Thủy lợi thành… thủy hại

Dân Xuân Áng đang thất nghiệp vì không có ruộng

>> Vì sao hồ thủy lợi Hàm Kỳ dang dở?

Theo thống kê, dự án cải tạo nâng cấp hồ thuỷ lợi Hàm Kỳ đã lấy đi 660.266m2 diện tích đất ở và 473.000m2 đất rừng. Rất nhiều hộ dân mất đất, mất rừng, tiền đền bù thì đang cạn dần. Trong đơn gửi NNVN, ông Nguyễn Văn Tùy (56 tuổi), khu 11, xã Xuân Áng phản ánh rằng đến thời điểm hiện tại gia đình ông và rất nhiều hộ dân chịu sự ảnh hưởng của công trình thủy lợi Hàm Kỳ vẫn chưa nhận đủ tiền đề bù. Cụ thể kể từ ngày 25/6/2002, sau khi kê khai ruộng đất và các tài sản trên đất gia đình đã nhiều lần nhận các khoản đền bù nhưng vẫn chưa thỏa đáng. Trong thời gian chờ đền bù gia đình không dám xây dựng và SX nên đời sống hết sức khó khăn.

Tổng cộng qua 3 đợt, gia đình ông Tùy đã nhận gần 400 triệu đồng tiền đền bù cho xấp xỉ 11.000m2 đất ở và đất SX. Theo thống kê của ông Tùy thì đáng ra số tiền đền bù phải cộng thêm ít nhất chừng 100 triệu đồng nếu áp dụng đầy đủ các chính sách của nhà nước. Nhưng nguy hơn cả là từ lúc mất ruộng cả nhà không biết làm nghề gì. Sau khi nhận tiền ông Tùy cho xây căn nhà cấp 4 ở khu 5 gần hết sạch. Còn lại một ít cho anh con trai làm cửa hàng sửa xe máy. “Cuộc sống so với nơi ở cũ chưa bằng một nửa”.

Trưởng thôn Tiến Mỹ, ông Nguyễn Văn Lực thống kê khi dự án hoàn thành, nước dâng sẽ có ít nhất 450 khẩu mất ruộng. Hiện các hộ đã nhiều lần đề xuất xin cấp đất nhưng đến nay vẫn vô vọng. Gia đình ông Lực có tới 5 khẩu nhưng chỉ được đền bù 45 triệu đồng cho 1,5 mẫu ruộng. Con cái lớn, “miệng ăn núi lở” số tiền đền bù đã tiêu gần cạn mà chưa “binh” ra đường nào cho bọn trẻ làm ăn. Theo quy định của BQL dự án, mỗi lao động sẽ được hỗ trợ 1,2 triệu đồng để chuyển đổâi SX và đào tạo nghề. Nhưng ông Lực phàn nàn rằng số tiền đó chẳng thấm vào đâu. Bởi thôn Tiến Mỹ xưa nay vốn đặc biệt khó khăn, dân trí lại thấp nên chỉ có thể tiếp tục làm ruộng. Còn học nghề, vừa thiếu tiền vừa không quen nên ai cũng lắc đầu.

Trước yêu cầu bức bách của dân, chính quyền huyện Hạ Hòa hứa sẽ cho những hộ dân mất ruộng được mượn 2-3 sào/hộ. Nhưng trớ trêu ở chỗ hầu hết là ruộng xấu, xa khu dân cư và chỉ được SX đến năm 2013. Phương án này của chính quyền huyện Hạ Hoà người dân cho rằng chẳng khác nào đánh đố, bởi ruộng nằm ở vị trí xa lại chủ yếu là bãi bồi, cát sỏi. “Dân cải tạo xong cũng đến hạn thu lại rồi. Thành không công nên chẳng ai dám làm”. Ông Lợi bức xúc. Không hiểu sao khi thực hiện dự án phương án đền bù và tái định cư cho người dân gặp quá nhiều vấn đề như thế mà chính quyền huyện Hạ Hoà vẫn không thể giải quyết.

Ngay cả Chủ tịch UBND xã Xuân Áng, ông Trình Quang Phi cũng thừa nhận rằng nguyên nhân bà con phản đối và cản trở dự án tiếp tục triển khai là do quỹ đất sản xuất bị lấy đi quá nhiều. Người dân Xuân Áng đinh ninh rằng nếu việc họ cản trở công trình là trái pháp luật thì họ phải chịu trách nhiệm. Câu hỏi dư luận đặt ra là tại sao dân ngăn cản công trình thuỷ lợi lớn như thế mà chính quyền lại bó tay. Ông Phi trả lời: “Toàn người nhà với nhau cả. Chẳng lẽ sang ra ngõ gặp nhau chiều lại gọi lên xã làm việc. Nó không hay”.