Vụ khai thác đất ‘rúng động’ tại Triệu Sơn: Xử phạt xong, có khởi tố không?

UBND huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Lê Anh Phương (thường trú tại thị trấn Triệu Sơn, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) về hành vi làm biến dạng địa hình đất rừng sản xuất với tổng diện tích hơn 6.800m2 tại thôn 2, xã Thọ Tân, huyện Triệu Sơn.

Với hành vi này, ông Phương bị xử phạt hành chính số tiền 45 triệu đồng và buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Điều đáng nói là, đây là lần thứ 3 cá nhân này bị xử phạt vi phạm hành chính với hành vi vi phạm tương tự nêu trên tại thôn 2, xã Thọ Tân.

Trước đó vào đầu năm 2024, ông Phương đã bị phạt số tiền 5 triệu đồng vì hành vi tự ý san múc đất, làm biến dạng thửa đất tiếp giáp khu vực trại gà thuộc một phần thửa đất số 130, tờ bản đồ số 17, bản đồ đo đạc năm 2011, diện tích vi phạm 450m2. Tiếp đó, ngày 23/4/2024, UBND xã Thọ Tân (Triệu Sơn, Thanh Hóa) tiếp tục lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Phương (thị trấn Triệu Sơn, Thanh Hóa) về hành vi tự ý hạ thấp độ cao, làm biến dạng thửa đất với diện tích khoảng 1.000m2 khi chưa được sự đồng ý của chính quyền địa phương.

Theo quan sát, tại thôn 2, các điểm khai thác đất trái phép phân bố rải rác, cách nhau trên dưới 100m. Tại vị trí khai thác, xuất hiện nhiều vệt đất có màu đỏ tươi, được đối tượng tác động và làm biến dạng cách đây chưa lâu. Trung bình, độ cao tính từ mặt đồi tới đáy khoảng từ 2-2,5m, có nơi lên tới 5m. Ước tính, tổng diện tích đồi bị biến dạng do hành vi khai thác đất trái phép tính từ 5 năm trở lại đây khoảng 10.000m2, tương đương với hàng chục nghìn m3 khối đất.

Tình trạng khai thác trái phép diễn ra trong thời gian dài, tuy nhiên đáng buồn là các cấp chính quyền địa phương cũng như cơ quan có thẩm quyền hầu như chỉ vào cuộc kiểm tra, xử lý sau khi hành vi vi phạm của đối tượng được thực hiện xong. Có thời điểm chính quyền địa phương chỉ xử phạt xong rồi để đó, mà không có biện pháp theo dõi, giám sát chặt chẽ cũng như không làm rõ được những câu hỏi nhức nhối mà báo chí và dư luận đặt ra trong vụ việc này, rằng: Tại sao việc khai thác được tổ chức rầm rộ, diễn ra công khai, kéo dài nhưng không được xử lý dứt điểm (để tái diễn)? Khối lượng đất bị khai thác trái phép sử dụng vào mục đích gì? Có "bảo kê" không?

Khi được hỏi về khối lượng đất bị khai thác đã đi về đâu (?), bà Nguyễn Thị Xuân, Trưởng Phòng TN&MT huyện Triệu Sơn cho hay, việc này UBND huyện đang giao cho Công an điều tra làm rõ. Cũng theo bà Xuân, UBND huyện căn cứ vào các quy định pháp luật, sẽ xem xét tạm đình chỉ công tác Chủ tịch UBND xã Thọ Tân để làm rõ trách nhiệm quản lý để xảy ra tình trạng trên.

Về việc điều tra, xử lý hành vi có dấu hiệu hình sự trong vụ việc nêu trên, ông Nguyễn Văn Quyền, Trưởng Công an huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) cho biết: “Hiện nay, Công an huyện phối hợp với Phòng TM&MT, đánh giá việc xử lý vi phạm hành chính của UBND xã Thọ Tân đối với hành vi khai thác đất. Ngoài ra, lực lượng chức năng đang xác minh thông tin theo kênh riêng, trong trường hợp có dấu hiệu vi phạm hình sự, đủ căn cứ pháp luật, cơ quan cảnh sát điều tra sẽ khởi tố vụ án để điều tra làm rõ".

Cũng liên quan đến vụ việc nghiêm trọng này, ngày 19/4 vừa qua, từ thông tin phản ánh của báo chí, Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với UBND huyện Triệu Sơn và xã Thọ Tân, tiến hành hội nghị và kiểm tra thực địa để xác minh vụ việc. Tuy nhiên, biên bản ghi nhận kết quả cuộc làm việc chỉ nêu một cách chung chung, mơ hồ, không làm rõ những nội dung chính cần làm rõ như: Khối lượng đất bị khai thác? Các cá nhân hoặc tổ chức vi phạm khai thác từ trước đến nay? Trách nhiệm của các cấp chính quyền?

Chưa rõ sự việc sẽ được cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa, huyện Triệu Sơn xử lý đến đâu, nhưng hậu quả vụ việc để lại rất nặng nề bởi nhiều quả đồi sừng sững đã biến mất gần như hoàn toàn. Đồng nghĩa với hàng chục nghìn m3 đất có dấu hiệu bị thất thoát và có nguy cơ gây thất thu ngân sách nhà nước và “chảy máu” tài nguyên khoáng sản. 

Trước đó, Báo Nông nghiệp Việt Nam đã có nhiều bài viết phản ánh tình trạng khai thác đất quy mô lớn, diễn ra trong thời gian dài tại xã Thọ Tân. Sau khi thông tin được đăng tải, UBND huyện Triệu Sơn đã chỉ đạo các cơ quan có liên quan vào cuộc, làm rõ, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có vi phạm (nếu có).