Kiều bào là cầu nối hiệu quả đưa nông sản Việt vươn xa

21h50

Bà con kiều bào không chỉ có “lực” mà còn có “tâm”

“Hai mươi mấy năm sau, hành trình đi ra thế giới của tôi là hành trình trở về nguồn cội, trở về nuôi dưỡng hạt giống tâm hồn. Đi để học cách yêu thương con người. Đi để biết cái tôi khổng lồ không là gì trong sự hiện hữu của vũ trụ. Đi để hiểu khái niệm vô cùng tương đối của được và mất. Đi chỉ để tìm lại chính mình…”, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan mở đầu phần phát biểu bằng đoạn trích trong tác phẩm “Quảy gánh băng đồng ra thế giới” của tác giả Nguyễn Phi Vân, một Việt kiều tại Úc.

Mượn dòng cảm xúc đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan muốn chia sẻ với tất cả bà con Việt kiều trên thế giới, những người đi rồi trở về nơi “nuôi dưỡng hạt giống tâm hồn”, những người bằng tâm thức của mình luôn hướng về Việt Nam thân yêu.

“Qua những phương tiện truyền thông, thông tin, chúng ta có thể gặp gỡ, trao đổi bất kể sự chênh lệch về thời gian và khoảng cách. Thông điệp của Bộ NN-PTNT trong năm 2022 là: Tư duy mở - Hành động nhanh - Kết quả thật. Bộ NN-PTNT sẽ mang thông điệp đó mở ra cộng đồng người Việt trên toàn thế giới”, tư lệnh ngành Nông nghiệp khẳng định.

Theo Bộ trưởng, những kiều bào ở khắp nơi trên thế giới là những người hiểu biết tường tận văn hóa, lịch sử, tập tục, nhu cầu, yêu cầu, tiêu chuẩn của những nước sở tại. Chúng ta phải bán những thứ thế giới cần chứ không phải bán những thứ chúng ta có. Và thế giới cần những gì, như thế nào, những con người của Bộ NN-PTNT sẽ không thể biết nếu không có sự hỗ trợ của cộng đồng kiều bào khắp nơi trên thế giới.

“Tình yêu nước đơn giản lắm. Việc bà con kiều bào đem ý tưởng từ những nước tinh hoa, những nước đã có nền nông nghiệp hiện đại về Việt Nam, cho dù chỉ là một sáng kiến nhỏ, cũng thể hiện lòng yêu nước rồi”, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT xúc động chia sẻ.

Dưới cương vị là người đứng đầu ngành Nông nghiệp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan tự cảm thấy trách nhiệm lớn lao là cần phải kết nối những tinh hoa, những nguồn lực của bà con kiều bào. Bộ trưởng chia sẻ, bà con kiều bào không chỉ có “lực” mà còn có “tâm”. Cái tâm đó có thêm nguồn lực và nguồn lực xuất phát từ cái tâm. Tâm của mỗi người Việt xa xứ.

Bộ trưởng cũng thể hiện nỗi đau đáu khi nông sản Việt vẫn cứ phải vật lộn trên thị trường quốc tế trong khi những sản phẩm nông nghiệp của Hàn Quốc, Nhật Bản, Israel “đàng hoàng, chễm chệ” trên quầy siêu thị trên thế giới.

“Tôi mong muốn rằng bà con Việt kiều cho dù đang ở đâu trên thế giới cũng mang tâm thức chúng ta là con một nhà. Một khi chúng ta có được tâm thế, cảm xúc đó, không gì là chúng ta không vượt qua được”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Qua những ý kiến đóng góp, chia sẻ, Bộ trưởng cho rằng chúng ta cần làm một điều gì đó mới mẻ, mạnh mẽ hơn; cần nhanh chóng tích hợp những ý kiến tâm huyết của cộng đồng kiều bào tại diễn đàn; đồng thời cần phải có những tư duy mới của những quốc gia có nền nông nghiệp hiện đại bằng việc kết hợp sự thay đổi trong nước với tâm huyết, khát vọng của bà con kiều bào.

21h30

Chú trọng tới nguồn gốc nguyên liệu, câu chuyện đằng sau sản phẩm

Ông Nguyễn Hoài Daniel (ảnh), nhà sáng lập kiêm Giám đốc của Sông Cái Distillery, một công ty có sản phẩm chính là các dòng rượu cao cấp cho biết, các nguyên liệu thuần Việt được công ty ưu tiên sử dụng. Đồng thời, công ty đã xây dựng thương hiệu dựa trên cơ sở văn hoá câu chuyện và lịch sử Việt Nam.

Khác với một số sản phẩm khác, rượu là sản phẩm cuối của quá trình sản xuất nông nghiệp, và có yêu cầu rất cao về chất lượng cũng như thương hiệu. Do đó, tiếp cận của Sông Cái Distillery không đơn thuần là sản xuất và bán rượu, mà còn chú trọng tới nguồn gốc nguyên liệu, cách doanh nghiệp làm việc với nông dân, cho đến câu chuyện đằng sau sản phẩm, thiết kế bao bì.

“Rượu không phải sản phẩm tiêu dùng nhanh mà là trải nghiệm, và là cách dễ nhất để khiến người thưởng thức tò mò tìm hiểu thêm về con người cũng như đất nước xuất xứ của rượu”, ông Hoài Daniel nói.

Trong quá trình xây dựng Sông Cái Distillery, nhà sáng lập rút ra kinh nghiệm từ việc bảo tồn giống. Do sử dụng các giống bản địa, nên công ty đã mất nhiều thời gian sưu tầm và hợp tác cùng bà con nông thôn, đặc biệt là đồng bào dân tộc như người H’mong, Dao Đỏ, Nùng, H’Rê… Qua đó, ông biết rằng nhiều giống quý đã mất hoặc có nguy cơ cao do thiếu nhận thức, hoặc chưa được hỗ trợ về cách quản lý và nguồn tài chính để duy trì.

