Văn phòng quốc hội và Thường trực Ủy ban kinh tế của Quốc hội tổ chức hội thảo “Quy định của pháp luật về hợp tác xã: thực trạng và kiến nghị sửa đổi” nhằm chuẩn bị thông tin, tài liệu tham khảo cung cấp phục vụ các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội trong quá trình xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).
Tính đến năm 2021 cả nước có trên 17.500 HTX nông nghiệp, chiếm hơn 65% tổng số HTX. Ảnh: Kim Anh.
Thống kê của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, tính đến năm 2021, cả nước có trên 17.500 HTX nông nghiệp, chiếm hơn 65% tổng số HTX, 78 liên hiệp HTX nông nghiệp cũng đã được thành lập. Tuy nhiên, tỷ lệ HTX nông nghiệp được đánh giá khá, tốt chỉ đạt gần 60%. Số lượng HTX hoạt động kinh tế hiệu quả chỉ hơn 43%.
Bên cạnh đó, tỷ lệ tiêu thụ nông sản cho các thành viên của HTX nông nghiệp chưa đến 25% khối lượng nông sản cần tiêu thụ. Và có chưa đến 10% HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Số lượng HTX được thành lập mới khá nhiều, nhưng về hoạt động vẫn theo lối kiểu cũ được khoác trên mình cái áo kiểu mới.
Theo quan điểm của GS.TS Trần Đức Viên, Phó Chủ tịch phụ trách Hội đồng Học viện nông nghiệp Việt Nam, chính các hộ nông dân này đã làm nên “kỳ tích” của nền nông nghiệp Việt Nam. Bởi hầu hết trên 90% sản lượng của nền nông nghiệp đều dựa vào sự nỗ lực của kinh tế hộ gia đình. Và nếu họ được tổ chức lại thành các HTX nông nghiệp đủ mạnh như tại Hà Lan, Nhật Bản hay Hàn Quốc thì đây sẽ là bộ phận nòng cốt cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp.
Góp ý về dự án Luật HTX (sửa đổi), PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) cho rằng, Luật HTX (sửa đổi) cần xác định vai trò của HTX như một doanh nghiệp, hoạt động dựa trên nguyên tắc cơ bản của pháp luật kinh doanh.
Đơn cử, Luật không thiết kế khung pháp lý kinh doanh riêng, sân chơi kinh tế riêng cho HTX. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện cho HTX tự quyết như chuyển đổi mục tiêu, lý tưởng hoạt động. Thậm chí theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện, Luật HTX (sửa đổi) cũng có thể mở rộng, theo ý nguyện của thành viên HTX có thể chuyển đổi hoàn toàn thành doanh nghiệp.
Nói theo lời ông Điện thì Luật HTX (sửa đổi) phải làm sao để thành viên HTX có hoài bão cao hơn, làm giàu hơn. Đó là mơ ước của thành viên HTX và những người làm luật phải thỏa mãn mơ ước đó.
GS.TS Trần Đức Viên, Phó Chủ tịch phụ trách Hội đồng Học viện nông nghiệp Việt Nam xác định chính các hộ nông dân làm nên kỳ tích của nền nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: Kim Anh.
Còn theo quan điểm của GS. TS Trần Đức Viên, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ HTX, liên hiệp HTX và thành viên HTX dễ dàng tiếp cận vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, các tổ chức tín dụng như ngân hàng, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tín dụng phi ngân hàng... Bởi đây là khó khăn hầu hết HTX gặp phải thời gian.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục quy định về tín dụng nội bộ thành một điều trong Luật HTX (sửa đổi). Quy định này cần thực hiện theo hướng khuyến khích các HTX đủ điều kiện sử dụng vốn điều lệ và huy động vốn của thành viên để thực hiện hoạt động tín dụng nội bộ. Mục đích nhằm cung cấp một phần vốn cho thành viên có nhu cầu vay vốn sản xuất kinh doanh.
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, mục tiêu của lần sửa đổi này là bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp lý quy định về HTX, phát triển thành viên, nâng cao khả năng huy động vốn, tăng tích lũy tài sản chung và những quy định về phát triển doanh nghiệp trong tổ chức kinh tế tập thể. Những quy định này sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch trong quản lý, điều hành và chất lượng chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
