Thủ tướng: Chúng ta không hoảng hốt mà biến thách thức thành cơ hội

Ông Nguyễn Văn Thể, Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng:

“Tôi hình dung trong giai đoạn sắp tới ĐBSCL đứng trước nguy cơ lớn về thiên tai. Đó là nước biển dâng, là những cơn bão lớn, lốc xoáy sẽ đến và làm đảo lộn hết các sinh hoạt, kể cả SX. Do đó người dân rất cần những thông tin cảnh báo.

Giải pháp cho người dân và chính quyền là cần cung cấp cho họ dự báo kịp thời, cập nhật theo thời gian rồi cung cấp các kịch bản cho chính quyền và người dân biết một vài năm tới điều gì sẽ diễn ra ở ĐBSCL.

Trong 5 - 10 năm hay 30 năm tới điều gì sẽ diễn ra ở ĐBSCL để người dân cũng như chính quyền có những chính sách phát triển kinh tế xã hội phù hợp, tạo an sinh và thích ứng tốt nhất với BĐKH. Do đó cần các cơ quan, các bộ cảnh báo, đưa ra mô hình thích ứng.

Ngay từ bây giờ, những khu xây dựng mới cần có mô hình nhà ở thích nghi được với BĐKH, nếu làm tiếp nhà theo mô hình cũ, khi có những cơn bão lớn, giông lốc lớn, chắc chắn ở đây sẽ xảy ra thảm họa rất nghiêm trọng.

Vấn đề nữa là khi nước biển dâng, nước ngọt sẽ rất hạn chế và nước biển sẽ xâm nhập sâu vào trong đồng bằng, khi đó sinh kế của người dân bị đảo lộn nghiêm trọng. Người dân bao đời nay sống bằng nghề trồng lúa, nuôi cá nước ngọt, giờ chuyển qua mô hình nước lợ, nước mặn là rất khó. Nước lợ trồng được cây gì, nuôi được con gì cũng là việc khó.

Như vậy, người dân ở đây phải luôn luôn điều chỉnh canh tác, điều chỉnh hạ tầng, vì thế rất cần phải có các chính sách ưu đãi hỗ trợ để người dân thích ứng để chuyển đổi...”.

Ông Ousmane Dione, GĐ quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam: Lập nguồn quỹ ứng phó BĐKH

ĐBSCL đang bị tổn thương nặng nề bởi BĐKH như sạt lở, xói mòn bờ sông xảy ra hàng trăm vụ, thiệt hại tài sản, đe dọa tính mạng người dân.

Tuy nhiên theo chúng tôi, vùng ĐBSCL thực hiện kế hoạch thích ứng BĐKH cần đảm bảo tính thống nhất, cơ chế phối hợp toàn vùng, tránh hạn chế quy hoạch đơn ngành và giảm mức đầu tư chồng chéo, trong đó đặc biệt chú trọng cơ chế điều phối vùng.

Ngân hàng Thế giới sẽ có ưu đãi và sẵn sàng hỗ trợ Bộ ngành chuyên môn, chính quyền địa phương vùng ĐBSCL thực hiện kế hoạch ứng phó này trong thời gian tới. Sự hỗ trợ này có tính toán đến việc phát triển, ổn định dân cư, an ninh lương thực thế giới và chiến lược thực hiện hài hòa cho sự phát triển.

Bên cạnh đó, ĐBSCL cần tìm kiếm nguồn lực tài chính cho sự thích ứng, phát triển trong tương lai. Đặc biệt, khu vực này cần thành lập nguồn quỹ ứng phó và phát triển vùng đồng bằng phù hợp bối cảnh hiện nay. Nguồn quỹ này có sự ưu đãi đầu tư từ Trung ương, tổ chức quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp... Từ đó đầu tư phát triển hạ tầng liên tỉnh, xóa đói giảm nghèo, cải thiện cuộc sống cho người dễ bị tổn thương do BĐKH.

Ông Vương Bình Thạnh, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang: Ba thách thức chủ yếu

Có thể nói An Giang và các tỉnh vùng trên đã và đang đối diện với 3 thách thức chủ yếu.

Thứ nhất là thách thức từ tác động của BĐKH nước biển dâng.

Thứ hai là những thách thức từ vấn đề nội tại của vùng phát triển còn thiếu bền vững, đê bao khép kín ở 2 vùng Tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười đã gián tiếp làm gia tăng ngập lụt ở vùng hạ lưu.

Cơ sở hạ tầng yếu kém, chậm nâng cấp, mở rộng hay đầu tư mới hệ giao thông đường bộ và đường thủy, hệ thống thủy lợi, hệ thống logistics… nên chưa đáp ứng nhu cầu phát triển và sự kết nối.

Bên cạnh đó vấn đề SX nông nghiệp còn manh mún, nhỏ lẻ gây khó khăn trong việc cơ giới hóa và áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào SX.

Thứ ba là thách thức đến từ đập thủy điện và các công trình ngăn dòng chảy ở các quốc gia thượng nguồn gây ra hiện tượng “nước đói phù sa”, dòng chảy bị thay đổi tác động gây sạt lở đất bờ sông. Còn vào mùa khô xuất hiện tình trạng khô hạn càng trầm trọng hơn.

Do đó để phát triển tỉnh An Giang cần phải phối hợp liên kết vùng ở ĐBSCL để chia sẻ tài nguyên và thích ứng với BĐKH nhằm phát triển bền vững trên cơ sở đó kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ tài nguyên, môi trường, đảm bảo quốc phòng, an ninh lương thực.

Ông Lê Minh Hoan, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp: Hợp lực ba chủ thể: Nhà nước - doanh nghiệp - người dân

Muốn vượt ra thách thức BĐKH như hiện nay thì cần hợp lực giữa 3 chủ thể: Nhà nước - DN và người dân trong ứng phó với BĐKH; đề xuất triển khai các mô hình nông nghiệp thông minh. Xây dựng đề án liên kết tiểu vùng; đề xuất đầu tư kiến tạo mô hình các chuỗi giá trị cho từng ngành hàng. Phát huy hiệu quả vai trò của kinh tế hợp tác trong tái cơ cấu kinh tế khu vực ĐBSCL; sớm đổi mới quy hoạch, ưu tiên nguồn vốn đầu tư cho vùng.

Đồng Tháp đang hình thành các chuỗi giá trị bền vững không còn chạy đua tăng sản lượng và nên hướng đến SX chất lượng để cạnh tranh về xuất khẩu trong đó lồng ghép ứng dụng SX nông nghiệp thông minh nhằm giảm chi phí.