Mới đây, một bệnh nhân đã bị ngộ độc do tự ý dùng thuốc sốt rét để phòng bệnh Covid-19. PGS. TS Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, ông nhận được thông tin từ một đồng nghiệp cho biết, đã từng cấp cứu cho một bệnh nhân là nam giới, 44 tuổi vào khoa Cấp cứu bệnh viện huyện ở Hà Nội trong tình trạng nôn nhiều, mờ mắt, suy hô hấp...
Tại đây các bác sĩ ghi nhận bệnh nhân có uống 15 viên chloroquin 250mg để phòng Covid-19 theo thông tin trên mạng.
Bệnh nhân đã mua dự trữ ở nhà 100 viên với mục đích dùng cho bản thân và những người trong gia đình. Ngay khi nhập viện, bệnh nhân đã được rửa dạ dày, dùng than hoạt tính, thở máy không xâm nhập kịp thời. Tiếp đó bệnh nhân được chuyển lên Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) ngày 9/3 điều trị tiếp.
Một trường hợp ngộ độc phải thở máy tại Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai). Ảnh có tính chất minh hoạ. Ảnh: TL.
Sáng 22/3, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) xác nhận có tiếp nhận bệnh nhân ngộ độc thuốc điều trị sốt rét vì uống để phòng Covid-19. Đây là trường hợp đầu tiên ngộ độc thuốc sốt rét được ghi nhận tại Việt Nam. Bác sĩ Nguyên cho biết bệnh nhân đã được điều trị khỏi và xuất viện.
Trao đổi thêm với phóng viên, PGS. TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, sau khi tham vấn thêm của dược sĩ Hà Quang Tuyến ông cho rằng, “cách ly tại nhà là rất đúng nhưng tự sử dụng thuốc biệt dược chống Covid 19 tại nhà là sai và để lại nhiều hậu quả khôn lường”.
Bởi Hydroxycloroquin/cloroquin từ trước đến nay vẫn thường được biết đến và sử dụng trong điều trị các bệnh lý sốt rét, bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh hệ thống như lupus ban đỏ... Hydroxycloroquin là Cloroquin có gắn thêm nhóm (-OH) để giảm các tác dụng phụ so với Cloroquin thông thường cho dù vậy thuốc vẫn có rất nhiều tác dụng phụ.
Theo đó, tác dụng phụ đối với mắt gồm: phù, teo điểm vàng, rối loạn màu sắc, mất phản xạ hố võng mạc; ảnh hưởng đến thị trường mắt dẫn đến khó nhìn, khó đọc, sợ ánh sáng. Những tổn thương này có thể xảy ra ngay cả khi đã ngừng dùng thuốc. Đối với máu, thuốc này gây ra các rối loạn tạo máu khác nhau như thiếu máu bất sản, mất bạch cầu hạt, giảm bạch cầu, thiếu máu, tan máu ở bệnh nhân thiếu hụt G6PD Đặc biệt đối với tim mạch thuốc sẽ kéo dài khoảng QT, bệnh lý của cơ tim… đây là tác dụng nguy hiểm nhất có thể dẫn đến xoắn đỉnh, rung thất và đột tử.
Thuốc này có tác dụng điều trị Covid-19 không? Trả lời câu hỏi này, PGS. TS Nguyễn Lân Hiếu cho rằng “có thể”, nhưng ông nhấn mạnh “hiện tại mới chỉ chứng minh được trên quy mô phòng thí nghiệm”.
“Một số nghiên cứu lâm sàng không ngẫu nhiên, không đối chứng cũng cho thấy các tín hiệu khả quan về hiệu quả của thuốc. Tuy nhiên cần lưu ý để đưa một thuốc ra áp dụng trong cộng đồng là một quy trình khắt khe cũng giống như thử nghiệm vắcxin vậy. Hiện tại Mỹ chỉ phê duyệt cho tiến hành thử nghiệm lâm sàng thuốc này chứ chưa cho sử dụng rộng rãi như một số báo đã đưa tin”, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y nhấn mạnh.
Do đó, theo PGS Nguyễn Lân Hiếu người dân không nên tích trữ dự phòng Hydroxycloroquin. Lý do là bởi, hydroxycloroquin/cloroquin là thuốc phải kê đơn, việc sử dụng thuốc như thế nào cho có hiệu quả (liều bao nhiêu, thời gian bao lâu) phải do bác sĩ quyết định. Người dân không thể tự sử dụng như các loại thuốc cảm cúm thông thường. Hiện tại, chưa có công bố chính thức của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hay Bộ Y tế Việt Nam về việc điều trị bằng thuốc này.
Thứ hai, Hydroxycloroquin/cloroquin có rất nhiều tác dụng phụ đã được ghi nhận. Bệnh nhân sử dụng thuốc phải được theo dõi các chức năng gan, thận, và thị lực tại các cơ sở y tế có chuyên môn. Đây chính là lý do mà các nhà nghiên cứu lo ngại khi sử dụng rộng rãi thuốc này trên lâm sàng với một chỉ định mới hoàn toàn mà chưa đánh giá đủ các nghiên cứu về tính hiệu quả và an toàn.
Thứ ba, việc người dân thu gom, tích trữ thuốc tại nhà sẽ dẫn đến thiếu hụt lượng thuốc tại các cơ sở y tế để điều trị cho các bệnh nhân theo đúng chỉ định. Đồng thời sẽ tạo cơ hội cho các “gian thương” đầu cơ, tăng giá thuốc vô tội vạ như câu chuyện thuốc Tamiflu mới đây và khẩu trang hiện nay. Trường hợp người dân không thể tự sử dụng thuốc như lý do thứ 2 đã nêu dẫn đến một lượng thuốc rất lớn lãng phí bị bỏ đi.
Cuối cùng, PGS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh, việc điều trị từng trường hợp bệnh nhân phải kết hợp với các biện pháp phòng dịch, cách ly, tránh lây nhiễm ra cộng đồng thì mới có hiệu quả phòng chống dịch lâu dài, triệt để. Việc tự ý điều trị tại nhà không khai báo sẽ gây hậu quả nghiêm trọng với công tác phòng chống dịch bệnh chung.
