Việc công chúng chưa quen mua vé xem triển lãm, là một trong những nguyên nhân khiến những nhà đầu tư rất ngại rót tiền vào các hoạt động mỹ thuật. Cứ nhìn một không gian nghệ thuật có vẻ dễ dàng thu hút nam thanh nữ tú là Nhà trưng bày tượng sáp nghệ sĩ Việt để làm sáng tỏ thêm mối nghi ngại ấy. Mở cửa từ ngày 11/4/2017, Nhà trưng bày tượng sáp nghệ sĩ Việt được giới thiệu khá tưng bừng, nhưng bài toán tài chính lại khá hẩm hiu.
Nhà trưng bày đặt tượng sáp nghệ sĩ Việt được mở ở một góc không gian Nhà hát Hòa Bình, do ba nhà điêu khắc Nguyễn Văn Đông, Nguyễn Thị Diện, Thái Ngọc Bình sáng lập với hơn 100 tác phẩm phác thảo dung mạo tỷ lệ 100% của những nhân vật nổi tiếng trong làng giải trí, từ Thành Lộc, Hồng Vân đến Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành. Dự án được công bố có kinh phí 35 tỷ đồng, do chính ba nhà điêu khắc bỏ tiền túi cá nhân.
 |
| Tượng sáp nghệ sĩ Hoài Linh |
Để vận hành Nhà trưng bày tượng sáp nghệ sĩ Việt, mỗi tháng nhóm tác giả phải chi khoảng 300 triệu đồng, gồm tiền thuê mặt bằng, điện lạnh, sửa chữa và bảo trì tượng. Đồng thời cũng phải thường trực một nhóm thợ chuyên trang điểm, làm tóc, chỉnh khăn, sửa áo cho các bức tượng vốn cần phấn son diêm dúa. Khổ thân, khi chính nghệ sĩ được làm tượng sáp (hoặc gia đình của nghệ sĩ được làm tượng sáp) phản ánh chưa đúng nguyên mẫu hoặc chưa hào hoa phong nhã như họ mong muốn, thì ba nhà điêu khắc phải mất thêm chi phí chỉnh sửa.
Mỗi ngày, Nhà trưng bày tượng sáp nghệ sĩ Việt đón tiếp khoảng 100 khán giả mỗi ngày. Với mức giá vé 100 nghìn đồng cho một người lớn, thì nguồn thu trực tiếp chưa đủ bù đắp chi phí dự án. Chưa kể, nhiều lúc còn phải giảm giá, khuyến mãi để thu hút đối tượng khán giả yêu nghệ thuật là sinh viên hoặc công nhân. Do đó, mô hình triển lãm bán vé của Nhà trưng bày tượng sáp nghệ sĩ Việt, dù bắt chước mô hình mà nhiều quốc gia khác đã thành công, vẫn đang chấp nhận lỗ vốn và đang kêu gọi tài trợ để có thể tồn tại!
Sau vài cuộc triển lãm nơi nọ nơi kia thử bán vé mà không mấy hiệu quả, thì không gian nghệ thuật The Factory tại quận 2 - TP.HCM lại quyết định bán vé vào cửa, khi khách thưởng ngoạn muốn đặt chân vào tham quan. Có phải The Facrory muốn chơi trội để quảng bá thương hiệu không? Từ khi thành lập vào tháng 4-2016 đến đầu tháng 6-2017, The Factory cũng mở cửa hoàn toàn miễn phí cho người yêu thích mỹ thuật. Khi bắt đầu triển khai việc bán vé, chính những người điều hành The Factory cũng tin rằng vẫn còn nhiều khán giả chưa quen với việc phải bỏ ra một chi phí (dù rất nhỏ) để tham quan triển lãm. Tuy nhiên, không biết dựa vào thống kê xã hội học nào, The Factory lạc quan khẳng định cũng không ít người tham quan rất ý thức và sẽ vui vẻ đóng góp, nên đi theo hướng mới mẻ và tích cực này.
Đại diện The Factory lý giải về việc bán vé có vẻ mâu thuẫn với thực tế hiện nay: “Chúng tôi muốn tạo một thói quen công bằng. Chúng tôi nhận thấy đã đến lúc công chúng cần ý thức việc thưởng thức mỹ thuật bằng tấm vé. Điều này ở Việt Nam tuy chưa phải là thông lệ, nhưng có một thực tế mà mọi người đều phải công nhận: nếu cộng đồng không chung tay đóng góp cho mỹ thuật thì chúng ta không thể phát triển tự nhiên, bền vững được.
Chúng tôi tìm kiếm ý thức và sự quan tâm, chia sẻ. Như vậy, chỉ những ai thực sự muốn xem mỹ thuật đương đại, mới bỏ tiền ra mua vé. Lúc ấy họ sẽ chịu khó hơn trong việc tìm hiểu triển lãm, cũng như sẽ dành nhiều thời gian hơn trong phòng đọc. Chính sự tìm hiểu kỹ ấy phần nào giúp họ hình dung được những chương trình trong tương lai, và giá trị đồng tiền mà họ trả cho chúng tôi. Đồng thời, việc bán vé cũng hạn chế các thành phần đến đây chỉ để sử dụng không gian và tác phẩm như một phông nền chụp hình phục vụ các mục đích phi nghệ thuật khác. Nếu khách mua vé, tham quan và tiếp tục muốn quay lại, thì đó mới thực sự là đối tượng mà chúng tôi nhắm tới!”.
 |
| MC Thanh Bạch chụp hình cùng tượng sáp |
Hoạ sĩ Lê Kinh Tài chia sẻ: “Đã đến lúc cần thay đổi cách nghĩ vào bảo tàng, xem phim, xem ca nhạc… thì phải mua vé, nhưng xem triển lãm ở gallery lại miễn phí. Bỏ tiền mua vé xem tranh cũng là một biểu hiện trân trọng và có trách nhiệm với các giá trị mới trong sáng tạo”.
Còn hoạ sĩ Nguyễn Chí Thanh nhấn mạnh: “Đối với các họa sĩ hay các tổ chức hội họa, các gallery, việc bán vé có thể là kinh phí cho hoạt động nghệ thuật tiếp theo, điều đó chẳng có gì là xấu, chỉ là do Việt Nam chưa có tiền lệ đó. Khi nghe triền lãm “Filters” bán vé giá cao, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam, mời người ta đến triển lãm chưa chắc người ta đã đi, huống hồ gì là bán vé, mà còn bán vé mắc. Nhưng khi đi tham dự triển lãm, thấy phòng triển lãm đông đảo, tôi biết mình đã sai vì rất nhiều người yêu nghệ thuật và muốn đến thưởng lãm nghệ thuật trong một triển lãm chuyên nghiệp”.
