Kiểm tra hoạt động nhập khẩu cá tầm Trung Quốc. Ảnh: CT.
Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường C05, Bộ Công An vừa ban hành văn bản số 455 gửi Cơ quan quản lý Cites Việt Nam về việc nhập khẩu cá tầm trái Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.
Văn bản của C05, Bộ Công an nêu rõ: Trong thời gian từ 28/1/2020 đến ngày 23/7/2020, tại các cửa khẩu biên giới Việt - Trung, 7 doanh nghiệp được các cơ quan Nhà nước cho thông quan nhập khẩu từ Trung Quốc 337 tấn cá tầm Xiberi (tên khoa học: Acipenser baerii, thuộc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế động vật, thực vật hoang dã nguy cấp).
Cụ thể gồm: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thanh Tú nhập 160 tấn; Công ty TNHH thủy hải sản Sỹ Hưng nhập 52 tấn; Công ty TNHH đầu tư và xuất nhập khẩu An Hưng nhập 52 tấn; Công ty TNHH đầu tư hải sản Hải Yến nhập 45 tấn; Công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu Nguyệt Vượng nhập 3 tấn; Công ty cổ phân XNK Thảo Nguyên nhập 6 tấn; Công ty TNHH MTV thương mại xuất nhập khẩu Xuân Phúc nhập 19 tấn.
Theo cơ quan của Bộ Công an, tổng cộng có 337 tấn cá tầm Xiberi sau khi nhập về Việt Nam đã được các doanh nghiệp bán ra thị trường ở Hà Nội và các tỉnh lân cận.
Theo C05, qua các tài liệu thu thập được, cho thấy hoạt động nhập khẩu và làm thủ tục nhập khẩu các lô cá tầm Xibêri của các doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước nói trên là trái với chỉ đạo của Thủ tướng trong công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Vì vậy, C05 đã báo cáo lãnh đạo Bộ Công an kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ NN-PTNT có biện pháp chấn chỉnh các đơn vị, cá nhân liên quan trong việc nhập khẩu 337 tấn cá tầm Xiberi.
Cũng liên quan đến các vi phạm của doanh nghiệp trong nhập khẩu cá tầm, Tổng cục Hải quan vừa có thông báo kết quả xử lý sau khi có văn bản đề nghị của Bộ NN-PTNT.
Theo Tổng cục Hải quan, qua thời gian theo dõi tình hình làm thủ tục hải quan và phối hợp, lấy mẫu kiểm tra xác định chủng loại tại Viện Nghiên cứu nuôi trường thủy sản 1 đối với một số lô hàng cá tầm nhập khẩu tại Cục Hải quan các tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn cho thấy thực tế cá tầm nhập khẩu không đúng với Giấy phép do Cơ quan Quản lý Cites Việt Nam cấp, không đúng với khai hải quan...
Cụ thể, ngày 17/3/2021, Công ty TNHH Đầu tư & XNK An Hưng đăng ký tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị- Lạng Sơn nhập khẩu 12 tấn cá tầm Xiberi từ Trung Quốc.
Cùng ngày, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 đã cùng Chi cục Hải quan, cơ quan kiểm dịch lấy mẫu tại kho riêng của doanh nghiệp để tiến hành giám định chủng loại. Căn cứ kết quả hàng hóa thực tế nhập khẩu của doanh nghiệp không đúng chủng loại với khai hải quan và Giấy phép nhập khẩu do Cơ quan Quản lý Cites Việt Nam cấp.
Ngày 23/3, Cục Giám sát quản lý về Hải quan đã có công văn đề nghị Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn căn cứ kết quả giám định của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I để xử lý theo đúng quy định.
Tuy nhiên, qua kiểm tra kho lưu giữ bảo quản hàng hóa của doanh nghiệp ngày 23/3/2021 thì toàn bộ lô hàng đã được doanh nghiệp tự ý đưa đi tiêu thụ khi chưa được cơ quan hải quan xác nhận thông quan. Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã mời doanh nghiệp để yêu cầu làm rõ hành vi vi phạm để tiến hành xử lý theo quy định.
Ngày 19/3/2021, Công ty TNHH Nông Lâm Thủy sản Đức Vui đăng ký tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Lào Cai nhập khẩu 9,2 tấn cá tầm Xiberi, có xuất xứ Trung Quốc. Cùng ngày, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 phối hợp với Chi cục Hải quan lấy mẫu giám định ngay tại cửa khẩu.
Ngày 20/3, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 ban hành thông báo kết luận lô hàng nhập khẩu cá tầm ở cửa khẩu Lào Cai khá đồng nhất về dạng hình, chỉ có 1 loài. 6 mẫu phân tích thuộc bộ cá tầm Acipenseriformes, họ cá tầm Acipenseridae và thuộc giống cá tầm Acipenser.
Căn cứ kết quả giám định nêu trên thì hàng hóa thực tế nhập khẩu của doanh nghiệp không đúng chủng loại với khai hải quan và Giấy phép Cites do Cơ quan Quản lý Cites Việt Nam cấp. Ngày 23/3/2021, Cục Giám sát quản lý về Hải quan đã có công văn đề nghị Cục Hải quan tỉnh Lào Cai căn cứ kết quả giám định của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I để xử lý theo đúng quy định.
Ngoài ra, hiện nay, có 2 lô hàng nhập khẩu đăng ký tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Lào Cai và Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị-Lạng Sơn cũng đã được Chi cục Hải quan cửa khẩu gửi lấy mẫu để thực hiện giám định tại Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I và Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật, nhưng đến nay chưa có kết quả.
Kiến nghị tiến hành điều tra, xác minh, xử lý đối với các doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm vi phạm. Ảnh: CT.
Cũng theo Tổng cục Hải quan, ngày 20/3/2021, cơ quan này đã tổ chức cuộc họp với đại diện các đơn vị của Bộ NN-PTNT gồm Tổng cục Thủy sản, Cục Thú y, Cơ quan Quản lý Cites Việt Nam, Viện Nghiên cứu và nuôi trồng thủy sản 1 và Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật (Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) để bàn phương án và phối hợp xử lý các lô hàng cá tầm nhập khẩu vi phạm.
Tại cuộc họp, các đơn vị thuộc Bộ NN-PTNT đều thống nhất cá tầm ghi trong Danh mục hàng hóa được phép nhập khẩu vào Việt Nam ban hành kèm Nghị định số 26/2019/NĐ-CP và Phụ lục Cites theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 39 Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ phải là cá tầm thuần chủng, không phải con lai. Việc cấp Giấy phép cũng chỉ áp dụng đối với loài cá tầm thuần chủng.
Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 cũng khẳng định qua một số mẫu giám định đều xác định được trong một lô hàng thì có nhiều con cá tầm có hình thái bên ngoài khác nhau. Việc nhập khẩu các loài con lai sẽ làm ảnh hưởng quá trình sinh trưởng của các loài sinh vật tại Việt Nam, đôi khi có hại cho môi trường sống.
Chính vì vậy Tổng cục Hải quan kiến nghị tiến hành điều tra, xác minh, xử lý đối với các doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm vi phạm Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.