“Vấn đề là khi đã chuyển sang giống công nghệ cao thì chỉ cần qua vài mùa là các hạt giống cũ không thể trồng trọt được nữa, không thể lấy lại được”, ông chia sẻ. Sau quá trình xin hạt và mất 5 mùa để thuần hoá lại giống, công ty đã cung cấp cho nông dân trồng lại, đồng thời cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra ở mức gấp 3 lần thị trường.

Theo ông Hoài Daniel, quá trình này có thể nhanh hơn nếu các giống được duy trì một cách bài bản. Lấy ví dụ về rượu gạo Sake của Nhật Bản, ông tin rằng cần áp dụng chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm nông nghiệp, giúp cả hệ thống từ người dân đến nhà sản xuất, doanh nghiệp thương mại và thương hiệu quốc gia được hưởng lợi.

“Muốn phát triển thương hiệu, chúng ta không chỉ xây dựng hệ thống chỉ dẫn địa lý mạnh hơn mà còn phải bảo vệ bản quyền và hướng dẫn bà con đoàn kết và làm ra các sản phẩm mang lại giá trị cao”, ông kết luận.

21h10

Ông Hồ Văn Lâm (ảnh), Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Thái - Việt Nam cho biết: Trong những năm qua Hiệp hội đã phối hợp với các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp của Việt Nam và Thái Lan, tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch giữa hai nước. Ngoài nhiệm vụ phục vụ trao đổi thương mại, Hiệp hội Doanh nhân Thái - Việt Nam luôn quan tâm và chú trọng đến các hoạt động phúc lợi xã hội phục vụ phát triển cộng đồng.

Trên cơ sở đó, ông Lâm đưa ra một số kiến nghị: Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung thúc đẩy đàm phán thương mại song phương và đa phương với các thị trường tiềm năng để phá bỏ hàng rào kỹ thuật, chính sách bảo hộ. Từ đó, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa nông sản Việt Nam theo đường chính ngạch. Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại nông sản Việt Nam để người sở tại biết về nông sản Việt Nam, từ đó nâng cao nhu cầu tiêu thụ sản phẩm;

Quan tâm đầu tư vào việc bảo quản và chế biến biến nông sản đáp ứng thị hiếu, nhu cầu và tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa nông sản của từng thị trường. Đồng thời, thúc đẩy việc chứng nhận xuất xứ hàng hóa, chỉ dẫn địa lý đối với nông sản Việt;

Giới thiệu các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản lớn, uy tín về các mặt hàng thế mạnh của nông sản Việt, tạo thuận lợi cho hoạt động kết nối thương mại giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước;

Tổ chức các chương trình cho doanh nghiệp, người Việt Nam ở nước ngoài về nước tìm hiểu các mặt hàng nông sản thế mạnh của Việt Nam, tham quan cơ sở sản xuất, chế biến nông sản xuất khẩu chủ lực...;

Cung cấp thông tin về các chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam.

21h00

7 kiến nghị để nông nghiệp Việt Nam cất cánh

Theo bà Hồng Shurany (ảnh), một Việt kiều Israel, 5 năm trở lại đây, Israel đã trở thành một đất nước có nền nông nghiệp rất phát triển. Thời gian qua, bà Hồng Shurany đã đầu tư để phát triển nông nghiệp công nghệ cao của Isarel tại Việt Nam, cụ thể là các tỉnh Tây Nguyên.

“Tôi cũng đã đưa các chuyên gia người Israel về Việt Nam. Họ có nói rằng Việt Nam của các bạn là đất nước phải phát triển nông nghiệp. Tại sao đến nay vẫn chưa phát triển. Và tôi đã và đang cố gắng để góp phần làm nên điều đó”, bà Hồng Shurany bày tỏ.

Cũng theo bà, 2 năm vừa qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh, nông sản Việt Nam đã phải đổ bỏ rất nhiều. Thế nhưng nông sản, trái cây của Israel lại có giá hơn, xuất khẩu ra thế giới nhiều hơn. Bà Hồng Shurany cũng cho rằng, điều kiện để phát triển nông nghiệp của Israel và Việt Nam có nhiều nét tương đồng. Do đó, bà đưa ra 7 kiến nghị để nền nông nghiệp Việt Nam cất cánh như Israel.

Thứ nhất, cần thực hiện tốt 3 chiến dịch: Thay đổi nhận thức cho lãnh đạo địa phương về chuẩn hóa sản xuất nông nghiệp theo hướng xuất khẩu các thị trường nông sản tạo ra 1 cuộc cách mạng nông nghiệp mớI; Thay đổi cách đầu tư của doanh nghiệp và việc tổ chức sản xuất, làm hàng xuất khẩu nông sản để tận dụng các lợi thuế Hải quan, thuế suất mới FTA; Thay đổi nhận thức đối với nông dân ở các vùng nông nghiệp xuất khẩu để chuẩn hóa nông nghiệp.

Thứ hai, kết hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, chú trọng đến chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể nông nghiệp vượt qua khó khăn. Đồng thời sử dụng chính sách tiền tệ đúng liều lượng, hợp lý, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng sản xuất, xuất khẩu nông sản theo kinh nghiệm của Israel.

