Doanh nghiệp là đầu tàu
Ninh Thuận là địa phương có điều kiện khô nóng nhất nước, số giờ nắng trong ngày cao, biên độ giữa ngày và đêm lớn, mùa mưa chỉ tập trung 3 tháng cuối năm.
Chính điều kiện khí hậu khắc nghiệp lại là lợi thế để địa phương này phát triển nông nghiệp với năng suất cao, chất lượng tốt, nhất là sản phẩm đặc thù có lợi thế cạnh tranh. Do vậy những năm qua tỉnh Ninh Thuận đã tập trung phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với nhiều chính sách ưu đãi để thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư.
Diện tích nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Ninh Thuận đạt 826ha. Ảnh: Phương Chi.
Theo ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Thuận, thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 12/10/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Thuận về tiếp tục đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.
Trong thời gian qua, các chính sách hỗ trợ đề án đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giai đoạn 2021 - 2030 được ban hành, sửa đổi bổ sung kịp thời, giúp các chủ thể kinh tế sớm tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ. Hiệu quả của các mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức, tạo được sự đồng thuận xã hội, góp phần củng cố lòng tin trong nhân dân đối với chính quyền các cấp và của cả hệ thống chính trị.
Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của người dân, nhất là các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; đến nay, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở Ninh Thuận đã có những đột phá. Cụ thể, diện tích nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao năm 2024 đạt gần 260ha, vượt 39,67ha so kế hoạch, nâng diện tích nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt 826ha, thu nhập bình quân ước đạt 990 triệu đồng/ha, tốc độ tăng giá trị sản xuất tăng 10,9% so với năm 2023 và đóng góp 14% vào tổng giá trị sản xuất năm 2024 của toàn ngành.
Để tạo đột phá cho nông nghiệp công nghệ cao phát triển, tỉnh Ninh Thuận xác định doanh nghiệp đóng vai trò là nhà đầu tư, người tiên phong tổ chức sản xuất, thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, bảo đảm thị trường tiêu thụ trong liên kết dọc, người sản xuất được hỗ trợ một phần chi phí.
Thực tế cho thấy, trong chuỗi cung cầu, nhà sản xuất và kinh doanh liên kết lại, hỗ trợ nhau sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Các doanh nghiệp có vai trò quyết định đẩy mạnh lượng cầu trong sản xuất các sản phẩm nông nghiệp, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững và gia tăng giá trị sản phẩm.
Thu nhập bình quân nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Ninh Thuận đạt 990 triệu đồng/ha. Ảnh: Phương Chi.
“Trong sản xuất nông nghiệp, nông dân đóng vai trò là chủ thể, nhưng doanh nghiệp lại đóng vai trò trung tâm để kết nối chuỗi liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Đây là mắt xích không tách rời nhau khi phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững, cả 2 bên cùng đồng hành và chia sẻ khó khăn, lợi nhuận; doanh nghiệp phải là người tiên phong, bước đầu cần có sự chia sẻ với nông dân, đồng hành cùng nông dân, tạo được niềm tin, chữ tín để người dân thấy, tin, an tâm liên kết sản xuất”, ông Đặng Kim Cương cho hay.
Ngành nông nghiệp Ninh Thuận đã chuyển đổi tư duy từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp, hướng đến mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, có sức cạnh tranh cao, đây chính là bước đột phá về tư duy và cách làm mới của tỉnh này. Để thực hiện điều này, vai trò của doanh nghiệp là người đồng hành, dẫn dắt và thúc đẩy hoạt động kinh tế nông nghiệp rất quan trọng và doanh nghiệp sẽ góp phần định hình tư duy của nông dân để thực hành làm kinh tế nông nghiệp.
Nhiều chính sách thu hút
Để phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, HĐND và UBND tỉnh Ninh Thuận đã ban hành nhiều chính sách nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Ninh Thuận ban hành nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao. Ảnh: P Chi.
