Vụ án Việt Á được chú ý đặc biệt, không phải vì số tiền ngân sách thất thoát ở mức độ khủng khiếp so với các vụ án khác. Hệ lụy đáng sợ hơn từ vụ án Việt Á là sự sạt lở lòng tin xã hội, giữa người dân với ngành y tế và giữa người dân với cơ quan chức năng. Vì vậy, vụ án Việt Á được đưa vào diện trực tiếp theo dõi của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Tính chất phức tạp của vụ án Việt Á quả nhiên đã phơi bày ngay phiên tòa xét xử diễn ra tại Hà Nội. Liên quan đến đại dịch cướp đi hàng vạn sinh mạng đồng bào, nhưng các bị cáo từ tận tâm can dường như vẫn chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm cá nhân, mà chỉ buông những câu xin lỗi đơn giản kèm những lời chống chế gượng gạo. Thậm chí, một số luật sư còn cho rằng các bị cáo không có sự câu kết, thỏa thuận chi phần trăm, hoa hồng.
Để chứng minh các bị cáo có sự cấu kết rõ ràng để trục lợi một cách đê hèn, đại diện Viện kiểm sát dẫn chứng bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) và Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Việt Á) nhắn tin cho nhau “đi làm căn cước luôn đi, không thì mòn mất hoa hay”. Quá trình thẩm vấn, đại diện Viện kiểm sát đã hỏi “mòn hoa tay là gì”, và bị cáo Trịnh Thanh Hùng trả lời lạnh lùng “đếm tiền nhiều mòn hoa tay”.
Ai cũng biết “đếm tiền nhiều mòn hoa tay” là lối nói thậm xưng. Tuy nhiên, trong bối cảnh Covid-19, kiểu đùa cợt vô lối giữa cán bộ và doanh nghiệp như vậy, bỗng dưng có màu sắc cực kỳ phản cảm và gián tiếp hiển lộ động cơ tăm tối. Rõ ràng, có bài toán kinh tế táo tợn đã được triển khai rất gian trá. Cái áo khoác “phục vụ công tác chống dịch” chỉ ngụy trang hờ hững cho mục đích bắt tay thao túng thị trường xét nghiệm để vơ vét tài chính.
Hình tượng “đếm tiền nhiều mòn hoa tay” là một ý niệm đáng hãi hùng, khi con người chỉ nhắm mắt lao theo đồng tiền, bất chấp tự trọng và liêm sỉ. Hình tượng “đếm tiền nhiều mòn hoa tay” vượt ra khỏi sự hình dung của quần chúng lao động chân chính và vượt ra khỏi trí tưởng tượng của văn bản nghệ thuật văn chương. Bởi lẽ, hình tượng ấy chỉ xuất hiện ở vài kẻ tráo trở và lọc lừa, có cơ hội cầm nắm và ban phát những đồng tiền bất lương.
Một đấy nước muốn phát triển lành mạnh, thì mỗi con người đều cảm nhận mùi mồ hôi của công sức và trí tuệ lấp lánh trên mỗi đồng tiền tử tế. Để loại trừ thành phần gian manh “đếm tiền nhiều mòn hoa tay”, nhất định phải tăng cường hoàn thiện các cơ chế giám sát, mà chính giới luật sư đã nêu ở phiên tòa xét xử vụ án Việt Á “các văn bản quy định pháp luật về đấu thầu, chỉ định thầu rút gọn và quản lý tài sản công rất lạc hậu, không rõ ràng, không theo kịp cuộc sống”.
