Bờ sông nơi khai thác cát bị xói lở, đổ thừa do… nuôi vịt!

Nỗi lo sạt lở bờ sông

Ngày 13/11/2019, UBND tỉnh Bình Định cấp phép khai thác khoáng sản số 101 cho Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Thành Danh (viết tắt là Công ty Thành Danh) được khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường trong quá trình nạo vét khơi thông dòng chảy tại khu vực có diện tích 0,45ha trên sông La Tinh, đoạn qua thôn Phú Hiệp, xã Cát Tài (huyện Phù Cát). Mỏ cát có trữ lượng khai thác 5.960m3, công suất khai thác 3.262m3/năm, độ sâu nơi khai thác không quá 1,5m, cao trình kết thúc khai thác không thấp hơn cao trình chân kè +1.90m.

Trong quá trình Công ty Thành Danh khai thác cát bên thôn Phú Hiệp (xã Cát Tài) thì bị người dân bên này sông thuộc thôn Kiên Phú, xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ, Bình Định) phản đối, bởi họ cho rằng hoạt động khai thác cát gây sạt lở bờ sông La Tinh phía bên thôn Kiên Phú làm ảnh hưởng đến đất sản xuất, uy hiếp nhà cửa của họ vào mùa mưa lũ.

Theo phản ánh của người dân thôn Kiên Phú, 3 năm nay, kể từ ngày Công ty Thành Danh tiến hành khai thác cát trên sông La Tinh phía bên thôn Phú Hiệp, xã Cát Tài (huyện Phù Cát) thì sự yên ắng của người dân bên này bờ sông không còn nữa. Không gian bị ô nhiễm bởi tiếng còi xe, tiếng động cơ của  hàng chục chuyến xe Chiến Thắng chở cát đi tiêu thụ chạy ngang thôn Kiên Phú mỗi ngày.

“Năm nay là năm thứ 3 Công ty Thành Danh hoạt động khai thác cát trên sông La Tinh. Họ múc cát, xe chở cả ngày lẫn đêm gây ồn ào làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Chúng tôi rất bức xúc nhưng doanh nghiệp này được ngành chức năng cấp phép khai thác nên người dân đành chịu, phản ánh lên UBND xã Mỹ Tài cũng không giải quyết được việc gì”, một người dân ở thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài, huyện Phù Mỹ), bức xúc nói.

Không chỉ bức xúc vì cuộc sống bị đảo lộn do hoạt động khai thác cát, nhiều hộ dân ở bên này sông La Tinh thuộc thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài, huyện Phù Mỹ) còn thấy không an lòng vì hoạt động khai thác cát trên sông phía xã Cát Tài (huyện Phù Cát) gây sạt lở bờ sông phía xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ), bởi sông La Tinh nằm giữa đôi bờ xã Cát Tài và xã Mỹ Tài. Do đó, ông Nguyễn Văn Đại, 1 người dân thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài) cùng 1 số hộ dân đã làm đơn kiến nghị gửi Sở TNMT Bình Định.

Ngày 30/10/2021, UBND tỉnh Bình Định có văn bản chỉ đạo, yêu cầu Công ty Thành Danh thực hiện nghiêm túc việc nạo vét, tận thu cát khơi thông dòng chảy sông La Tinh tại xã Cát Tài (huyện Phù Cát) đúng quy định và tuân theo quy định pháp luật về môi trường và khoáng sản. Đồng thời giao UBND huyện Phù Cát và UBND huyện Phù Mỹ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện khai thác cát đối với cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn, trong đó có Công ty Thành Danh, trường hợp phát hiện có sai phạm, kịp thời xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, theo người dân thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài), đến nay tình hình vẫn không thay đổi.

