Trong khi hoạt động của hơn 3.300 tàu đánh bắt xa bờ ở Bình Định đang dần đi vào quy củ, chủ tàu và thuyền trưởng những tàu này đã tuân thủ các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định theo khuyến cáo của EC thì hàng trăm tàu giã cào ở đây vẫn hoạt động bất chấp, gây trở ngại không ít cho nỗ lực khắc phục thẻ vàng IUU của tỉnh này.
Theo ông Đào Xuân Thiện, Giám đốc Ban quản lý cảng cá Bình Định, trong năm 2020, phần lớn các tài đánh bắt xa bờ của tỉnh này đã thực hiện nghiêm túc việc đăng ký thủ tục xuất nhập cảng theo quy định; thực hiện ghi, nộp nhật ký khai thác cho Ban quản lý các cảng cá đầy đủ. Tuy nhiên, còn gần 100 tàu giã cào ở tỉnh này chưa đầy đủ giấy tờ mà vẫn đi khai thác, các chủ tàu giã cào có chiều dài từ 12m trở lên hiện chỉ thực hiện khai báo đăng ký ra vào cảng chứ chưa thực hiện việc ghi nộp nhật ký khai thác.
“Những tàu giã cào chưa đầy đủ giấy tờ sau chuyến khai thác, cập bờ bán sản phẩm thường ra vào cảng vào giữa đêm, không chấp hành quy định báo trước cho đơn vị chức năng trước 1 giờ đồng hồ; thậm chí không đăng ký xuất nhập bến tại các cảng cá để tránh kiểm tra, kiểm soát của Ban quản lý các cảng cá và ngành chức năng”, ông Đào Xuân Thiện cho hay.
Trong nỗ lực khắc phục thẻ vàng IUU, Sở NN-PTNT Bình Định đã chỉ đạo cho Ban quản lý cảng cá Bình Định tăng cường kiểm soát đối với những tàu giã cào trên địa bàn. Theo đó, tại cảng cá Quy Nhơn, đơn vị này đã thống kê trên địa bàn có 252 tàu giã cào đang hoạt động, trong đó có 130 tàu có đăng ký, 122 tàu không thực hiện đăng ký ra vào cảng và không rõ có đăng ký, đăng kiểm hay không. Qua đợt truy quét của tổ công tác liên ngành, đến cuối tháng 8/2020 có thêm 35 chủ tàu giã cào thực hiện đăng ký tại cảng cá Quy Nhơn, vẫn còn lại 89 tàu chưa thực hiện đăng ký khi ra vào cảng.
Vi phạm của các tàu giã cào ở Bình Định rất “phong phú”, nhiều tàu viết số đăng ký tàu cá không đúng như tàu BĐ 11127 TS của ngư dân Hồ Văn Lập và tàu BĐ 10884 TS của ngư dân Võ Văn Thanh cùng ở phường Quang Trung (TP Quy Nhơn). Vi phạm phổ biến nhất là không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của ngành chức năng khi vào cảng bán sản phẩm, ví như tàu BĐ 91125 TS của ngư dân Nguyễn Văn Bình ở phường Trần Phú (TP Quy Nhơn), tàu BĐ 91557 TS do bà Trần Thị Kim Liên ở phường Quang Trung (TP Quy Nhơn) làm chủ tàu… Đó chỉ là vài đơn cử, trường hợp vi phạm này còn cả 1 danh sách dài.
Theo ông Trần Kim Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Định, những tàu giã cào hoạt động không theo quy định đã gây trở ngại không ít cho những nỗ lực khắc phục thẻ vàng IUU của tỉnh. Do đó, Sở NN-PTNT Bình Định đã chỉ đạo đơn vị này phải siết kiểm tra hoạt động của các tàu này.
“Về mặt quản lý Nhà nước thì đơn vị phối hợp với các địa phương vận động các tàu giã cào chưa đầy đủ giấy tờ phải lo hoàn thiện đầy đủ giấy tờ, nếu họ còn vướng gì thì mình tạo điều kiện tháo gỡ. Tàu nào không đầy đủ giấy tờ thì chúng tôi sẽ không cho đi đánh bắt. Nếu tàu nào bướng, không đầy đủ giấy tờ mà vẫn đi đánh bắt thì chúng tôi sẽ thắt chặt kiểm tra, kiểm soát và xử phạt theo quy định”, ông Dương nói.
“Từ tháng 4 đến cuối tháng 8/2020, Sở NN-PTNT Bình Định đã triển khai kế hoạch số 15/KH-SNN ngày 12/4/2020 nhằm tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Theo đó, chúng tôi đã phối hợp với các đơn vị công an, bộ đội biên phòng tổ chức kiểm tra tại các cửa biển Quy Nhơn và Đề Gi. Kết quả cho thấy ngoài 1 số trường hợp còn vi phạm, còn lại đa số các tàu giã cào đều đã ý thức chấp hành các quy định. Trước đây, những tàu giã cào ở TP Quy Nhơn hoạt động rất bất chấp, ngành chức năng nói gì họ cũng không thèm nghe, bây giờ thì đa số các chủ tàu đều chấp hành răm rắp. Ví như sau 1 đợt ra quân kiểm tra mà đã có thêm 35 tàu giã cào lo thực hiện đăng ký tại cảng cá Quy Nhơn”, ông Trần Kim Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Định.