Người dân mua thực phẩm tại siêu thị ở Burlingame, California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN.
Chỉ vài giờ sau khi Washington công bố chính sách thuế mới nhắm vào Canada, Mexico và Trung Quốc, Bắc Kinh tuyên bố áp thuế mạnh lên các mặt hàng nông sản Mỹ. Theo thông tin từ Reuters, các mức thuế bổ sung lần này dự kiến ảnh hưởng đến khoảng 15% hàng xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc, với tổng giá trị lên tới 21 tỷ USD, theo dữ liệu điều tra dân số Mỹ năm 2024.
Cụ thể, Trung Quốc dự kiến tăng 15% thuế nhập khẩu với thịt gà, lúa mì, ngô và bông; 10% thuế đối với đậu nành, cao lương, thịt heo, thịt bò, thủy sản, trái cây, rau củ và các sản phẩm từ sữa nhập khẩu từ Mỹ, có hiệu lực từ ngày 10/3. Động thái này đi kèm quyết định đưa 25 công ty Mỹ vào danh sách hạn chế xuất khẩu và đầu tư với lý do an ninh quốc gia.
Danh sách thuế quan mới được Trung Quốc công bố đã nhắm trực tiếp vào những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Mỹ như đậu tương, thịt bò, ngô và lúa mì - nhóm hàng chiếm phần lớn giá trị thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan Trung Quốc vừa tuyên bố đình chỉ quyền xuất khẩu đậu nành sang Trung Quốc đối với 3 công ty Mỹ, bao gồm: CHS Inc., Louis Dreyfus Company Grains Merchandising LLC và EGT LLC). Quyết định này được đưa ra sau khi các lô đậu nành nhập khẩu từ Mỹ gần đây bị phát hiện nhiễm nấm cựa gà và các hạt đã được xử lý.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang chuẩn bị bước vào vụ gieo trồng mới, đẩy nông dân vào thế khó. Chi phí tăng cao và xuất khẩu giảm sẽ tăng nguy cơ thua lỗ, đặc biệt khi trồng ngô và đậu tương.
Ông Zippy Duvall, Chủ tịch Liên đoàn Nông trại Mỹ, cho biết: “Đây là năm thứ ba liên tiếp nông dân Mỹ thua lỗ trên hầu hết các loại cây trồng chính. Việc bổ sung thêm chi phí và thu hẹp thị trường xuất khẩu đối với hàng nông sản Mỹ có thể tạo ra gánh nặng kinh tế mà nhiều nông dân không thể chống đỡ được”.
Đáng nói, Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới, chủ yếu để sản xuất dầu ăn và làm thức ăn chăn nuôi lợn. Đây cũng là mặt hàng nông sản xuất khẩu lớn nhất của Mỹ, nhưng đang dần bị Trung Quốc giảm phụ thuộc trong những năm gần đây.
Mỹ cung cấp khoảng 20% tổng lượng đậu tương nhập khẩu của Trung Quốc năm 2024 (Ảnh minh họa).
Ngoài đậu tương, Mỹ cũng bị Trung Quốc đình chỉ nhập khẩu gỗ ngay trong ngày 4/3. Trung Quốc hiện là một trong những nhà nhập khẩu gỗ lớn nhất thế giới và là điểm đến lớn thứ 3 cho gỗ của Mỹ, với kim ngạch nhập khẩu khoảng 850 triệu USD trong năm 2024, theo báo cáo của Hải quan Trung Quốc.
Nhìn chung, nhập khẩu hàng nông sản của Mỹ vào Trung Quốc đã giảm năm thứ 2 liên tiếp, đạt 29,25 tỷ USD vào năm 2024, so với 42,8 tỷ USD vào năm 2022. Hiện nay, Trung Quốc đang đẩy mạnh các chiến lược đa dạng hóa nguồn cung và sản xuất nội địa nhằm tăng cường tự chủ kinh tế và chống chịu tốt hơn trước các cú sốc thương mại trong tương lai.
Không chỉ Trung Quốc, Canada cũng đã có động thái đáp trả chính sách thuế quan mới nhất của Mỹ. Tối 3/3 (giờ địa phương), Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo áp thuế trả đũa 25% lên các mặt hàng Mỹ trị giá 21 tỷ USD, bao gồm nước cam, bơ lạc, rượu vang và nhiều sản phẩm khác, có hiệu lực từ ngày 4/3.
Sau 21 ngày, Canada sẽ mở rộng áp thuế đối với các loại hàng hóa khác của Mỹ, trị giá 89 tỷ USD, gồm xe điện, trái cây, rau củ, thịt bò, thịt lợn, sản phẩm từ sữa, thiết bị điện tử, thép, nhôm, xe tải và xe buýt.
