Tại khu vực Cửa khẩu Tân Thanh, từ ngày 23/2 đã triển khai thí điểm phương thức thông quan theo mô hình đội xe chuyên trách. Theo đó, lái xe chuyên trách Việt Nam điều khiển đầu kéo cố định kéo container hàng sang địa điểm chỉ định tại bến bãi phía Trung Quốc rồi thực hiện việc “cắt container” để lại bến bãi phía Trung Quốc.

Sau đó, đầu kéo phía Trung Quốc nối container và vận chuyển đi kiểm hoá, giao hàng sau đó kéo container rỗng về địa điểm ban đầu; đầu kéo Việt Nam sau khi cắt container sẽ kéo container hàng hoặc container rỗng về nước.

Trước khi lái xe chuyên trách Việt Nam điều khiển đầu kéo cố định kéo container hàng sang địa điểm chỉ định tại bến bãi phía Trung Quốc, công đoạn "cắt container" từ đầu kéo đường dài sang đầu kéo của lái xe chuyên trách được thực hiện trong Bến xe Tân Thanh do Công ty Bảo Nguyên quản lý. Theo các công nhân trong bãi, quá trình "cắt container" thông thường kéo dài từ 10-15 phút, tuy nhiên nếu các container cũ thì công đoạn này có thể lên đến 30-45 phút.

Sau khi nối đầu kéo của lái xe chuyên trách vào container hàng hóa, các thủ tục xuất nhập khẩu sẽ được thực hiện. Theo đó, danh mục hàng hóa, trọng lượng xe, trọng lượng hàng.. và nhiều thông tin khác sẽ được in, dán vào phía đuôi của container hoặc thùng xe tải. Ngoài ra, cabin của lái xe chuyên trách cũng được dán giấy niêm phong để đảm bảo công tác phòng chống dịch Covid-19 theo yêu cầu của phía Trung Quốc.

Trong quá trình lưu thông trên lãnh thổ Trung Quốc lái xe chuyên trách Việt Nam xe niêm phong buồng lái, đeo khẩu trang, mặc quần áo bảo hộ và đi theo tuyến đường cố định. Ngoài ra, toàn bộ xe đầu kéo của Việt Nam và lái xe chuyên trách phải cố định (xe đầu kéo phải cố định và lái xe chuyên trách phải cố định theo xe đầu kéo đó, trường hợp lái xe đầu kéo đó nghỉ thì xe đầu kéo cũng không được sang Trung Quốc), danh sách xe đầu kéo và lái xe chuyên trách phải cung cấp cho phía Trung Quốc để cùng quản lý.

Bên cạnh đó, tổ chức lựa chọn container phải có kích thước cố định, thống nhất, có trọng lượng phù hợp với yêu cầu của Hải quan và Biên phòng Trung Quốc…Ngoài ra các lái xe chuyên trách phải thực hiện quản lý tập trung, khép kín, phải được xét nghiệm Covid-19 định kỳ hàng ngày và cũng phải gửi kết quả cho phía Trung Quốc cùng theo dõi.

Tại cửa khẩu Tân Thanh, khi mới thực hiện (chính thức từ ngày 26/2), các lực lượng chức năng cũng như các doanh nghiệp của hai bên trong công tác phối hợp còn chưa được nhịp nhàng dẫn tới kết quả chưa đạt được như kỳ vọng. Tuy nhiên, năng lực thông quan đang dần được cải thiện và bước đầu có một số hiệu quả nhất định.

Ở chiều ngược lại, các container hàng của Trung Quốc cũng trải qua các công đoạn tương tự trước khi được xuất khẩu sang Việt Nam. Sau khi tập trung vào Bến xe Tân Thanh, các container chở hàng của phía Trung Quốc (trái) sẽ được cắt khỏi đầu kéo, đấu đuôi vào container nhận hàng của phía Việt Nam để bốc dỡ hàng hóa.

Sau khi bốc dỡ hàng hóa, các container của Trung Quốc và Việt Nam sẽ được vận chuyển lại qua biên giới để trở về nước. Tùy thuộc vào thỏa thuận giữa các doanh nghiệp, các container khi quay về có thể rỗng hoặc chở thêm hàng hóa để tối ưu công vận chuyển.

Theo Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, đây là dấu hiệu khả quan, cho thấy hiệu quả rõ rệt của phương thức giao nhận hàng hóa mới. Còn ở cửa khẩu Hữu Nghị, hiện tại 2 bên đã cơ bản thống nhất được phương thức giao nhận hàng hóa mới và đang chờ cấp trên phía Trung Quốc phê chuẩn.

Tùng Đinh - Văn Việt