Liên quan đến vụ việc trên, ông Hồ Văn Long, Chủ tịch UBND xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ, Bình Định), cho biết: Người dân thôn Kiên Phú phản ánh là vì họ lo ngại tình trạng sạt lở trên sông La Tinh ngày càng nghiêm trọng, sẽ ảnh hưởng đến nhà cửa, đất đai canh tác của người dân ở đây vào mùa mưa lũ. Chính quyền địa phương đã nhận thông tin và đã phản ánh lên UBND huyện Phù Mỹ để ngành chức năng nắm tình hình, vì Công ty Thành Danh được cấp phép khai thác cát tại xã Cát Tài (huyện Phù Cát) nên địa phương không thể can thiệp. 2 địa phương quản lý địa giới hành chính khác nhau nằm 2 bên bờ sông La Tinh nên rất khó xử lý.

Còn ông Nguyễn Bá Quang, Chủ tịch UBND xã Cát Tài (huyện Phù Cát, Bình Định), thì cho biết: Việc các hộ dân thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài, huyện Phù Mỹ) phản đối Công ty Thành Danh hoạt động khai thác cát trên sông La Tinh chính quyền xã Cát Tài đã có văn bản trả lời. Hàng năm, sau mùa mưa lũ, cát bồi lấp lòng sông La Tinh nên phải nạo vét, khơi thông dòng chảy để phục vụ dự án mà doanh nghiệp thi công công trình trên địa bàn xã. Khi công ty hết hạn khai thác cát trên sông La Tinh thì chính quyền địa phương buộc doanh nghiệp phải dừng hoạt động, khi nào có dự án mới mà trúng thầu thì mới được phép gia hạn lại.

Được biết, ngày 2/12/2022, UBND tỉnh Bình Định gia hạn việc khai thác cát trên sông La Tinh cho Công ty Thành Danh bằng giấy phép mới số 157 để phục vụ công trình Khắc phục khẩn cấp chống sạt lở suối xi phong, khối lượng thi công 1.447m3 cát và công trình bê tông xi măng giao thông nông thôn nội đồng, khối lượng thi công 430m3 cát do UBND xã Cát Tài làm chủ đầu tư.

Bờ sông lở là do… vịt

Trước phản ánh của dư luận, ngày 20/2 vừa qua, UBND xã Cát Tài (huyện Phù Cát) và UBND xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ) cùng đại diện ban thôn Phú Hiệp (xã Cát Tài), nơi Công ty Thành Danh khai thác cát, tổ chức kiểm tra hiện trường khai thác cát trên sông La Tinh.

Đoàn kiểm tra xác định điểm bờ sông bị sạt lở không phải là nơi công ty Thành Danh khai thác cát, mà nằm về phía thượng lưu sông La Tinh thuộc thôn Kiên Phú (xã Mỹ Tài) và nguyên nhân là do… nuôi vịt. Đồng thời khẳng định Công ty Thành Danh khai thác đúng theo tọa độ, mốc giới được cấp phép, không xâm phạm ranh giới phía xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ).

Giấy phép khai thác khoáng sản gia hạn số 157 ngày 2/12/2022 yêu cầu Công ty Thành Danh phải thực hiện cắm lại các mốc ranh giới mỏ; lắp đặt camera, trạm cân và bảng thông báo tại bờ sông thuộc phạm vi khu vực khai thác để công khai thông tin giấy phép khai thác, dự án khai thác cát lòng sông với các nội dung: Tọa độ, diện tích, sơ đồ phạm vi khu vực khai thác; thời gian khai thác; tên, phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác.

Thế nhưng, ngoài việc lắp đặt camera thì Công ty Thành Danh không thực hiện bất kỳ nội dung nào theo yêu cầu trong giấy phép để người dân, chính quyền giám sát hoạt động khai thác cát. Doanh nghiệp không cắm mốc ranh giới mỏ cát thì làm sao đoàn kiểm tra có thể khẳng định Công ty Thành Danh khai thác đúng tọa độ, mốc giới được cấp phép, không xâm phạm ranh giới phía xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ)?

Thêm nữa, thành phần tham gia đoàn kiểm tra có đại diện ban thôn Phú Hiệp, xã Cát Tài (huyện Phù Cát) mà không có ban thôn Kiên Phú, xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ), đại diện cho tiếng nói của người dân bức xúc trong vụ việc này liệu có khách quan?