Thứ ba, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các ngành, lĩnh vực then chốt, các vùng động lực, các dự án lớn, quan trọng của quốc gia, dự án kết nối liên vùng… Đặc biệt, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công để tạo sự lan tỏa. Khai thác tốt thế mạnh từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký, đẩy mạnh xuất khẩu, thu hút và tận dụng tối đa dòng vốn FDI vào nông nghiệp. Nhất là nguồn lực từ quan hệ Việt kiều, ví dụ Nhà nước ưu tiên cho nông nghiệp công nghệ cao của Israel vào Việt Nam, phối hợp cấp quốc gia giữa 2 nhà nước Israel và Việt Nam để làm từng vùng nông nghiệp lớn cho Việt Nam.

Thứ tư, cơ cấu lại nội bộ từng ngành sản xuất nông nghiệp xuất khẩu theo hướng phát huy lợi thế so sánh và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu bằng cách rà soát những chính sách bất hợp lý làm cản trở việc sản xuất quy mô lớn và xuất khẩu nông sản.

Thứ năm, chủ động chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa, giảm áp lực lạm phát.

Thứ sáu, thủ tục hành chính truyền thống và ứng dụng công nghệ trong giải quyết thủ tục hành chính hiện chưa được đáp ứng yêu cầu và đòi hỏi của người dân, doanh nghiệp. “Phải tiếp tục thúc đẩy cải cách môi trường đầu tư kinh doanh, tạo cho việc vay vốn, thông tin đầu tư, kinh doanh xuất khẩu, bảo vệ thương hiệu nông sản, lập quỹ đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, tranh thủ marketing quốc tế tìm công nghệ và tìm thị trường xuất khẩu từ Việt kiều”, bà Hồng Shurany kiến nghị.

Thứ bảy, cần tạo dựng chính sách liên thông, kết nối các chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ đi kèm với sự đồng thuận của chính quyền địa phương, giải quyết tình trạng “cát cứ” cản trở sản xuất kinh doanh nông nghiệp xuất khẩu, không có thang giá trị cục bộ địa phương trong sản xuất, logistics, thương mại, xuất khẩu.

20h50

Chế biến sâu - then chốt để xây dựng thương hiệu nông sản Việt

Ông Nguyễn Ngọc Luận, Giám đốc điều hành Meet More Coffee cho biết, ngành Nông nghiệp có thế mạnh là những loại trái cây giàu chất dinh dưỡng, giàu các loại vitamin và bổ dưỡng và chỉ có ở Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nước ta còn hạn chế trong việc tận dụng để chế biến thành những loại nước uống hàng ngày, hoặc chế biến ra các sản phẩm khác cho người dân trong nước sử dụng.

“Điều này rất quan trọng đối với 60 triệu nông dân, và 100 triệu người dân Việt Nam, bởi nếu làm được, chúng ta có thể giúp người dân được sử dụng những loại thực phẩm chất lượng cao ngay chính tại đất nước chúng ta, có thể thay thế được các sản phẩm nhập khẩu”, ông Luận nói.

Sinh ra tại TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, ông Luận trăn trở với việc phát triển các sản phẩm cà phê bổ dưỡng. Sau hai năm nghiên cứu, ông cho ra đời sản phẩm cà phê hòa tan trái cây như dừa, đậu xanh, bạc hà, khoai môn, xoài… góp phần đưa cà phê trở thành thức uống hàng ngày.

Theo ông Luận, cà phê Nông sản Việt là một sản phẩm khác biệt, giúp giải nhiều bài toán, đặc biệt là hỗ trợ tiêu thụ nông sản như hiện nay. Tuy nhiên, việc làm này hiện mới chỉ dừng ở mức tự phát và thiếu yếu tố mang tính bền vững. Để thay đổi, ông Luận kiến nghị Chính phủ, Bộ NN-PTNT có chính sách khuyến khích cho doanh nghiệp trong nước tập trung nghiên cứu, đầu tư chế biến sâu và khác biệt để tạo ra các dòng sản phẩm đa dạng; đồng thời xây dựng chiến lược truyền thông dài hạn cho việc tuyên truyền “Người Việt Nam tự hào sử dụng hàng Việt”.

Trong bài toán nâng cao giá trị nông sản Việt, Giám đốc Meet More Coffee cho rằng cần đề cao chế biến sâu, để phát triển giá trị gia tăng. Đây là yếu tố then chốt để xây dựng thương hiệu cho sản phẩm với thị trường nội địa và quốc tế.

Tại diễn đàn, ông Luận đề xuất một số giải pháp. Với lãnh sự quán các nước, nên giao chỉ tiêu cho phòng thương mại ở nước sở tại về việc phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước xúc tiến thương mại nông sản; đồng thời xây dựng các phòng trưng bày về nông sản Việt; liên kết các hội cựu sinh viên, cộng đồng người Việt tại nước sở tại.

Với Hiệp hội doanh nghiệp ở nước ngoài, cần xây dựng các trung tâm xúc tiến thương mại, tổ chức kết nối thường xuyên với các hiệp hội doanh nghiệp trong nước để nắm bắt và tổ chức được các buổi giao thương, nâng cao nhận thức cho cộng đồng người Việt khi sử dụng hàng Việt Nam.

Với các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, phải có điều kiện ràng buộc khi hưởng những ưu đãi từ chính sách đầu tư. Chẳng hạn: hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu các loại nông sản ra nước ngoài.

“Rất mong ngày càng có nhiều doanh nghiệp, địa phương, Bộ, ngành quan tâm hơn để biến thế mạnh của nông nghiệp Việt Nam thực sự mạnh, không cần hỗ trợ tiêu thụ và lệ thuộc vào thị trường cụ thể nào, thậm chí quay lại phục vụ thật tốt cho chính thị trường trong nước”, ông Luận nhấn mạnh.

