Đáng chú ý, có nguyên đơn yêu cầu ngân hàng Vietinbank bồi thường, thay vì Huyền Như.
“Sập bẫy” lãi suất
Trả lời thẩm vấn công ty SBBS của HĐXX ngay đầu giờ phiên xử. Đại diện SBBScho biết, trong phiên tòa sơ thẩm họ kháng cáo phần trách nhiệm dân sự, yêu cầu Huyền Như phải bồi thường số tiền 210 tỷ đồng. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm này, Công ty SBBS yêu cầu ngân hàng Vietinbank phải bồi thường số tiền này.
Theo hồ sơ vụ án, Huyền Như khai đã làm giả 14 hợp đồng ủy thác giữa Công ty SBBS với Vietinbank chi nhánh Nhà Bè để huy động số tiền 245 tỷ đồng, nhưng Công ty SBBS chỉ chuyển 225 tỷ đồng. Để chiếm đoạt số tiền này, Như đã yêu cầu SBBS mở tài khoản tại Vietinbank chi nhánh TP HCM. Khi SBBS chuyển tiền vào tài khoản của công ty tại Vietinbank, Như đã làm giả các lệnh chi để chiếm đoạt số tiền này. SBBS cho biết, ngày 31/8/2011 đại diện công ty này đã rút số tiền 15 tỷ đồng. Trong tài khoản còn lại 210 tỷ đồng. Theo thỏa thuận giữa SBBS và Huyền Như, ngoài lãi suất theo quy định còn có lãi suất ngoài hợp đồng.
Việc mở tài khoản của Công ty tại Vietinbank chi nhánh TP HCM, theo SBBS là đúng quy định với hồ sơ đầy đủ.Đại diện Vietinbank cũng khẳng định tại tòa, bộ hồ sơ mở tài khoản của SBBS hợp lệ.
Đối với Công ty cổ phần Bảo hiểm Toàn cầu, Huyền Như khai tại tòa, khoảng tháng 6/2011 biết công ty Bảo hiểm Toàn cầu có tiền muốn gửi vào Vietinbank nên đã giả danh huy động vốn và ký với Vietinbank chi nhánh Nhà Bè 5 hợp đồng ủy thác giữa Công ty cổ phần bảo hiểm Toàn cầu và Vietinbank chi nhánh Nhà Bè. Sau đó, Huyền Như đã giả 4 chữ ký của giám đốc Hà Tuấn Anh, 1 chữ ký của phó giám đốc Võ Anh Tuấn và ký đóng dấu giả Vietinbank chi nhánh Nhà Bè để yêu cầu công ty Bảo hiểm Toàn cầu chuyển tiền vào tài khoản của công ty này mở tại chi nhánh TP.HCM. Sau đó, Như đã chiếm đoạt số tiền gần 125 tỷ và dùng số tiền này để trả các khoản nợ của mình với các công ty khác.
Đối với Công ty cổ phần đầu tư An Lộc, đại diện công ty này cho rằng vẫn giữ nguyên kháng cáo buộc Vietinbank phải bồi thường hơn 170 tỷ đồng tiền bị chiếm đoạt và hơn 13 tỷ tiền lãi.Tại tòa, Huyền Như khai nhận không làm việc trực tiếp với Công ty An Lộc mà qua trung gian là Lê Thị Thanh Phương, ở ngân hàng Tienphongbank. Theo đó, khoảng 8/2011, giám đốc khối ngân hàng tiền vốn Ngân hàng Tiền Phong Lê Thị Thanh Phương đặt vấn đề với Như muốn gửi tiền vào Vietinbank chi nhánh TP.HCM để hưởng lãi suất. Sau khi chuyển tiền vào Vietinbank theo chỉ định của Như, Như đã làm giả 3 lệnh chi, ký giả chữ ký của chủ tịch hội đồng quản trị, ông Nguyễn Hữu Chương, đóng dấu giả của Công ty An Lộc để chiếm đoạt 179 tỷ đổng.
