Báo động dịch bệnh từ các lò giết mổ tập trung

Dịch LMLM “vây” lò mổ

Hưởng ứng các đợt phát động về vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm, bảo vệ hoạt động kinh doanh giết mổ, thời gian vừa qua các cấp chính quyền tỉnh Hà Tĩnh đã xây dựng được 40 lò giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, góp phần đưa tỷ lệ gia súc vào giết mổ tại các lò mổ đạt khoảng 70% (đối với lợn) và 90% (trâu, bò). Đây là nỗ lực rất đáng được khen ngợi và ngay Cục Thú y (Bộ NN-PTNT) cũng đã đánh giá Hà Tĩnh là một trong những tỉnh đi đầu về quản lý giết mổ gia súc, gia cầm tập trung.

Toàn tỉnh Hà Tĩnh có 2 lò giết mổ treo và đều “dính” dịch LMLM

Mặt tích cực được Trung ương biểu dương là đương nhiên nhưng cũng phải nhìn nhận, gần đây công tác quản lý giết mổ gia súc tập trung tại địa phương này đang lâm vào cảnh bế tắc mà nguyên nhân chính có lẽ do hệ lụy từ việc giá lợn giảm sâu, thị trường ế ẩm.

Đến ngay lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Tĩnh Nguyễn Khắc Khánh cũng thừa nhận: “Việc vệ sinh tiêu độc khử trùng tại các lò mổ chưa thực hiện thường xuyên; dịch bệnh có nguy cơ lây lan từ các lò mổ cao; tỷ lệ gia súc đưa vào lò mổ tập trung giảm mạnh...”.

Chỉ trong thời gian 2 tháng (8 - 9/2017), Chi cục ghi nhận ít nhất 3 vụ việc liên quan đến các cơ sở thực hiện giết mổ gia súc bị bệnh lở mồm long móng (LMLM). Cụ thể, tháng 8, cơ quan chức năng phát hiện tại lò mổ xã Cẩm Lĩnh, huyện Cẩm Xuyên xuất hiện dịch LMLM, sau khi kiểm tra cho thấy lợn trước khi đưa vào lò bình thường nên nhiều khả năng mầm bệnh đã tồn tại trong lò mổ. Điểm dịch này buộc phải tiêu hủy 15 con lợn.

Ổ dịch thứ 2 được phát hiện vào ngày 5/9 tại lò giết mổ treo xã Gia Phố, huyện Hương Khê. Có 12/15 con bò được xác định bị bệnh LMLM. Vấn đề đáng nói ở đây là người dân không hợp tác trong việc khai báo. Cơ quan chức năng phải mất hơn 2 ngày vận động, tuyên truyền mới tiêu hủy được số bò bị bệnh. Theo cơ quan chức năng, đàn bò trên cũng đem vào nuôi nhốt 3 - 4 ngày mới phát bệnh vì kiểm tra nguồn gốc không phát hiện dịch.

Vụ việc thứ 3 xảy ra tại lò mổ treo từng được đánh giá... an toàn nhất tỉnh Hà Tĩnh là lò Thạch Đồng, TP Hà Tĩnh. Cơ quan chuyên môn kiểm tra 18 con bò thì có đến 11 con bị LMLM. Chủ lò mổ khai báo mua bò tại các xã Thạch Văn, Thạch Khê, Thạch Ngọc, Thạch Đỉnh (huyện Thạch Hà) nhưng quá trình kiểm tra đều không có dịch LMLM, điều này chứng tỏ mầm bệnh đã tồn dư âm ỉ tại lò mổ.

Nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh “vây” các lò mổ, theo ông Nguyễn Khắc Khánh là do công tác vệ sinh môi trường chưa được chủ lò thực hiện thường xuyên; một số lò đưa gia súc vào nuôi nhốt quá lâu, ví dụ như lò Thạch Đồng hay huyện Đức Thọ nuôi nhốt từ 6 - 8 ngày mới giết mổ; giá lợn giảm sâu khiến thị trường ế ẩm, người nuôi cắt giảm chi phí bằng cách giảm đưa vào cơ sở giết mổ; một số lò như Sông Trí, TX Kỳ Anh xây bể biogas quá nhỏ, hoạt động không hiệu quả...
 

Tăng chế tài xử phạt

Việc chấn chỉnh các lò giết mổ nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, ngăn chặn phát sinh dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm đang được các Bộ ngành từ Trung ương đến địa phương đặc biệt quan tâm. Minh chứng là Nghị định số 90/2017/NĐ-CP “quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y” vừa được Chính phủ ban hành.

Thời gian lưu giữ trâu bò chờ giết mổ tại lò mổ thường kéo dài 6 - 8 ngày

Nghị định này bổ sung thêm một số điều so với Nghị định 119/2013/NĐ-CP, ngày 9/10/2013, ví dụ như vi phạm liên quan đến tiêm phòng vacxin phòng bệnh dại; phạt tiền từ 6 - 8 triệu đồng đối với hành vi giết mổ, mua bán động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh, động vật chết...

Nâng chế tài so với quy định cũ, phạt tiền từ 6 - 8 triệu đồng đối với hành vi giết mổ động vật tại địa điểm không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép (Nghị định cũ phạt 2 - 3 triệu đồng); phạt 6 - 8 triệu đồng đối với hành vi không có giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật (Nghị định cũ phạt 3 - 4 triệu đồng)...

Ngoài chế tài chung của cả nước, Hà Tĩnh cũng đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu các huyện, xã tăng cường quản lý giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn quản lý. Yêu cầu các lò mổ xử lý nguồn nước giết mổ đảm bảo vệ sinh, khắc phục hệ thống xử lý môi trường, thực hiện vệ sinh trước, sau mỗi ca giết mổ; tiêu độc khử trùng toàn bộ lò mổ bằng hóa chất 2 tuần/lần; lưu giữ gia súc trong thời gian chờ giết mổ tại lò không quá 48 giờ để hạn chết dịch phát sinh.

Đặc biệt, thực hiện kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm khắc đối với tổ chức, cá nhân buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng giết mổ trong hộ gia đình không đảm bảo quy định.