TP Thái Nguyên là trung tâm của tỉnh, có tốc độ đô thị hóa nhanh, diện tích đất nông nghiệp mất đi ngày càng nhiều nên việc tăng giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích, góp phần ổn định đời sống trong khu vực nông thôn là cần thiết. Vì vậy, việc lựa chọn giống cây trồng năng suất cao, chất lượng tốt đã được địa phương này đặc biệt quan tâm.
Vụ mùa năm 2010, được sự đồng ý của UBND TP, Trạm Khuyến nông phối hợp với Trung tâm Giống cây trồng tỉnh Thái Nguyên tiến hành triển khai mô hình “sản xuất thử, so sánh giống lúa mới vụ mùa năm 2010” tại xóm Phú Thái, xã Lương Sơn, TP Thái Nguyên với quy mô 3ha. Có 8 giống lúa, gồm 3 giống thuần: SH2, HT6 và TL6 của Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm; 5 giống lúa lai gồm: Du ưu 600, Q.ưu 6, Nhị ưu 89, Thiên nguyên ưu 9 và Q. ưu số 1 được đưa vào thử nghiệm.
Ông Mã Quốc Hùng, Trạm phó Trạm Khuyến nông TP Thái Nguyên cho biết, từ khi cấy đến khi lúa đẻ nhánh, làm đòng, thời tiết thuận lợi cho cây lúa phát triển. Tuy nhiên, khi lúa trỗ, khoảng 1 tuần trời mưa liên tục đã ảnh hưởng không nhỏ đến thụ phấn của hạt. Về năng suất các giống lúa đưa vào thử nghiệm, qua thực tế cho thấy, đối với nhóm lúa lai, giống Du ưu 600 đạt năng suất cao nhất, 260kg/sào, tiếp đến là Nhị ưu 89 và Thiên nguyên ưu 9, 250kg/sào. Thấp nhất là giống Q. ưu 6, 210kg/sào. Đối với các giống lúa thuần, năng suất cao nhất là 220kg/sào dành cho giống SH2, còn lại dao động trong khoảng 180-200kg/sào.
Qua theo dõi, ông Hùng cho rằng, về nhóm giống lúa lai, tất cả các giống đều có triển vọng, khả năng sinh trưởng tốt, đẻ nhánh nhiều, tập trung. Ngoài ra, tỷ lệ dảnh hữu hiệu cao, chống đổ tốt, tiềm năng năng suất cao và chất lượng gạo thơm ngon. Đối với nhóm giống lúa thuần, tuy năng suất chưa đạt yêu cầu, song thời gian sinh trưởng ngắn, gạo ngon, phù hợp với chân đất của địa phương. Trạm Khuyến nông TP Thái Nguyên đề nghị Sở NN-PTNT tỉnh Thái Nguyên đưa các giống trên vào sản xuất trình diễn trên địa bàn toàn tỉnh, qua đó tiếp tục đánh giá khả năng thích ứng của các giống này với điều kiện đất đai, khí hậu của Thái Nguyên. Giống lúa lai Du ưu 600 là giống 3 dòng, do Cty CP Giống cây trồng Bắc Ninh khảo nghiệm, trình diễn và độc quyền phân phối. Là giống cảm ôn, thích ứng rộng, Du ưu 600 cấy được cả 2 vụ trong năm, thích hợp trên chân vàn, vàn thấp. Đây là giống ngắn ngày, năng suất cao, chất lượng gạo ngon, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt.
Đồng quan điểm này, ông Dương Văn Lượng, PGĐ Sở NN-PTNT Thái Nguyên cho biết, với năng suất và chất lượng đã được khẳng định từ thực tế tại xóm Phú Thái, trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp của Thái Nguyên đang gặp khó khăn do phải đối mặt với hạn hán và sâu bệnh, nhóm giống lúa thuần và lai trên sẽ được tỉnh xem xét triển khai diện rộng. Mục tiêu của ngành NN-PTNT Thái Nguyên là chuyển đổi cơ cấu giống năng suất, chất lượng để bù đắp thiếu hụt về diện tích, nên về lâu dài phải đưa các bộ giống lúa thuần và lai ngắn ngày, năng suất chất lượng cao vào cơ cấu để SX đại trà, rút ngắn được thời gian để quay vòng vụ. Qua thử nghiệm trên đồng đất Phú Thái, các giống lúa trên đã đáp ứng được yêu cầu đó.
