Kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi tại Việt Nam chưa hoàn thiện

94 triệu ca nhiễm Salmonella mỗi năm

Sáng 6/3, Nhóm công tác kỹ thuật đa ngành về An toàn thực phẩm thuộc khuôn khổ Đối tác Một sức khỏe về phòng, chống dịch bệnh từ động vật sang người tổ chức họp với chủ đề “Kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế”.

An toàn thực phẩm là một nội dung trọng tâm đặc biệt quan trọng trong Khung đối tác Một sức khỏe đa ngành về phòng, chống dịch bệnh từ động vật sang người.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang huy động mọi nguồn lực để triển khai “Kế hoạch hành động đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến và phát triển thị trường nông lâm thủy sản năm 2024, phê duyệt tại Quyết định số 613/QĐ-BNN-CCPT ngày 28/02/2024 của Bộ NN-PTNT. Trong đó, những hành động khẩn thiết là tăng cường kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm.

TS Phan Quang Minh, Phó Cục Trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết, Salmonella được công nhận là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh qua thực phẩm trên toàn cầu, là mầm bệnh nội bào khó kiểm soát bằng kháng sinh, sinh sống trong đường ruột của vật chủ, bài thải qua phân và có thể làm ô nhiễm môi trường, thức ăn và nguồn nước. Salmonella có thể xuất hiện ở rất nhiều loại thực phẩm khác nhau, đòi hỏi phải tăng cường các biện pháp kiểm soát để giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm.

Theo thống kê, hằng năm, toàn thế giới có khoảng 94 triệu ca nhiễm Salmonella và ghi nhận 155.000 ca tử vong. Tại Việt Nam và các nước châu Á, số liệu các ca nhiễm bệnh không được ghi nhận đầy đủ, người dân thường tự chữa trị các ca nhẹ, nên con số thực tế có thể lớn hơn gấp nhiều lần.

Hiện nay, tại Việt Nam cũng chưa cập nhật đầy đủ các biện pháp phòng vệ, các tiêu chuẩn về kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi vẫn chưa được hoàn thiện, khiến nguy cơ lây nhiễm là hiện hữu.

Đưa kiểm soát Salmonella vào khuôn khổ Một sức khỏe

Cuộc họp nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường cam kết đa ngành và hợp tác đa phương về kiểm soát lây nhiễm Salmonella trong chăn nuôi, đặc biệt là gia cầm. Trong đó, cung cấp bức tranh thực trạng  của ngành chăn nuôi gia cầm với khuẩn salmonella, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể với các bên liên quan.

Đồng thời, cuộc họp cũng tạo cơ hội diễn đàn để các chuyên gia hàng đầu thế giới chia sẻ các kinh nghiệm quốc tế về kiểm soát Salmonella, từ đó, tăng cường vai trò và sáng kiến của các bên liên quan chung tay đẩy lùi mối nguy trong an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, có sự hỗ trợ và tham gia tích cực của Đối tác Elanco - Tập đoàn Thuốc thú y toàn cầu hàng đầu có trụ sở chính tại Mỹ và hoạt động tại hơn 90 quốc gia, đại diện cho khối tư nhân tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất, phân phối, chăn nuôi gia cầm.

Tại hội thảo, ông Jesse Sevcik, Cố vấn điều hành cấp cao, Quan hệ doanh nghiệp tại Elanco Animal Health nhấn mạnh, trong hơn 70 năm qua, Tập đoàn đã phát triển các sản phẩm và dịch vụ chăm sóc sức khỏe động vật nuôi lấy thực phẩm và thú cưng.

Kể từ khi đặt văn phòng tại Việt Nam năm 2008, Elanco đã cung cấp các loại thuốc thú y và vacxin chất lượng cao phù hợp với mục tiêu nông nghiệp của Việt Nam và các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế.

Ông Jesse Sevcik nêu bật cam kết lâu dài của Elanco trong việc hỗ trợ các sáng kiến an toàn thực phẩm, tập trung vào những thách thức quan trọng như kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm.

Cụ thể, Elanco sẵn sàng hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan chức năng của Việt Nam trong nghiên cứu, giáo dục và hợp tác nhằm xây dựng các quy định và giải pháp về kiểm soát Salmonella và hỗ trợ các giải pháp trong ngành chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam.

Đồng thời, Elanco cũng đề xuất nội dung “kiểm soát Salmonella trong chăn nuôi gia cầm” cần được đưa vào trong khuôn khổ Khung đối tác Một sức khỏe về kiểm soát an toàn thực phẩm, phòng chống kháng kháng sinh.

Một số giải pháp hữu hiệu mà Việt Nam có thể tham khảo và học hỏi bao gồm thực hiện các biện pháp an toàn sinh học nghiêm ngặt tại trang trại để giảm lây truyền Salmonella, quy định các tuân thủ, tiêu chuẩn vệ sinh tại các chợ truyền thống, lò mổ là những nguồn lây nhiễm chính.

Bên cạnh đó là quy định việc sử dụng kháng sinh và chống kháng kháng sinh (AMR); Mở rộng giám sát AMR; Mở rộng Giám sát & Kiểm tra dựa trên rủi ro; Áp dụng Giải trình tự toàn bộ bộ gen (WGS); Tăng cường đầu tư hệ thống xét nghiệm; Nâng cao năng lực xét nghiệm; Tiêm vacxin phòng trừ; Thúc đẩy hợp tác công tư và hỗ trợ chứng nhận an toàn thực phẩm.

Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà quản lý thống nhất rằng để quản lý và kiểm soát an toàn thực phẩm không chỉ một ngành đơn lẻ nỗ lực thực hiện, mà cần có sự thống nhất về quản lý, cơ chế.

Bên cạnh đó, cần hệ thống giám sát, đội ngũ chuyên môn có trình độ cũng như chiến lược truyền thông nhằm thay đổi nhận thức, hành vi và thói quen về an toàn thực phẩm từ nông dân, cộng đồng, trẻ em và phụ nữ, doanh nghiệp sản xuất thực phẩm.

Theo đó, Việt Nam rất cần những đối tác tư nhân mạnh để tăng cường đối tác công tư trong kiểm soát dịch bệnh trong chăn nuôi, đảm bảo các điều kiện an toàn thực phẩm trong nước và quốc tế để hướng tới xuất khẩu.

Hội thảo khuyến khích sự tham gia sâu rộng và chủ động hơn nữa của các đối tác tư nhân trong các cơ chế, diễn đàn của Khung đối tác Một sức khỏe để chia sẻ các kinh nghiệm kiểm soát dịch bệnh theo chuỗi từ trang trại tới bàn ăn trong chăn nuôi, đảm bảo sức khỏe cho vật nuôi và con người, tạo ra các sản phẩm chăn nuôi lành mạnh cho người tiêu dùng.