Địa phương tích cực triển khai
Thực hiện nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), đặc biệt khắc phục những tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023, Cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT) đã đẩy nhanh tiến độ hoàn thành để đưa vào sử dụng “Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT VN)” từ đầu năm 2024.
eCDT VN là phần mềm dùng chung, được cài đặt và sử dụng bằng điện thoại thông minh, áp dụng cho 7 đối tượng, gồm: Cục Thủy sản, Chi cục Thủy sản, Ban Quản lý cảng cá, Bộ đội Biên phòng, công ty chế biến xuất khẩu, các vựa cá và ngư dân.
Để hỗ trợ ngư dân cài đặt ứng dụng, Ban Quản lý cảng cá, bến cá trực thuộc Sở NN-PTNT Hải Phòng đã tuyên truyền, tổ chức tập huấn, hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng triển khai sử dụng phần mềm eCDT VN; đồng thời bố trí lực lượng để hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện khai báo điện tử eCDT VN khi xuất, nhập cảng.
Ông Tạ Vũ, Trưởng phòng Nghiệp vụ, Ban Quản lý cảng cá, bến cá trực thuộc Sở NN-PTNT Hải Phòng cho hay, Ban Quản lý cảng cá, bến cá xác định, việc triển khai ứng dụng eCDT VN là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng để minh bạch hóa sản lượng khai thác thủy sản, kiểm soát tàu cá ra, vào cảng, thu nộp nhật ký khai thác, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, cấp giấy biên nhận, giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản và giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định.
Việc khai báo trên phần mềm eCDT VN đã hỗ trợ ngư dân thực hiện yêu cầu xuất, nhập bến, khai báo sản lượng nhanh chóng, thuận lợi, chính xác; hạn chế được các lỗi ghi trong nhật ký khai thác.
Hiện nay, Ban Quản lý cảng cá, bến cá đã phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân thực hiện trên hệ thống eCDT VN tại 2 cảng cá chỉ định là Cảng cá Ngọc Hải và Cảng cá Trân Châu, với 115 tàu cá cài đặt, tạo tài khoản, thực hiện xác nhận cho 346 lượt yêu cầu cập cảng, 471 lượt yêu cầu rời cảng.
Còn nhiều bỡ ngỡ
Tại Cảng cá Ngọc Hải, tàu vừa cập bến, ngư dân Lê Văn Tuấn, Chủ tàu cá HP 90484 - TS nhanh chóng tiến hành khai báo trên phần mềm eCDT VN. Anh Tuấn cho hay: “Ban đầu dùng phần mềm khá khó khăn, bởi chúng tôi cũng chưa quen lắm. Sau một thời gian sử dụng, bây giờ cũng bắt đầu thấy dễ. Ngày xưa phải khai báo bằng giấy rất vất vả. Chỉ mong sao phần mềm ngày càng hoàn thiện hơn, ổn định hơn, dễ sử dụng hơn”.
Anh Bùi Quang Thanh, chủ tàu cá HP90396 - TS cho hay, mới đầu việc sử dụng phần mềm chưa quen nên còn nhiều bỡ ngỡ, hiện đang dần thành thạo. “Sau này khi sử dụng tốt rồi thì dù ở tàu hay ở nhà chúng tôi cũng đều dễ dàng khai báo thông tin”, anh Thanh nói thêm.
Chị Trịnh Thị Luyến, vợ của chủ tàu cá HP 90611 - TS, nói: “Tôi đang sử dụng phần mềm eCDT VN, do thao tác chưa quen nên còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ sự hướng dẫn của các cán bộ, nhân viên Ban Quản lý cảng cá, bến cá, tôi đã dần thành thạo hơn. Tôi hy vọng sắp tới có thể tự khai báo ở nhà hoặc trên tàu, không cần đến trực tiếp tại Ban Quản lý cảng cá, bến cá nữa. Như vậy, chúng tôi sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian”.
Trưởng phòng Nghiệp vụ, Ban Quản lý cảng cá, bến cá trực thuộc Sở NN-PTNT Hải Phòng Tạ Vũ cho hay, hiện tại, ngư dân sử dụng phần mềm eCDT VN mới dừng lại ở gửi yêu cầu xuất cảng, yêu cầu rời cảng, việc thực hiện ghi nhật ký trên hệ thống còn hạn chế.
Ngư dân thao tác thực hiện còn chậm, cần có sự hỗ trợ của nhân viên cảng cá, thời gian để hoàn thành thủ tục cập, rời cảng cho một tàu kéo dài.
Một số ngư dân không sử dụng điện thoại thông minh, trì hoãn việc cài đặt, sử dụng phần mềm eCDT trong khi chưa có quy định bắt buộc và xử lý hành vi này.
Do đó, ông Vũ đề xuất, thời gian tới, để việc triển khai phần mềm eCDT VN đạt kết quả tích cực hơn nữa, cần tăng cường các hoạt động tập huấn, hướng dẫn đồng bộ tại tất cả cảng cá, các địa phương để ngư dân dễ tiếp cận và sử dụng phần mềm eCDT VN.
Đồng thời, cần có quy định rõ trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân không hoặc cố tình chậm trễ trong quá trình triển khai thực hiện cũng như có các biện pháp xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân không thực hiện đúng quy định.