20h40

Kinh nghiệm để nông sản Việt đi sâu vào thị trường Hoa Kỳ

Chia sẻ những kinh nghiệm để đưa nông sản vào thị trường Hoa Kỳ và cách thức hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước về tiếp cận thị trường này, bà Jolie Nguyễn, CEO Công ty LNS US LLC - Hoa Kỳ, cho biết xứ cờ hoa là một thị trường khổng lồ với 333 triệu dân.

Thị trường Hoa Kỳ đòi hỏi chất lượng, tiêu chuẩn dành cho sản phẩm nhập khẩu cao, thực phẩm và dược phẩm đều được kiểm soát bởi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Thị trường này cũng có tính nhất quán trong các sản phẩm và là một sân chơi lớn với tính chất cạnh tranh cao, công bằng.

“Việc Trung Quốc đang dần bị loại ra khỏi thị trường Hoa Kỳ là cơ hội lớn cho Việt Nam do sức mua của thị trường Hoa Kỳ đang rất lớn, giá cả đang có xu hướng tăng. Ngoài ra nhu cầu và tập quán tiêu dùng đa dạng, môi trường và chính sách rất thuận lợi”, bà Jolie Nguyễn đưa ra nhận định.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2021, Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ đạt kim ngạch 100 tỷ USD, tăng 22,2% so với cùng kỳ năm trước. Riêng với nhóm hàng nông sản, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch gần 11,9 tỷ USD, chiếm 27,5% thị phần xuất khẩu nông sản của Việt Nam qua các thị trường.

Bà Jolie Nguyễn cũng cho rằng tuy nhu cầu tiêu dùng sản phẩm nông sản nhiệt đới từ Việt Nam ngày càng gia tăng, nhưng thị trường Hoa Kỳ có tiêu chuẩn cao, đòi hỏi các doanh nghiệp phải làm ăn lâu dài, bài bản, đặt cam kết chất lượng lên hàng đầu.

Bên cạnh đó, trong nhóm nông sản, những nhóm hàng tiềm năng như đồ gỗ, thủy sản, nhóm gạo, cà phê, rau quả vẫn còn khiêm tốn, do đó, doanh nghiệp có nhiều cơ hội và nên tận dụng để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa.

Chia sẻ về những thách thức trong việc xuất khẩu nông sản vào thị trường Hoa Kỳ, bà Jolie Nguyễn cho biết Việt Nam đang gặp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ Thái Lan, Đài Loan, Mexico… Thị trường nông sản của Hoa Kỳ cũng rất mạnh dù chỉ có 17% người dân làm nông nghiệp. Nền nông nghiệp Hoa Kỳ được áp dụng công nghệ cao, cải tiến làm giảm số lượng lao động trực tiếp nhưng tăng chất lượng và sản lượng. Việt Nam hiện đang gặp khó khăn trong việc bảo quản suốt quá trình vận chuyển vì địa lý xa, không giữ được chất lượng nguyên vẹn ban đầu, đặc biệt là mặt hàng tươi không giữ được độ tươi lâu và bị giảm chất lượng.

Theo đó, bà Jolie Nguyễn cho rằng các doanh nghiệp cần phải hiểu rõ luật tiểu bang, liên bang và các quy định riêng của ngành tại thị trường Hoa Kỳ. Trước khi bước vào thị trường mới, doanh nghiệp cần phải nghiên cứu thật đầy đủ, đặc biệt thị trường ngách, định vị mình và đánh giá đúng tiềm năng sản phẩm của mình trên thị trường để ổn định.

“Nếu không thể tự mình phát triển thị trường với thương hiệu riêng, các doanh nghiệp có thể tham gia vào một hệ thống phân phối có sẵn, theo quy chuẩn của nhà phân phối. Đồng thời, tìm hiểu các đối tác chiến lược, các thỏa thuận, hiệp định quốc gia cho các dòng sản phẩm để nhận ưu đãi thuế quan và thủ tục”, bà Jolie Nguyễn chia sẻ kinh nghiệm.

Ngoài ra, các đơn vị cần giám sát truy xuất nguồn gốc rõ ràng minh bạch, tuân thủ các quy định về nhãn mác, bao bì, vệ sinh ATTP theo quy định. Phải kiểm soát tốt các tiêu chuẩn, tiêu chí kỹ thuật nhằm đáp ứng tốt sự hài lòng và nhu cầu cho khách hàng bằng việc theo dõi quy trình chất lượng, bao bì, hình thức và đồng đều, ổn định chất lượng tại phân khúc mình đã chọn.

20h30

Muốn xuất khẩu, phải đưa công nghệ thế giới vào Việt Nam

“Để đưa được sản phẩm Việt Nam ra thế giới, thì trước hết phải đưa được khoa học công nghệ thế giới vào Việt Nam”, ông Nguyễn Quốc Sỹ (ảnh), Viện sỹ hàn lâm Viện Khoa học Kỹ thuật Điện Liên bang Nga, mở đầu phần phát biểu của mình.

Ông Sỹ giới thiệu phương pháp dùng khí ion, dùng lò phản ứng plasma để làm bất hoạt virus, công nghệ được coi là “không chỉ mới ở Việt Nam mà còn mới ở thế giới”. Công nghệ này được coi là chống được nấm mốc, nấm men, bào tử nấm..., nhờ đó tăng thời lượng bảo quản nông sản lên nhiều lần.

“Công nghệ này chúng ta hoàn toàn có thể làm chủ và sử dụng ở Việt Nam”. Cụ thể hơn, ông Sỹ cho biết sau các trận mưa, có sét, thì cây cối tốt tươi hơn, virus, vi khuẩn hoạt động kém đi. Đó là do các phản ứng hóa học tạo ra NaNO3, một loại phân bón tự nhiên.

