà máy chế biến và bảo quản thủy sản tại ấp Bình (xã Hòa Hưng, tỉnh Tiền Giang), TCT giao cho Cty cổ phần Vĩnh Hoàn quản lý, sử dụng nhà máy chế biến và bảo quản thủy sản, thực phẩm và vùng ao nuôi thủy sản cồn Đông Giang từ ngày 1/4/2015 đến ngày 30/8/2016 nhưng không ký hợp đồng thuê khoán và không thu tiền. Đến tháng 6/2016 hai bên mới thỏa thuận để Cty cổ phần Vĩnh Hoàn chi trả một phần với số tiền 4.975.829.000 đồng. TCT thuê nhà máy chế biến gạo của Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn nhưng không có kế hoạch sử dụng là việc làm tùy tiện, không đúng quy định pháp luật về quản lý kinh tế và Quy chế quản lý vốn, tài sản của TCT; không công khai, thiếu minh bạch trong quản lý kinh tế.
Cty Nông sản thực phẩm Tiền Giang và Cty Lương thực Đồng Tháp phải thực hiện theo chỉ đạo của TGĐ, mặc dù đã nhiều lần báo cáo, đề xuất phương án sử dụng Nhà máy Chế biến và Bảo quản thủy sản và vùng ao nuôi thủy sản nhưng không được TGĐ chấp nhận. Trách nhiệm đối với tồn tại, khuyết điểm trong các vụ việc nêu trên thuộc TGĐ TCT; HĐTV TCT, Chủ tịch HĐTV và các phòng chức năng, các cá nhân liên quan.
| Phải báo cáo kết quả xử lý sau thanh tra trước 15/8 Vấn đề xử lý sau thanh tra, Thanh tra Bộ NN-PTNT yêu cầu Vinafood 2 tiếp tục thực hiện những nội dung trong kết luận của Thanh tra Chính phủ. Nghiêm túc triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài chính về việc bán tài sản. Tiếp tục triển khai thực hiện cổ phần hóa Tổng Công ty theo đúng kế hoạch, tiến độ và quy định của pháp luật. Khẩn trương xây dựng phương án và triển khai củng cố, kiện toàn công tác tổ chức bộ máy và chấn chỉnh công tác cán bộ, nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp của TCT. Kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có những tồn tại, khuyết điểm và sai phạm theo đúng quy định của pháp luật. Nghiêm túc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện phương án sắp xếp lại cơ sở nhà, đất tại đường Nguyễn Du và Chu Mạnh Trinh. Báo cáo kết quả thực hiện về Bộ NN-PTNT trước ngày 15/8/2017 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ. |
| Theo kết luận của Bộ NN-PTNT, năm 2014, TCT hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ trước thuế là 873,331 tỷ đồng, trong đó: 11/15 đơn vị có kết quả kinh doanh lỗ là 878,914 tỷ đồng, đặc biệt hai doanh nghiệp nuôi trồng chế biến thủy sản lỗ 138,152 tỷ đồng. Chỉ có 4/15 đơn vị có kết quả kinh doanh lãi 5,390 tỷ đồng. Năm 2015, lợi nhuận sản xuất kinh doanh trước thuế của TCT là 155,796 tỷ đồng, trong đó thu từ bán tài sản tại khu đất 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du là 121,086 tỷ đồng. Quý I/2016, công ty mẹ lợi nhuận trước thuế 51,037 tỷ đồng; các đơn vị phụ thuộc bị lỗ 46,163 tỷ đồng (11/14 đơn vị lỗ, 3/14 đơn vị có lãi). Phần lãi phát sinh ở văn phòng TCT là 97,2 tỷ do thực hiện các hợp đồng tập trung của năm 2015 chuyển sang. |
| Việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung, Vinafood 2 chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của thương nhân đầu mối được quy định như: không xây dựng phương án dự thầu, đàm phán, ký kết hợp đồng tập trung có hiệu quả; không có phương án triển khai thực hiện hợp đồng ngay sau khi ký hợp đồng tập trung; không có văn bản đánh giá về giá gạo xuất khẩu theo hợp đồng tập trung để so sánh với giá gạo xuất khẩu theo hợp đồng thương mại trên thị trường cùng thời điểm để đảm bảo hiệu quả xuất khẩu. Việc không tính đầy đủ các chi phí trong phương án thực hiện hợp đồng và không xây dựng phương án cụ thể theo từng hợp đồng là không đúng quy định trong Quy chế bán hàng của TCT, đây là một trong các nguyên nhân gây tổn thất cho TCT cũng như Hiệp hội Lương thực khi tổ chức thực hiện hợp đồng với Bernas Malaysia. Việc ký kết hợp đồng chỉ sử dụng tiếng Anh, không có bản hợp đồng bằng tiếng Việt là sai với quy định của Chính phủ về hướng dẫn thực hiện Luật Kế toán. |