Theo ông Đặng Kim Cương, năm 2021, ngành nông nghiệp đã tham mưu cho HĐND tỉnh Ninh Thuận ban hành Nghị quyết số 19/2021/NQ-HĐND ngày 11/12/2021 về quy định chính sách hỗ trợ thu hút đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021 - 2030. Tùy vào danh mục được hỗ trợ, mức hỗ trợ sẽ từ 30 - 80% kinh phí thực hiện, tương đương không quá 0,3 - 1 tỷ đồng.
Tiếp đến, năm 2023, HĐND tỉnh Ninh Thuận ban hành Nghị quyết số 39/2023/NQ-HĐND ngày 14/12/2023 về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã chuyển đổi số trên địa bàn giai đoạn 2024 - 2028. Tùy vào danh mục và đối tượng được hỗ trợ, mức hỗ trợ tối đa 50% kinh phí thực hiện, tương đương không quá 20 - 100 triệu đồng.
Trong đó, hỗ trợ thu hút doanh nghiệp công nghệ số 50% tổng kinh phí thực hiện các dự án, mô hình ứng dụng khoa học công nghệ phát triển nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tạo ra sản phẩm mới, đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ; nghiên cứu ứng dụng khoa học vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, nhưng không quá 200 triệu đồng/mô hình; hỗ trợ tư vấn giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã tối đa 50% giá trị hợp đồng tư vấn giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã về quy trình kinh doanh, quy trình quản trị, quy trình sản xuất, quy trình công nghệ và chuyển đổi mô hình kinh doanh nhưng không quá 20 triệu đồng/hợp đồng/năm đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, không quá 50 triệu đồng/hợp đồng/năm đối với doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã và không quá 100 triệu đồng/hợp đồng/năm đối với doanh nghiệp vừa.
Ngành nông nghiệp Ninh Thuận đã chuyển đổi tư duy từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp. Ảnh: PC.
Ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Thuận cho biết thêm: Trước đó, năm 2019, UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã ban hành Quyết định số 50/2019/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 về quy định một số chính sách đặc thù khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh; trong đó, có chính sách hỗ trợ tín dụng; hỗ trợ đầu tư cơ sở bảo quản các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh; hỗ trợ đầu tư cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung.
“Ngoài ra, địa phương còn có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong hoạt động khoa học và công nghệ; hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025”, ông Cương nói và cho biết, trong thời gian tới, ngành nông nghiệp Ninh Thuận sẽ tiếp tục rà soát, tham mưu UBND tỉnh đánh giá hiệu quả triển khai các chính sách để có điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế, tạo điều kiện tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận sản xuất kinh doanh.
Hiện nay, chính sách về đất đai trên địa bàn tỉnh vẫn còn bất cập, khó tích tụ, yếu tố môi trường và giá trị đầu tư vào nông nghiệp cao. Mặt khác, người dân nhìn chung có tâm lý không muốn cho thuê đất, nếu cho thuê thì cũng trong thời gian ngắn và có thể đòi lại bất cứ lúc nào. Trong khi đó, để sinh lời, ít nhất doanh nghiệp phải thuê được trong 10 năm. Điều này dẫn tới doanh nghiệp phải tiếp cận từng hộ nông dân để thương lượng, khiến chi phí đội lên rất cao. Do đó, thời gian đến UBND tỉnh cần có chính sách về tích tụ ruộng đất để tạo điều kiện cho các các nhân, tổ chức, doanh nghiệp sản xuất với quy mô lớn.
“Phát triển nông nghiệp công nghệ cao là xu thế tất yếu, góp phần giảm công lao động, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, tạo ra nông sản hàng hóa có giá trị kinh tế và sức cạnh tranh cao, tuy nhiên do chi phí đầu tư lớn nên không thể đầu tư theo kiểu nhân rộng mô hình đại trà mà phải có sự tham gia và liên kết giữa nông dân với các hợp HTX nông nghiệp và đặc biệt là doanh nghiệp có nguồn lực tài chính”, ông Đặng Kim Cương.
