Nhờ đất trời ưu ái mà nhà vườn Đà Lạt làm ra rất nhiều thứ nông sản nổi tiếng, nổi tiếng cả thế giới chứ không chỉ trong nước, trong đó có khoai tây Đà Lạt và dâu tây Đà Lạt - hai mặt hàng này luôn được gọi tên theo kiểu gắn liền với địa danh “Đà Lạt” một cách đầy tự hào. Thế nhưng, trong những ngày gần đây, khoai tây Đà Lạt và cả dâu tây Đà Lạt đang rơi vào một tình cảnh đáng buồn: Nạn làm giả!
“Làm khoai tây đã ba mươi năm có dư, kinh nghiệm tích lũy không ít, nhưng “công nghệ” biến khoai tây thành thứ hàng hóa “ba năm không hỏng” như cái thứ khoai ấy thì quả tình là tôi chưa nghĩ tới bao giờ. Chắc là họ phải dùng một thứ hóa chất gì đó để “bảo quản”, chứ còn khoai tây Đà Lạt ngon thì ngon thật, chất lượng cao thì cao thật, nhưng làm gì có chuyện “ba năm không hỏng” như thế được!” – ông Nguyễn Văn Chút ở phường 8, Đà Lạt nói một cách chua chát.
“Trước đây, nạn giả khoai tây Đà Lạt ít thôi, còn nay thì nhiều rồi!” – một Chủ tịch Hội Nông dân phường nói. Theo cách giảng giải của ông này thì công nghệ biến khoai tây Trung Quốc thành khoai tây Đà Lạt không có gì là khó: Khoai Trung Quốc vốn da dày, ruột xốp, màu trắng… nên nhập về phải ngâm trong một loại hóa chất cho nó săn lại, rồi rửa sạch, phơi khô; sau đó phủ lên vỏ một lớp đất đỏ đặc trưng Đà Lạt làm thành một “chiếc áo” là trở thành khoai Đà Lạt. “Giá khoai Trung Quốc nhập về chỉ 5.000 – 6.000 đồng/kg, “hô biến” (mà dân chuyên nghiệp gọi là “làm áo”) xong, bán khoảng 12.000 – 13.000 đồng, dẫu thấp hơn nhiều so với giá khoai tây Đà Lạt nhưng vẫn lãi to!” – ông Chút cho biết.
 |
| Khoai tây là một trong 13 sản phẩm được đưa vào kiểm định để cấp nhãn hiệu “Rau Đà Lạt” trong tháng 7 tới đây |
Cũng như vậy, trong những ngày gần đây, ngay ở thị trường Đà Lạt, đến người tiêu dùng địa phương, tức là khách hàng là người Đà Lạt quen đến thành thạo nhiều món được chế biến từ dâu tây, cũng phải hoa mắt bởi không thể phân biệt đâu là dâu tây Đà Lạt, đâu là dâu tây Trung Quốc. Chị Hà, người chuyên bán dâu tây ở ngay lối vào chợ Đà Lạt, tiết lộ: “Hàng dâu tây ở chợ thường là hàng thải, giá chỉ trên dưới 15.000 đồng/kg; còn giá tại vườn, loại một có lúc lên đến 80.000 – 90.000 đồng/kg, nhưng chủ yếu chỉ để cân cho nhà buôn và nhà buôn mang đi tỉnh khác, hoặc xuất khẩu. Với hàng thải lấy vào từ 15.000 – 17.000 đồng/kg, chúng tôi bán lại cho khách khoảng 30.000 – 40.000 đồng/kg là được giá lắm rồi. Nhưng cái khổ là trong thời gian gần đây, dâu Trung Quốc về quá nhiều nên dâu Đà Lạt cứ mỗi ngày rớt một giá, xót lắm!”.
Cũng theo chị Hà, dâu tây Trung Quốc nhập về với giá khá thấp, không bằng một nửa so với dâu tây Đà Lạt, được trộn lẫn với dây tây Đà Lạt rồi bán cho khách hàng là chủ yếu chứ không có kiểu làm giả như làm giả khoai tây. Nhưng điều quan trọng là ở chỗ, theo một cán bộ của Phòng NN- PTNT TP Đà Lạt, cái đáng lo chính là những tác hại của dâu tây Trung Quốc khi đã ngâm qua hóa chất đến giờ vẫn chưa được cơ quan chức năng kiểm tra, kết luận.
Rõ ràng là sự gian lận nói trên gây thiệt hại không nhỏ cho người tiêu dùng lẫn nhà vườn, đồng thời làm ảnh hưởng xấu đến thương hiệu “Rau Đà Lạt” mà cả chính quyền lẫn người dân Đà Lạt cố công gầy dựng trong rất nhiều năm mới có được.
Theo ông Đoàn Văn Việt, Bí thư Thành ủy Đà Lạt thì trong tháng 6 này, thành phố sẽ chính thức công bố nhãn hiệu “Rau Đà Lạt”, nhãn hiệu đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận, đến toàn thể nhân dân Đà Lạt và cả phạm vi toàn quốc đồng thời, Đà Lạt cũng đang hoàn chỉnh dự thảo “Quy trình, thủ tục cấp, quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận rau Đà Lạt” gồm 5 chương, 16 điều cùng với dự thảo “Hình thái, mẫu mã sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận và cách sử dụng nhãn hiệu rau Đà Lạt” gồm 4 chương, 9 điều.
| Hiện nay, việc nhà buôn lấy khoai tây Trung Quốc làm giả khoai tây Đà Lạt và nhập dâu tây Trung Quốc bán chung với dâu tây Đà Lạt thật đáng báo động! |
Theo đó, để được sử dụng nhãn hiệu rau Đà Lạt thì các tổ chức và cá nhân phải đăng ký với cơ quan chức năng và phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định trên tinh thần nâng cao chất lượng sản phẩm và giữ vững thương hiệu rau Đà Lạt trên thị trường không chỉ trong nước mà còn cả thị trường thế giới.
Nói như TS Phạm S – GĐ Sở KH-CN Lâm Đồng là: “Sản phẩm được cấp nhãn “Rau Đà Lạt” phải là thứ đạt nhiều tiêu chí như đất trồng, nước tưới, giống, phân bón, thu hoạch, đóng gói, bao bì, mẫu mã… theo đúng quy trình về GAP – Good Agricultural Practices, với nhiều cấp độ của “GAP”, từ VietGAP đến EurepGAP và GlobalGAP". TS Phạm S còn cho biết là nhãn hiệu độc quyền rau Đà Lạt ấy đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp từ hồi cuối năm 2009 nhưng đến tháng 6 tới mới chính thức công bố là nhằm dành thời gian cho các khâu chuẩn bị thật kỹ.
Còn theo Bí thư Thành ủy Đà Lạt Đoàn Văn Việt, ngay sau khi công bố nhãn hiệu “Rau Đà Lạt” vào tháng 6 thì ngay trong tháng 7 tiếp theo, Đà Lạt và ngành chức năng sẽ tiến hành cấp tem nhãn, chứng chỉ xuất xứ… cho các loại sản phẩm trước khi nó được đưa ra tiêu thụ ở thị trường, bất cứ là thị trường nào.