Về phần kiến nghị, ông Sỹ cho rằng Việt Nam đang “bị thiệt thòi” do thiếu tri thức, thiếu công nghệ. “Nguồn lực rất quan trọng là tri thức, tôi tha thiết mong muốn Bộ NN-PTNT và Bộ Ngoại giao kết nối mạnh hơn với kiều bào, và cả nguồn lực, mối quan hệ của kiều bào với các chuyên gia quốc tế để mang khoa học công nghệ về nước”.

Viện sỹ hàn lâm Viện Khoa học Kỹ thuật Điện Liên bang Nga cũng đề cập đến việc nông sản Việt đôi khi “thua ngay trên sân nhà” trước một số loại hoa quả đến từ các nước Đông Nam Á. “Đôi khi chúng ta thua không phải vì ngoại cảnh, mà thua do ý thức của chính mình. Tôi cho rằng chúng ta hoàn toàn có thể thắng khi kết nối với nhiều nguồn lực, trong đó có kiều bào”, ông Sỹ kết luận.

20h25

Để hợp tác thuận lợi cần chú trọng kết nối thông tin

Theo Giáo sư Trần Đăng Xuân (ảnh), Đại học Hirosima (Nhật Bản), để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp công nghệ cao của Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam, yếu tố quan trọng nhất là tăng cường kết nối, trao đổi thông tin giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản.

Do đó, Bộ NN-PTNT cần tạo cơ hội thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trao đổi thông tin thường xuyên với nhau thông qua việc tổ chức các diễn đàn, hội thảo… Cộng đồng người Việt Nam ở Nhật Bản sẵn sàng là cầu nối hỗ trợ doanh nghiệp hai nước trong việc kết nối thông tin…

20h20

Đưa nông sản vào thị trường châu Âu qua doanh nghiệp Việt tại Đức

Ông Võ Văn Long (ảnh), Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Đức, và là Chủ tịch Tập đoàn Thăng Long (công ty chuyên kinh doanh thực phẩm, nhà hàng với 30 cửa hàng trên khắp nước Đức, Đông Âu) chia sẻ: “Thế mạnh của chúng ta là có cộng đồng hơn 220.000 người Việt Nam đang sinh sống ở Cộng hòa Liên bang Đức. Bởi vậy, tôi mong Nhà nước ta quan tâm và đánh giá cao thị trường châu Âu, nhất là ở Đức”.

Cũng theo ông Long, chúng ta nên xây dựng một cầu nối giữa những doanh nghiệp Việt Nam với châu Âu thông qua doanh nghiệp ở Đức, vì đây là thị trường rất lớn. Chúng ta không nên nói thị trường Đức là thị trường khó tính, mà là một thị trường đầy tiềm năng. Vì hàng hóa của chúng ta vào được Đức thì chắc chắn vào được các thị trường khác.

Thứ hai, hiện bây giờ, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, tại thị trường Đức, tất cả các mặt hàng nông sản đều tăng giá ít nhất 30%, đây là một cơ hội để hàng Việt Nam sang Đức. Đặc biệt, chúng ta không nên lấy tiêu chí là hàng rẻ mà phải lấy tiêu chí hàng chất lượng. Muốn có hàng chất lượng thì chúng ta phải sản xuất đúng quy định, đúng chất lượng, đúng kỹ thuật và mẫu mã.

Vấn đề thứ ba, ông Võ Văn Long cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu sang Đức một cách ngắn nhất, tiết kiệm nhất thì phải kết hợp với Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Đức, và các doanh nghiệp của người Việt tại Đức là cầu nối, là điểm giao hàng, điểm có thể tiếp cận được thị trường Đức

“Tôi đã nghiên cứu, nhân dân Đức tiêu dùng hàng hóa của châu Á rất nhiều, nhưng lượng nông sản của chúng ta vào rất ít, phần lớn là hàng của Trung Quốc và Thái Lan và các nước khác. Đó là trăn trở và mong muốn của chúng tôi, rằng Chính phủ phải tạo ra được không gian kết nối, để doanh nghiệp trong nước cùng doanh nghiệp của chúng tôi tại Đức đẩy mạnh xuất khẩu nông sản của Việt Nam”, ông Long nói.

20h10

Tập trung thêm vào chế biến sau thu hoạch

Ghi nhận những tiến bộ của ngành Nông nghiệp Việt Nam, song ông Trần Hải Linh - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân & Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc (VKBIA), cho rằng vẫn còn một số vấn đề cần giải quyết.

“Về góc độ cá nhân, tôi cho rằng ngành Nông nghiệp vẫn gặp những khó khăn nhất định. Đó là vẫn là sản xuất nhỏ, phân tán, không tập trung, chưa đáp ứng được các thị trường khó tính ở nước ngoài. Tiếp đó là tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, của đại dịch. Ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế vẫn chưa tạo ra bước đột phá mạnh, tạo ra các sản phẩm cạnh tranh trên thị trường”.

Thứ ba, ông Linh cho rằng đầu ra của nông sản Việt Nam đang phải cạnh tranh gay gắt với chuỗi cung ứng toàn cầu. Cụ thể là các thị trường như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đều gia tăng “bảo hộ nông sản quốc nội” thông qua các “rào cản kỹ thuật” như an toàn vệ sinh thực phẩm, quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân & Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc đề xuất đưa các sản phẩm đặc trưng của Việt Nam như phở, nem, vào thị trường Hàn Quốc. “Trong hai năm qua, các sản phẩm của Việt Nam đã xuất hiện trên các siêu thị lớn tại Hàn Quốc. Sản phẩm cũng xuất hiện trong các khu vực có đông người Việt”. Ông Linh cho rằng mô hình này có thể áp dụng được ở nhiều nước khác, tập trung thêm vào chế biến sau thu hoạch.

