Đảm bảo an toàn hồ đập
Hiện nay, Bình Thuận chuẩn bị bước vào mùa mưa lũ. Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, từ nay đến cuối năm 2023, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện một số cơn bão có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
Trước tình hình trên, ông Nguyễn Hữu Phước, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Thuận cho biết, Sở đã có văn bản đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (gọi tắt Công ty thủy lợi Bình Thuận), các địa phương có hồ chứa phối hợp đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy lợi. Cùng với đó tập trung thực hiện công tác phòng chống sạt lở đất trong phạm vi đập, hồ chứa nước.
Sở NN-PTNT Bình Thuận cũng đề nghị Công ty Thủy lợi Bình Thuận theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình thời tiết, mưa, lũ, lượng dòng chảy đến các hồ chứa thủy lợi. Từ đó xây dựng kế hoạch tích nước, xả lũ hồ chứa trong mùa mưa lũ năm 2023, ưu tiên tích nước sớm tại các hồ chứa mới đầu tư xây dựng. Đồng thời nâng cấp, sửa chữa, bảo đảm công trình hoạt động an toàn, tích trữ tối đa được nguồn nước khi kết thúc mùa mưa nhằm phục vụ sản xuất, sinh hoạt mùa khô năm 2023 - 2024.
Vào mùa mưa lũ, công ty phải bố trí lực lượng đáp ứng năng lực chuyên môn để quản lý, vận hành hồ chứa; thường xuyên theo dõi, kiểm tra công trình trước, trong và sau khi xảy ra mưa, lũ. Trong đó chú trọng đến các hồ chứa nước hiện nay bị hư hỏng, xuống cấp, không đảm bảo an toàn khi tích nước nhằm phát hiện, kịp thời xử lý những nguy cơ gây mất an toàn cho công trình.
Ngoài ra, cần kiểm tra, bảo dưỡng, vận hành thử cửa van tại tràn xả lũ, tràn xả sâu, cống xả cát, cống lấy nước và các thiết bị cơ khí phục vụ xả lũ, xả cát, cấp nước tại các hồ chứa, đập dâng, bảo đảm duy trì thiết bị vận hành bình thường trong mọi điều kiện thời tiết. Đối với cửa van của tràn xả lũ vận hành bằng điện, ngoài nguồn điện lưới phải bố trí máy phát điện dự phòng để sử dụng trong trường hợp nguồn điện lưới bị cúp. Phục hồi hệ thống thông tin liên lạc bảo đảm duy trì hoạt động thông suốt trong mùa mưa, lũ…
Kiến nghị sớm sửa chữa hàng loạt hồ chứa
Công ty Thủy lợi Bình Thuận đang quản lý vận hành khai thác 48 hồ thủy lợi, trong đó 18 hồ lớn, 11 hồ vừa và 19 hồ nhỏ, với tổng dung tích hơn 440 triệu m3.
Theo Công ty Thủy lợi Bình Thuận, phần lớn các công trình được đầu tư từ trước năm 1990, chủ yếu là đất đá chưa được kiên cố hóa; thiết bị vận hành truyền thống bằng cơ khí thô sơ. Trong khi các công trình thủy lợi nằm rải rác trên khắp địa bàn tỉnh và chịu ảnh hưởng trực tiếp, thường xuyên của thời tiết khí hậu như: nắng, mưa, bão lũ, hạn hán nên nhanh xuống cấp.
Nhằm đảm bảo an toàn hồ, đập trước mùa mưa bão năm 2023, ông Hồ Đắc Nghĩa, Phó Tổng Giám đốc Công ty Thủy lợi Bình Thuận cho biết, đơn vị đã kiểm tra hiện trạng các công trình. Qua đó, phát hiện 16 hồ hư hỏng, cần đầu tư sửa chữa nâng cấp.
Tuy nhiên trong 16 hồ hư hỏng trên, hiện 5 hồ gồm: Suối Trâm, Cà Giang (xã Hồng Sơn), Ba Bàu, Núi Đất, Đaguiry sẽ khởi công sửa chữa, nâng cấp trong tháng 9 này, dự kiến hoàn thành 31/12/2023. Bên cạnh đó, 2 hồ Cà Giây và Sông Móng cũng được ghi vốn sửa chữa, nâng cấp an toàn đập giai đoạn 2021-2025 tại Quyết định số 3233 ngày 21/7/2021 của Bộ NN-PTNT, dự kiến khởi công trong quý I năm 2024.
Còn lại 9 hồ như Bo Bo, Năm Heo, Suối Đá, Cà Giang (xã Hàm Hiệp), Giếng Cỏ, Sông Dinh 3, LT Sông Dinh, Sông Quao và Bà Ký bị hư hỏng như mái và mặt đập bị sạt lở; mái hạ lưu không có hệ thống tiêu nước mặt và bị sạt lở, lún sụt hay đập bị sạt lở... nhưng chưa có kế hoạch vốn sữa chữa, nâng cấp.
Do đó, trước mắt đối với các hư hỏng nhỏ với kinh phí sửa chữa thấp, Công ty thủy lợi Bình Thuận đã sử dụng nguồn kinh phí bảo trì hàng năm để thực hiện bảo đảm an toàn và duy trì năng lực của công trình. Đối với các hồ chứa cần được nâng cấp với nguồn kinh phí lớn, Công ty đã báo cáo Sở NN-PTNT, đề xuất UBND tỉnh xét bố trí kinh phí sửa chữa, nâng cấp.
Để bảo đảm các công trình vận hành ổn định và an toàn trong mùa mưa lũ năm 2023 và những năm về sau, Công ty Thủy lợi Bình Thuận kiến nghị tỉnh chỉ đạo sớm triển khai thi công 7 hồ chứa xuống cấp đã được được ghi vốn. Bên cạnh đó, Sở NN-PTNT tham mưu UBND tỉnh đề xuất Trung ương tiếp tục hỗ trợ nguồn vốn để đầu tư sửa chữa nâng cấp 9 hồ chứa xuống cấp nhưng chưa có kế hoạch vốn.