Cách làm hay ở Bắc Giang [Bài 3]: Khác biệt từ nông thôn mới kiểu mẫu

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang vừa quyết định công nhận thêm 3 xã thuộc huyện Việt Yên đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu và 1 xã thuộc huyện Tân Yên đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2023. Với kết quả này, tính đến tháng 10/2023, tỉnh Bắc Giang đã có 5 xã NTM kiểu mẫu, 44 xã nông thôn mới nâng cao trong tổng số 182 xã.

Trong 3 xã NTM kiểu mẫu đợt này, xã Thượng Lan được công nhận đạt chuẩn NTM về kinh tế - phát triển sản xuất; xã Ninh Sơn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu về văn hóa; xã Tăng Tiến đạt chuẩn NTM kiểu mẫu về giáo dục.

Theo Văn phòng điều phối chương trình NTM, năm 2023, Bắc Giang đặt chỉ tiêu có thêm 9 xã đạt chuẩn NTM, 13 xã đạt chuẩn nâng cao, 9 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Với kết quả này, đến tháng 10/2023, huyện Việt Yên đang dẫn đầu toàn tỉnh về kết quả xây dựng NTM.

Ghi nhận thực tế cho thấy, năm 2023, tỉnh Bắc Giang mới bắt đầu thực hiện đánh giá xã NTM kiểu mẫu theo bộ tiêu chí giai đoạn 2023-2025, với nhiều nét mới, yêu cầu cao hơn. Các xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu theo lĩnh vực nổi trội phải theo kế hoạch thực hiện “Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025”, xã thực hiện phải đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025.

Đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2018-2020 phải tập trung rà soát, chỉ đạo thực hiện, đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của “Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025”.

Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người của xã tại thời điểm xét, công nhận xã NTM kiểu mẫu phải cao hơn từ 10% trở lên so với mức thu nhập bình quân đầu người áp dụng theo quy định đối với xã NTM nâng cao tại cùng thời điểm. Đồng thời phải có ít nhất một mô hình thôn thông minh và đạt một trong các tiêu chí kiểu mẫu theo lĩnh vực nổi trội.

Phát huy những kết quả đạt được và sự kế thừa từ nền tảng xã NTM nâng cao, các xã đã tập trung thực hiện mục tiêu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trên cơ sở những đặc trưng, đặc điểm tình hình và thế mạnh, các xã sẽ lựa chọn thôn tiêu biểu để xây dựng các tiêu chí theo quy định.

Đơn cử như tại xã Thượng Lan, địa phương vừa được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về kinh tế - phát triển sản xuất. Đây là xã có điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thuận lợi, tiềm năng về đất đai, nguồn nhân lực lao động dồi dào của huyện Việt Yên với 8 thôn, 2.136 hộ dân, hơn 9,6 nghìn nhân khẩu. Do đó, địa phương này đã lựa chọn tiêu chí kinh tế - phát triển sản xuất làm lĩnh vực nổi trội để thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu.

Đến nay, thu nhập bình quân đầu người của xã Thượng Lan đạt 48 triệu, tăng 22 triệu đồng so với năm 2017. Bình quân mỗi năm tăng 4,4 triệu đồng/người, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều là 1,31%. Từ năm 2017 đến đầu năm 2023, xã Thượng Lan đã huy động được hơn 11 tỷ đồng, trong đó, người dân đóng góp gần 450 triệu đồng và hàng trăm ngày công để đầu tư xây dựng, nâng cao các tiêu chí NTM.

Từ những nỗ lực này, đến tháng 3/2023, xã Thượng Lan được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang công nhận đạt tiêu chí xã NTM nâng cao. Tiếp đó, từ 3/2023 đến tháng 10/2023, các thôn: Thượng, Ruồng, Hà Thượng và xã Thượng Lan được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Còn tại xã Quảng Minh, huyện Việt Yên, đạt chuẩn nông thôn mới năm 2016, đến năm 2021 tiếp tục đạt nông thôn mới nâng cao. Đây là địa phương đông dân, kinh tế phát triển nên tình hình an ninh trật tự được đẩy mạnh và có nhiều thành tích. Do đó, năm 2022, Đảng bộ, UBND xã tiếp tục xác định an ninh trật tự sẽ là lĩnh vực nổi trội của xã trong xây dựng NTM kiểu mẫu.

Ông Trần Văn Phương – Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Minh chia sẻ: "Từ thực tiễn, trong xây dựng NTM kiểu mẫu chúng tôi chọn an ninh trật tự là lĩnh vực nổi trội. Địa bàn xã có 5 thôn, chúng tôi đã lắp được 17 camera giám sát an ninh trật tự. Tại các ngã 3, ngã tư hay những điểm tập trung đông người đều có camera an ninh truyền trực tiếp về phòng thường trực của công an xã để giám sát 24/24. Do chọn đúng thế mạnh nên quá trình triển khai thuận lợi, đến tháng 3/2023, xã Quảng Minh đã được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu".

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Giang, xây dựng NTM là nhiệm vụ lâu dài, hợp lòng dân và do người dân nông thôn là chủ thể. Dù Nhà nước đóng vai trò tổ chức, khuyến khích, hỗ trợ, mọi hoạt động phải dựa trên cơ sở nguyện vọng chính đáng, phát huy tinh thần dân chủ.

Từ kinh nghiệm thực tiễn xây dựng NTM, tỉnh Bắc Giang xác định, để xây dựng NTM kiểu mẫu nói riêng, các địa phương cần phát huy nội lực, thực hiện tốt công tác huy động vốn đầu tư. Ngoài kinh phí hỗ trợ của cấp trên, mỗi địa phương chủ động huy động nguồn vốn trong nhân dân và từ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các địa phương quan tâm thực hiện đồng bộ các tiêu chí, bởi mỗi tiêu chí sẽ bổ trợ cho nhau, nếu một tiêu chí không tốt sẽ ảnh hưởng đến kết quả chung của phong trào.

Để phát huy các nguồn lực và xây dưng NTM đi vào thực chất, hiệu quả, các địa phương đã khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có, chú trọng phát huy thế mạnh nổi bật để triển khai xây dựng xã NTM kiểu mẫu mang bản sắc riêng.

Bên cạnh đó, các địa phương đã thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu gắn với chuyển đổi số để hình thành các làng, xã thông minh, du lịch nông thôn,... hướng đến mục tiêu cuối cùng là không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Đồng thời quan tâm thực hiện đồng bộ các tiêu chí, bởi mỗi tiêu chí sẽ bổ trợ cho nhau, nếu một tiêu chí không tốt sẽ ảnh hưởng đến kết quả chung của phong trào. Mặt khác cần khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có, chú trọng phát huy thế mạnh nổi bật để triển khai xây dựng xã NTM kiểu mẫu mang bản sắc riêng.

Tỉnh Bắc Giang phấn đấu đến năm 2025 có 7 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới, có 160 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 78 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 15 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Đến nay, Bắc Giang đang có 205 sản phẩm đạt OCOP từ 3 sao trở nên (31 sản phẩm đạt 4 sao, chiếm 15,1%; 174 sản phẩm đạt 3 sao, đạt 84,9%). Có 1 sản phẩm (vải thiều Hồng Xuân Lục Ngạn) tiềm năng 5 sao, đã trình Bộ NN-PTNT đánh giá, phân hạng và 1 sản phẩm điểm du lịch nông thôn là du lịch sinh thái, văn hóa Bản Ven.