Lấy ví dụ về cà phê, ông Linh cho biết mỗi năm thị trường Hàn Quốc tiêu thụ rất nhiều. Tuy nhiên, cà phê Việt Nam vào nước này chủ yếu là dạng thô. VKBIA cho biết thông qua đối tác Hàn Quốc, đơn vị này đã sơ chế cho phù hợp với khẩu vị người Hàn và thu được “thành công đáng kể”.

Sâm ở Lai Châu cũng là sản phẩm mà VKBIA cho rằng hoàn toàn có thể mang lại giá trị cao hơn. “Tháng 12/2021, chúng tôi đã phối hợp với Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Lai Châu, Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc tổ chức Hội thảo, mời chuyên gia Hàn Quốc sang cùng người dân Lai Châu khôi phục, phát triển dòng sâm Lai Châu”. Đưa ra ví dụ này, ông Linh nói ứng dụng khoa học kỹ thuật là điều “then chốt” để phát triển nông nghiệp. “Hàn Quốc không có nhiều đất, khí hậu lạnh quanh năm, song họ vẫn phát triển nông nghiệp rất tốt vì dùng khoa học công nghệ”.

Về kinh nghiệm vận hành logistic trong đại dịch, ông Linh gợi ý về sử dụng đường hàng không, thay vì loay hoay giải bài toán container.

20h00

Cộng đồng người Việt ở châu Âu sẵn sàng là cầu nối giao thương

TS. Hoàng Mạnh Huê, Chủ tịch Liên hiệp Hội doanh nghiệp Việt Nam tại châu Âu chia sẻ những trăn trở về việc tận dụng tiềm năng của cộng đồng doanh nghiệp người Việt Nam ở châu Âu trong việc xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vào thị trường này.

Theo TS. Huê, Việt Nam có nguồn nông lâm sản phong phú, đa dạng, có tiềm năng rất lớn để xuất khẩu vào các nước châu Âu. Do đó, các doanh nghiệp trong nước ngoài việc bán hàng trực tiếp cho các doanh nghiệp của các nước sở tại, cần phải hướng tới chinh phục được thị trường này. Tuy nhiên, để làm được điều đó, các doanh nghiệp cần tìm hiểu thị trường, pháp luật, văn hóa… Cộng đồng người Việt Nam ở châu Âu sẽ là nguồn thông tin hết sức quý giá, sẵn sàng cung cấp thông tin xác thực, nhanh chóng cho các doanh nghiệp trong nước, sẵn sàng là cầu nối giữa các doanh nghiệp trong nước với các đơn vị phân phối ở châu Âu.

Tuy nhiên, hiện nay mối liên kết giữa cộng đồng người Việt ở châu Âu với các doanh nghiệp trong nước đang còn lỏng lẻo, dẫn tới việc các doanh nghiệp đang đánh mất rất nhiều cơ hội kinh doanh. Để giải quyết việc này cần phát huy vai trò tổ chức, Hiệp hội ngành nghề… trong nước trong việc tăng cường liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp người Việt ở châu Âu thông qua các hội thảo, diễn đàn… để trao đổi thông tin.

Về phía các cơ quan quản lý, nên tạo một trung tâm dữ liệu chung để các kiều bào và doanh nghiệp có thể truy cập để trao đổi thông tin được chặt chẽ, thuận lợi. Ngoài ra, cần tận dụng tiềm năng trung tâm thương mại của người Việt ở châu Âu để đưa nông sản của Việt Nam vào tiêu thụ.

Hiện, đã có hệ thống trung tâm thương mại ở hầu hết các nước Đông Âu, trong các trung tâm thương mại này có người chủ là người Việt Nam, 80% doanh nghiệp hoạt động trong đó là người Việt, trong khi hàng hóa Việt Nam được bày bán ở đây chỉ chiếm 10-15%, đây là lợi thế rất lớn mà các doanh nghiệp cần tận dụng, cải thiện.

Thêm vào đó, cần tăng cường kết nối thông tin, đa dạng hóa hoạt động liên doanh giữa các doanh nghiệp trong nước và ngoài nước. Sử dụng các trung tâm thương mại của người Việt như trung tâm xúc tiến thương mại (tổ chức lễ hội văn hóa, hội chợ trưng bày giới thiệu sản phẩm…).

Về thương hiệu, cộng đồng người Việt ở châu Âu mong muốn có nhiều thương hiệu của Việt Nam ở châu Âu, không chỉ ở góc độ kinh tế mà còn thể hiện vị thế chính trị, văn hóa của Việt Nam. Do đó, các doanh nghiệp trong nước không chỉ bán theo đơn đặt hàng mà cần tham gia vào chuỗi cung ứng của các nước sở tại. Cộng đồng người Việt Nam ở châu Âu sẵn sàng đồng hành cùng các doanh nghiệp trong nước để xây dựng những thương hiệu của Việt Nam tại thị trường châu Âu, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh, phát triển bền vững…

19h50

Nắm bắt cơ hội để đưa nông sản Việt ra thế giới

Ông Lê Bá Linh (ảnh), Giám đốc Pacific Foods cho biết, doanh nghiệp có kinh nghiệm đưa nước mắm tiếp cận sàn giao dịch Amazon, cũng như xúc tiến đưa vải thiều sang châu Âu theo Hiệp định EVFTA, đồng thời xuất gạo ST25 sang Canada và Vương quốc Anh.

