Tuyến trùng và nấm Fusarium sp: Mối đe dọa thầm lặng đối với cây trồng

Nghiêm trọng hơn, tuyến trùng gây ra nhiều vết thương đối với bộ rễ - tạo cơ hội cho nhiều loại nấm bệnh có sẵn trong đất xâm nhập gây hại, trong đó nấm Fusarium sp. là tác nhân nguy hiểm nhất dẫn đến vàng lá thối rễ, thậm chí có thể làm chết cây. Hiện nay vẫn chưa có giải pháp xử lý nào hiệu quả đối với bệnh do nấm Fusarium sp. gây ra và nông dân vẫn đang cần một giải pháp tiên tiến, đột phá để loại bỏ mối đe dọa thầm lặng này.

Thách thức cho nhà nông trong việc nhận diện tuyến trùng

Tuyến trùng là một trong các loại dịch hại nghiêm trọng bên cạnh cỏ dại, bệnh và côn trùng gây hại. Chúng sống trong đất, nước, không thể nhìn thấy bằng mắt thường, trong khi triệu chứng rất khó phân biệt và dễ nhầm lẫn. Chính vì vậy, tuyến trùng âm thầm xâm nhập, tích lũy mật số và làm hư hại bộ rễ, gây thiệt hại về năng suất và tính bền vững cho nhiều loại cây trồng, đặc biệt là các cây ăn quả giá trị cao.

Bệnh Fusarium sp. và tuyến trùng có mối liên hệ như thế nào?

Theo PGS.TS Trịnh Quang Pháp, chuyên gia về tuyến trùng từ Học viện Khoa học và Công nghệ, tuyến trùng gây hại làm biến đổi chất nền của cây trồng, khiến rễ không phát triển được và phá vỡ sức đề kháng của cây trồng, từ đó tạo ra “cửa ngõ” cho nhiều loại nấm trong đất xâm nhập, trong đó nấm Fusarium sp. là nguy hiểm nhất và có thể làm chết cây.

Nhà nông có biết thời điểm tuyến trùng xâm nhập vào rễ hay không?

Khó khăn lớn nhất là nông dân chưa xác định được thời điểm tuyến trùng xâm nhập, đồng thời cũng khó nhận biết những triệu chứng khởi điểm để có biện pháp phòng trừ kịp thời. Khi cây có triệu chứng vàng lá thì bộ rễ đã bị hư hại, làm giảm năng suất nghiêm trọng. Nhà nông tốn nhiều chi phí phòng trừ với nhiều giải pháp, phun nhiều loại thuốc BVTV khác nhau nhưng hiệu quả mang lại không cao.

Nguy hiểm hơn, khi cây bị suy nặng thì có thể không thể chữa trị được và chết cây. Hiện tại, áp lực bệnh vàng lá thối rễ ngày càng cao và xảy ra trên diện rộng ở nhiều vùng cây ăn trái có giá trị cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và thu nhập của nông dân.

Đối với cây sầu riêng trong giai đoạn thu hoạch kéo dài khoảng 10 năm, cho thu nhập bình quân 10 triệu đồng/cây/năm, nếu cây chết vì bệnh vàng lá thối rễ thì nông dân sẽ mất 100 triệu đồng/cây. Đối với bệnh Panama do Fusarium sp. trên cây chuối, khi áp lực trên 30%, nông dân phải phá bỏ và không dám trồng lại vụ sau.

Nông dân chưa có biện pháp phòng trừ tuyến trùng và vàng lá thối rễ hiệu quả

Trong quá trình gây hại tạo vết thương, tuyến trùng mở ra “cửa ngõ” cho nhiều loại nấm gây hại nguy hiểm xâm nhập vào rễ như Phytopthora sp., Pythium sp., Rhizoctonia sp. và Fusarium sp.. và gây thối rễ. Hiện nay, nông dân đang áp dụng một số loại hoạt chất trên thị trường như mancozeb, propineb, metalaxyl, thiram, carbosulfan, chitosan, clinoptilolite… để phòng trừ vàng lá thối rễ nhưng hiệu quả chưa cao, chỉ đạt dưới 70% và thực tế chưa có hoạt chất nào phòng trừ nấm Fusarium sp. hiệu quả. Đối với nông dân trồng chuối, bệnh Panama do nấm Fusarium sp. đang là nỗi lo lớn nhất vì chưa có thuốc đặc trị.

Theo TS Hà Minh Thanh, Phó Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật, thiệt hại do tuyến trùng và nấm Fusarium sp. gây ra là thách thức lớn đối với nông dân trên toàn cầu, gây ra nhiều loại bệnh trên rễ như vàng lá Panama trên chuối, héo rũ ở dưa hấu, vàng lá thối rễ trên cây có múi... Dù đã áp dụng nhiều biện pháp phòng trừ nhưng việc kiểm soát hoàn toàn hai tác nhân này vẫn là bài toán khó.

Nguyên nhân của việc phòng trừ chưa hiệu quả còn do nhà nông gặp khó khăn trong việc chẩn đoán triệu chứng và nhận diện thời điểm gây hại, chỉ phun trừ khi thấy triệu chứng vàng lá thối rễ nhưng lúc này đã muộn dù tốn công và chi phí.

Chính vì thế, để quản lý triệt để tuyến trùng và vàng lá thối rễ, cần áp dụng phòng ngừa từ giai đoạn sớm. Giai đoạn thích hợp phòng trừ tuyến trùng là vào đầu mùa mưa và gần cuối mùa mưa, thời điểm mật số tuyến trùng gia tăng khi có điều kiện khô - ướt xen kẽ...

TYMIRIUM®- Công nghệ tiên tiến của Syngenta đem đến giải pháp hiệu quả trừ tuyến trùng, đẩy lùi bệnh vàng lá thối rễ

Nhằm mang đến những giải pháp tiên tiến giúp bà con nông dân canh tác hiệu quả hơn, Syngenta đã nghiên cứu và giới thiệu đến nhà nông trên toàn cầu Công nghệ TYMIRIUM® - giải pháp diệt trừ tuyến trùng đặc biệt hiệu quả và ngăn chặn vàng lá thối rễ tối đa, đặc biệt là những bệnh do nấm Fusarium sp. gây ra. Công nghệ TYMIRIUM® sẽ sớm được giới thiệu tại Việt Nam trong thời gian tới, hứa hẹn mang đến cho bà con nông dân một giải pháp tuyệt vời phòng trừ tuyến trùng và ngặn chặn bệnh vàng lá thối rễ do Fusarium sp..