5 thập kỷ cai trị của gia tộc Assad đã kết thúc hôm 8/12 khi Tổng thống Bashar Assad chạy trốn đến Moscow, nơi ông được cấp quy chế tị nạn.
Iran đã ủng hộ ông Assad trong cuộc nội chiến kéo dài ở Syria và việc lật đổ ông được coi là một đòn giáng mạnh vào "Trục Kháng chiến" do Iran lãnh đạo, một liên minh chính trị và quân sự chống lại ảnh hưởng của Israel và Mỹ ở Trung Đông.
Khi phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS), trước đây có quan hệ với al Qaeda, chiếm các thành phố lớn và tiến về phía thủ đô, Tổng thống Assad đã gặp Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi tại Damascus hôm 2/12.
Tại cuộc họp, ông Assad bày tỏ sự tức giận về việc Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường các nỗ lực nhằm lật đổ ông, theo một quan chức cấp cao của Iran. Ông Araqchi đã đảm bảo với ông Assad rằng, Iran sẽ tiếp tục viện trợ cho Syria và hứa sẽ nêu vấn đề này với Ankara, quan chức này cho biết.
Ngày hôm sau, ông Araqchi đã gặp Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan để bày tỏ quan ngại sâu sắc của Tehran về sự hỗ trợ của Ankara đối với phiến quân nổi dậy ở Syria.
"Cuộc họp rất căng thẳng. Iran bày tỏ sự không hài lòng với việc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào chương trình nghị sự của Mỹ và Israel, đồng thời truyền đạt mối quan ngại của ông Assad", một quan chức Iran thứ hai cho biết, đề cập đến sự ủng hộ của Ankara đối với phiến quân và hợp tác phương Tây và Israel trong việc tấn công các đồng minh của Iran trong khu vực.
Quan chức này cho biết ông Fidan đổ lỗi cho Tổng thống Assad về cuộc khủng hoảng, khẳng định rằng việc ông không tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình thực sự và nhiều năm cai trị áp bức là nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột.
Ông Fidan đã phát biểu với các phóng viên ở Doha rằng, chế độ Tổng thống Assad đã "có thời gian quý báu" để giải quyết các vấn đề hiện có của Syria, nhưng họ đã không làm như vậy, thay vào đó, họ để cho "chế độ suy tàn và sụp đổ từ từ".
Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei hôm 11/12 cho rằng, việc lật đổ ông Assad là kết quả của một kế hoạch của Mỹ và Israel. Ông cho rằng một trong những nước láng giềng của Syria cũng đóng vai trò quan trọng và đang tiếp tục làm điều này. Ông không nêu tên đất nước, nhưng dường như đang đề cập đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ, một nước thành viên NATO kiểm soát nhiều khu vực ở miền bắc Syria sau một số cuộc tấn công xuyên biên giới nhắm vào lực lượng dân quân người Kurd YPG ở Syria, là quốc gia ủng hộ chính cho các nhóm đối lập nhằm lật đổ ông Assad kể từ khi sau cuộc nội chiến bùng nổ vào năm 2011.
Sự sụp đổ của chính quyền ông Assad đã khiến Iran và Hezbollah ở Lebanon mất đi một đồng minh quan trọng. Mối quan hệ của Tehran với Damascus đã cho phép Iran mở rộng ảnh hưởng của mình thông qua một hành lang trên bộ từ biên giới phía tây qua Iraq đến Lebanon để cung cấp vũ khí cho Hezbollah.
Iran đã chi hàng tỷ đô la để hỗ trợ ông Assad trong cuộc nội chiến và triển khai Vệ binh Cách mạng Hồi giáo đến Syria để củng cố quyền lực cho đồng minh. Hezbollah cũng đóng một vai trò quan trọng, gửi các chiến binh đến hỗ trợ ông Assad, nhưng đã phải rút quân về Lebanon trong năm qua để chiến đấu với Israel.