“Chúng tôi có một tình yêu to lớn với nông nghiệp. Đưa sản phẩm ra quốc tế, chúng tôi rất chú trọng phát triển chất lượng, và coi đây là một vinh dự, niềm tự hào. Chúng tôi mong muốn cho thế giới biết, nông sản Việt không hề thua kém so với thế giới”, ông Linh nói.

Theo ông Linh, để đưa nông sản Việt ra thế giới, doanh nghiệp cần biết nắm bắt cơ hội. Bên cạnh đó, Giám đốc Pacific Foods đề xuất một số giải pháp trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp còn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Một, là có cơ chế giảm thuế, phí với doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp.

Hai, là về tín dụng ngân hàng. Doanh nghiệp nên được tạo cơ chế phát hành trái phiếu để tạo nguồn vốn, sớm phục hồi sau đại dịch.

Ba, là có chính sách tổng thể hỗ trợ người lao động, trong đó có vấn đề bảo hiểm.

Bốn, là phối hợp nguồn lực của Chính phủ như giảm tiền điện, giải quyết các vấn đề tổng thể liên quan tới việc làm, cũng như dịch chuyển nguồn lao động.

Năm, là chiến lược quản trị quốc gia trong dài hạn. Cần huy động trí tuệ của chuyên gia ở nhiều lĩnh vực để vừa phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Các kế hoạch cần sát thực tế, và có đầu mối tiếp nhận ý kiến.

Sáu, là có chính sách hỗ trợ cụ thể với doanh nghiệp xuất khẩu. Chẳng hạn, như Pacific Foods xin cơ chế xuất khẩu gạo trực tiếp, thay vì xuất qua một đơn vị khác vì không đủ tiêu chí xuất khẩu.

Bảy, là xin cơ chế bảo trợ truyền thông cho các sản phẩm nông nghiệp. Ông Linh lấy ví dụ về việc nước mắm từng bị cho là nhiễm asen. Dù chỉ một số sản phẩm nằm trong khu vực bị nhiễm, nhưng hầu như tất cả đều bị ảnh hưởng.

Tám, xin cơ chế hỗ trợ về phí, thủ tục với doanh nghệp sản xuất nông nghiệp trong dịch Covid-19 bởi nông sản dễ bị hư hỏng, cần được lưu thông kịp thời. Công ty Pacific Foods đã xây dựng chính sách định hướng phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, đồng thời đào tạo nhân sự theo hướng công nghệ cao, đẩy mạnh chuyển đổi số.

“Diễn đàn hôm nay rất bổ ích và sẽ là lời gợi mở cho nhiều địa phương, ngành hàng để khôi phục kinh doanh, phát triển sản xuất thời gian tới”, ông Linh nhấn mạnh.

Trong xu hướng hội nhập kinh tế, Việt Nam hưởng lợi từ các FTA thế hệ mới. Nhưng cùng với đó, hàng rào kỹ thuật sẽ được nâng lên. Vì thế, ông Linh đề nghị các bên có một giải pháp tổng thể, kịp thời, cập nhật các xu hướng kinh tế mới để các doanh nghiệp trong đó có Pacific Foods phát triển hơn nữa trong tương lai.

19h40

Thị trường Bắc Âu tuy không quá lớn nhưng đòi hỏi điều kiện rất cao

Tại diễn đàn, ông Diệp Văn Tỷ, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Thụy Điển, đã có những chia sẻ kinh nghiệm đối với việc xuất khẩu nông sản của Việt Nam vào thị trường Bắc Âu. Theo ông Tỷ, tuy thị trường Bắc Âu không quá lớn nhưng số lượng hàng hóa của Việt Nam được tiêu thụ không hề nhỏ. Thị trường Bắc Âu đòi hỏi điều kiện rất cao về cả mẫu mã, chất lượng và bao bì.

“Ví dụ như hiện nay sản phẩm mì ăn liền của Việt Nam đang gặp phải khó khăn tại thị trường Bắc Âu do chưa đủ tiêu chuẩn về những hóa chất trong thành phần. Tôi rất mong Bộ NN-PTNT và Bộ Công thương sớm giải quyết vấn đề này”, ông Diệp Văn Tỷ đề xuất.

Là một nhà đầu tư vào sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam trong nhiều năm qua, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Thụy Điển cho rằng việc làm nông nghiệp hiện nay đang gặp khó khăn do quy chế và quy trình phải trải qua quá nhiều khâu trung gian và khi đến được tay người tiêu dùng, giá của sản phẩm đã bị đẩy lên quá cao.

Bên cạnh đó, ông Tỷ cho rằng các nhà đầu tư rất cần những thông tin cụ thể về từng vùng nguyên liệu trồng gì, nuôi gì, ở đâu, sản lượng bao nhiêu và chất lượng như thế nào.

19h15

Quảng bá sản phẩm Việt Nam tới bạn bè quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh, thời gian qua, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) vui mừng khi được chứng kiến nhiều hoạt động đóng góp thiết thực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong lĩnh vực nông nghiệp.

“Các cơ sở phân phối, quảng bá hàng Việt Nam ở nước ngoài của kiều bào tuy quy mô còn hạn chế nhưng đã phủ sóng trên nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, góp phần quảng bá sản phẩm Việt Nam tới bạn bè quốc tế”, ông Hiệu nói.

Theo lãnh đạo Bộ Ngoại giao, một số trung tâm thương mại, chợ Việt Nam có quy mô lớn và còn nhiều dư địa để hợp tác với trong nước. Ngoài ra, nhiều kiều bào đã về nước đầu tư, kinh doanh, phát triển các sản phẩm công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần tăng năng suất, chất lượng sản phẩm; tạo thêm cơ hội việc làm cho lao động địa phương; đóng góp vào công cuộc bảo tồn nông sản quý và phát triển các giống cây trồng cho năng suất cao.

