Bước chuyển mới trong sản xuất lúa hữu cơ ở Cần Thơ

Trong bối cảnh hội nhập, để nâng cao sức cạnh tranh cho nông sản địa phương, TP Cần Thơ đã thúc đẩy liên kết “4 nhà” gồm nhà nông, nhà nước, HTX, doanh nghiệp và nhà khoa học, đồng thời đẩy mạnh cơ giới hóa, chuyển giao khoa học kỹ thuật, ứng dụng hiệu quả công nghệ hiện đại vào sản xuất. Từ đó góp phần nâng cao chuỗi giá trị hàng hóa, mang lại hiệu quả bền vững cả về kinh tế và môi trường sinh thái.

Mới đây Chi cục Trồng trọt và BVTV TP Cần Thơ tổ chức hội thảo đầu bờ “Mô hình kỹ thuật sản xuất lúa tiên tiến theo hướng hữu cơ” tại HTX dịch vụ trồng lúa sạch My Hậu, ở ấp Vĩnh Phụng, xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch phát triển vùng canh tác nông nghiệp hữu cơ năm 2022 của TP Cần Thơ.

Trong vụ lúa thu đông 2022, HTX dịch vụ trồng lúa sạch My Hậu được Chi cục Trồng trọt và BVTV TP Cần Thơ chọn thực hiện mô hình thí điểm với diện tích 10ha, giống được sản xuất OM 5451, mật độ sạ 100kg/ha. Ưu điểm của ruộng mô hình giảm gần 50% lượng giống gieo sạ so với canh tác truyền thống. Qua đó cho thấy năng suất ruộng mô hình luôn cao hơn ruộng đối chứng từ 600 - 650 kg/ha.

Điều này chứng minh sạ thưa đã giúp cây lúa tiếp nhận đầy đủ ánh sáng, dinh dưỡng, lúa cứng cây, đẻ nhánh mạnh, đảm bảo số chồi hữu hiệu, số bông/m2, tỷ lệ hạt chắc cao so với ruộng đối chứng sạ mật độ dày. Song song đó, ruộng sạ dày sẽ tạo điều kiện cho ẩm độ vi khí hậu tăng cao, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho dịch hại phát sinh và phát triển.

Mô hình sử dụng phân hữu cơ chỉ khác nhau về chi phí đầu tư phân bón là 11,6 triệu đồng/ha và ruộng đối chứng 7,7 triệu đồng/ha. Do chi phí đầu tư phân hữu cơ cao 6 triệu đồng/ha. Mô hình sử dụng đã giảm 38,9% N và 30% P2O5 so với khuyến cáo bón NPK 90-40-30, tiết kiệm 670.000 đồng/ha. Ngược lại, chi phí đầu tư thuốc BVTV của mô hình sử dụng phân hữu cơ là 1,5 triệu đồng/ha và đối chứng 3 triệu đồng/ha cao hơn mô hình 1,5 triệu đồng/ha.

Đặc biệt ruộng ở mô hình lúa đạt năng suất 6,1-6,2 tấn/ha, còn ruộng lúa ngoài mô hình chỉ đạt 5,8 tấn/ha.

Ông Dương Đình Vũ, Giám đốc HTX dịch vụ trồng lúa sạch My Hậu, ở ấp Vĩnh Phụng, xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ cho biết: Gần 2 năm nay HTX có 28ha canh tác lúa với 10 thành viên sản xuất lúa 3 vụ/năm đều theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học để cho ra sản phẩm gạo an toàn bán trên thị trường. Đặc biệt trong vụ lúa thu đông 2022 được Chi cục Trồng trọt và BVTV TP Cần Thơ chọn làm điểm mô hình canh tác lúa theo quy trình hướng hữu cơ đã giúp nông dân trong HTX vô cùng phấn khởi, bởi vì lúa giảm khoảng 40% chi phí so với canh tác thông thường mà năng suất lúa đạt khá cao, giá lúa bán luôn “nhỉnh hơn” từ 200-300 đồng/kg so với giá thị trường. Nông dân sau khi trừ hết chi phí, thu lợi nhuận từ 3,8 -4 triệu đồng/ha.

Theo ông Dương Đình Vũ, quy trình canh tác lúa của HTX My Hậu khá nghiêm ngặt, ngay cả khâu ngâm ủ giống cũng không được sử dụng thuốc kích thích nẩy mầm, sinh trưởng, cỏ dại thì xử lý trước khi gieo sạ hoặc thuê nhân công loại bỏ bằng phương pháp thủ công. Trong suốt quá trình canh tác chỉ bón lót phân Urê cử đầu tiên còn lại sử dụng phân hữu cơ và các chế phẩm sinh học trong việc phòng trừ sâu bệnh… có như vậy thì sản phẩm gạo mới đảm bảo an toàn. Điều đáng mừng là sản phẩm gạo sạch My Hậu đang từng bước khẳng định thương hiệu trên thị trường, ngày càng được nhiều người tiêu dùng lựa chọn.

Đặc biệt vào cuối năm nay, các thành viên trong HTX My Hậu vô cùng phấn khởi được ngành nông nghiệp cấp mã số vùng trồng để truy xuất nguồn gốc cho các cánh đồng canh tác lúa hữu cơ và thương hiệu gạo của HTX My Hậu cũng được công nhận đạt chứng nhận OCOP.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV TP Cần Thơ cho biết: Việc canh tác lúa theo hướng hữu cơ đã chứng minh từ mô hình thực tế thấy hiệu quả luôn cao hơn so với canh tác sử dụng phân thuốc hóa học. Tuy nhiên trong canh tác lúa theo hướng hữu cơ cần đánh giá thêm sự cải thiện về đất đai, tăng cường chất mùn giúp đất trồng tơi xốp giữ ẩm tốt, cải thiện độ PH, tăng cường dinh dưỡng cho đất, giúp các vi sinh vật trong đất hoạt động tốt, hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đối với hệ sinh thái ruộng lúa.

Đồng thời, cho thấy áp dụng phân hữu cơ giảm phân hóa học nhưng năng suất vẫn được duy trì và ổn định, chất lượng hạt gạo được an toàn. Phù hợp với mục tiêu phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, bảo vệ sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng. Từ thành công của những mô hình canh tác lúa hữu cơ nói trên, trong thời gian tới Chi cục Trồng trọt và BVTV TP Cần Thơ sẽ nhân rộng mô hình này ra để người dân áp dụng làm theo.