Lãi suất chênh lệch Huyền Như không còn nhớ rõ nhưng, nhưng với chị Phương, Huyền Như khai trích tỉ lệ chênh lệch 1-2,5% nằm ngoài hợp đồng.Đối với việc rút tiền, Huyền Như khai: Sử dụng lệnh chi giả, chữ ký giả của lãnh đạo công ty An Lộc để trả nợ. Cơ quan tố tụng yêu cầu Huyền Như nói rõ về lời khai chi tiết trong việc chiếm đoạt tiền của Công ty An Lộc. Do Huyền Như không nhớ rõ hành vi nên buộc đại diện VKS công bố lại lời khai của Huyền Như tại cơ quan điều tra.
Các bị cáo tại phiên tòa.
Luật sự bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Vietinbank cho rằng việc gửi tiền phải do chính công ty gửi, còn thông qua Phương là không hợp lệ. LS hỏi đại diện Công ty An Lộc: “Bị cáo Như làm lệnh giả chiếm 170 tỷ đồng. Còn 400 tỷ chuyển trả lại. Việc mở tài khoản không trực tiếp mà chuyển cho Phương, Phương chuyển cho Như theo anh có hợp lệ không ?”. Đại diện công ty An Lộc không có câu trả lời.
Bất đồng quan điểm giữa các ngân hàng
Một điều đáng lưu ý là quan điểm giữa các ngân hàng không đồng nhất khi nói đến qui định về các thủ tục, nghiệp vụ ngân hàng. Cụ thể, trong phiên xử ngày 16/12, khi HĐXX hỏi Huyền Như về nghiệp vụ ngân hàng và các thủ tục vay vốn; tiền từ ngân hàng này có thể gửi qua ngân hàng khác để hưởng lợi hay không? Trả lời HĐXX, Huyền Như trình bày: không có quy định nào cho phép ngân hàng đem tài sản của mình thông qua cá nhân hoặc trực tiếp gửi tiền sang ngân hàng khác để hưởng lợi.
Trước câu nói này, đại diện ngân hàng Vietinbank đồng quan điểm với bị cáo Huyền Như, nhưng ngân hàng ACB lại cho rằng: “Theo quy định, các tổ chức tín dụng được quyền gửi tiền cho nhau. Luật tổ chức tín dụng năm 2011 cho phép ủy thác. Đề nghị HĐXX xem xét”. Đại diện Nam Việt (Navibank) cũng đồng quan điểm với ACB, cho rằng giữa các tổ chức tín dụng được phép ủy thác và thông qua cá nhân. Tuy nhiên, đại diện Vietinbank khẳng định không có bất kỳ quy định nào cho phép ngân hàng này gửi tiền của mình qua ngân hàng khác để hưởng lợi.
HĐXX hỏi một đại diện ngân hàng nhà nước:“Đại diện ngân hàng Nhà nước cóquan điểm thế nào về vấn đề này trong khi bị cáo Như và Vietinbank trả lời giống nhau, còn ACB và Navibank cùng có quan điểm khác?”. Vị này không trả lời trực tiếp mà “lòng vòng” với dẫn chứng, điều khoản, quy định, thông tư nên đã bị HĐXX ngắt lời.
Về trách nhiệm của ngân hàng khi khách hàng bị giả mạo chữ ký, đại diện Vietinbank cho biết,ngân hàng có quy trình kiểm tra định kỳ: 3-6 tháng/lần, hoặc có thể kiểm tra đột xuất để phát hiện sai phạm. Vụ Huyền Như xảy ra từ tháng 6/2011 đến tháng 9/2011, trước đó, đã tiến hành kiểm tra định kỳ, nhưng do chỉ lấy mẫu ngẫu nhiên, trong khi hóa đơn chứng từ rất nhiều nên đã không phát hiện sai phạm.