Bởi lẽ đó, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu tin rằng, với quyết tâm, nỗ lực của các cơ quan trong nước, mà tiên phong là Bộ NN-PTNT, cùng kinh nghiệm, nguồn lực và sự đoàn kết của cộng đồng người Việt Nam ở trong và ngoài nước, ngành Nông nghiệp Việt Nam sẽ đạt được nhiều thành công mới.

Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục đẩy mạnh và triển khai hiệu quả công tác ngoại giao kinh tế, ngoại giao phục vụ phát triển; phối hợp với Bộ NN-PTNT, các địa phương và cơ quan trong nước đẩy mạnh xuất khẩu nông sản vào các thị trường đang phục hồi mạnh mẽ nhằm tận dụng đà tăng trưởng của nền kinh tế thế giới; phát huy vai trò đồng hành, hỗ trợ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong xuất khẩu nông sản sang các thị trường trọng điểm.

Đồng thời, bộ sẽ tích cực cung cấp thông tin, tăng cường tuyên truyền để phổ biến và tận dụng các lợi ích mà các hiệp định thương mại tự do mang lại, góp phần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng nông sản thế mạnh của Việt Nam.

“Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động quảng bá và tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm trong chuyển đổi số, thương mại điện tử, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, để ngành Nông nghiệp của ta sớm bắt kịp các xu thế chung về phát triển bền vững và thích ứng lâu dài với đại dịch”, ông Phạm Quang Hiệu chia sẻ.

19h00

"Rất mong bà con tiếp tục làm cầu nối đưa nông sản Việt vươn cao, vươn xa"

Phát biểu khai mạc, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, cho biết: “Đây là Diễn đàn đầu tiên Bộ NN-PTNT tổ chức để kết nối với kiều bào ngay sau Tết Nhâm Dần. Đầu xuân năm mới, xin kính chúc kiều bào, doanh nhân và quý vị đại biểu một năm mới mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công”.

Thứ trưởng Nam khẳng định kiều bào ta dù ở đâu trên toàn thế giới cũng luôn hướng về quê hương, và đã có đóng góp thiết thực cho quá trình xây dựng và đổi mới đất nước. Bà con luôn là cầu nối quan trọng để đưa thông tin, tri thức, công nghệ, vốn đầu tư cho phát triển đất nước.

Thay mặt lãnh đạo Bộ NN-PTNT, Thứ trưởng Nam bày tỏ trân trọng và đánh giá cao sự hỗ trợ tích cực từ bà con kiều bào. Dù ở xa quê hương, mỗi người Việt đã và đang trở thành cầu nối quan trọng giới thiệu với bạn bè thế giới các sản phẩm nông sản của Việt Nam cũng như đưa đầu tư nước ngoài vào trong nước. Từ những trung tâm thương mại lớn của người Việt ở nước ngoài như Incentra ở Moscow, Đồng Xuân ở Berlin, Sapa ở Séc, ASEAN Garden Mall tại Hoa Kỳ, Thanh Bình Jeune tại Pháp, chợ Bến Thành tại Úc đến những cửa hàng, siêu thị, quán ăn, quán cà phê… dù nhỏ hay to của kiều bào ở nước ngoài đều thể hiện tâm của người Việt đưa sản phẩm đi khắp bốn phương.

Đóng góp của kiều bào còn phải kể đến tri thức và kinh nghiệm quý báu đang giúp ngành Nông nghiệp chuyển mình thông qua chia sẻ và đưa nhưng công nghệ mới, mô hình sản xuất tiên tiến vào sản xuất như nuôi tôm công nghệ cao, phân bón thông minh, bao bì bảo quản nông sản đa lớp.

“Chúng tôi rất mong bà con tiếp tục làm cầu nối đưa nông sản Việt vươn cao, vươn xa trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đặc biệt, bà con giúp thúc đẩy kết nối sản phẩm OCOP theo Chương trình quốc gia Mỗi làng một sản phẩm của Việt Nam; đây là sản phẩm có tiềm năng, có chất lượng và mang đậm nét văn hóa bản sắc của vùng miền nông thôn Việt Nam. Bà con cũng là kênh truyền tải tri thức, công nghệ và huy động nguồn lực tài chính, đưa Việt Nam thành cường quốc nông nghiệp, ứng dụng các thành tựu KHCN tân tiến, và là Trung tâm chế biến, logistics trong chuỗi giá trị nông sản toàn cầu”.

Thông tin đến kiều bào về tình hình nông nghiệp Việt Nam, ông Nam cho biết ngành Nông nghiệp đang tập trung phát triển các chuỗi giá trị nông sản, các chủ thể trong sản xuất để kết nối với chuỗi giá trị toàn cầu.

“Tôi tin tưởng rằng, những ý kiến đóng góp quý báu, tâm huyết của bà con kiều bào và quý vị hôm nay sẽ giúp đưa ngành Nông nghiệp Việt Nam thực hiện các mục tiêu Chính phủ đã đề ra, đó là xây dựng nền Nông nghiệp sinh thái – Nông thôn hiện đại – Nông dân thông minh. Chúng tôi đánh giá cao sự ủng hộ nhiệt thành và phối hợp chặt chẽ của các Bộ ngành, đặc biệt là Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài trong quá trình chuẩn bị và tổ chức không chỉ diễn đàn này, mà tiếp tục ở các diễn đàn trong những năm tiếp theo. Một lần nữa, xin chúc bà con và quý vị đại biểu một năm mới tràn đầy niềm vui và hạnh phúc!”, Thứ trưởng Nam cho biết.