Nông dân xã Lý Văn Lâm thu hoạch dưa hấu phục vụ Tết Nguyên đán. Ảnh: Trọng Linh.
Thủ phủ dưa hấu miền Tây
Những ngày cận Tết Nguyên đán, không khí tại xã Lý Văn Lâm, thành phố Cà Mau (tỉnh Cà Mau), trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Đây là thời điểm nông dân tất bật thu hoạch dưa hấu, loại trái cây biểu tượng cho sự may mắn, no đủ, thịnh vượng trong ngày Tết cổ truyền của người Việt.
Giống dưa hấu được trồng tại đây nổi bật với vỏ mỏng, ruột đỏ tươi, vị ngọt thanh và mọng nước. Đây là những đặc điểm khiến dưa hấu Lý Văn Lâm được người tiêu dùng ưa chuộng, tìm mua trong dịp Tết.
Mỗi năm, vùng đất này cung cấp hàng ngàn tấn dưa hấu ra thị trường. Không chỉ phục vụ cho nhu cầu tại địa phương, dưa hấu Lý Văn Lâm còn được vận chuyển đến các tỉnh, thành phố lớn trên cả nước như TP.HCM, Cần Thơ và các khu vực lân cận.
Năm nay, mặc dù vụ dưa hấu xuống giống trễ hơn so với mọi năm do xuất hiện mưa trái mùa, nhưng hơn 3 tuần trở lại đây, thời tiết đã thuận lợi, vụ dưa hấu Tết của bà con nông dân xã Lý Văn Lâm có nhiều tín hiệu khả quan.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, ngụ ấp Bà Điều, xã Lý Văn Lâm cho biết: Gia đình tôi có gần 2ha diện tích trồng dưa hấu, chủ yếu là giống dưa trái lớn để bán cho người tiêu dùng trưng trong những ngày Tết. Mấy tuần nay nắng đủ, dưa phát triển tốt, thời điểm mới thu hoạch giá dưa ổn định hơn so với năm trước, hy vọng vài ngày tới sức mua tăng, giá cả cải thiện hơn chút.
Giá dưa hấu năm nay ổn định, nên người trồng có lãi. Ảnh: Trọng Linh.
Anh Nguyễn Văn Tâm, một nông dân tại xã Lý Văn Lâm, chia sẻ: Vụ Tết năm nay thời tiết thuận lợi, dưa hấu phát triển tốt, đạt năng suất cao. Dưa vừa tròn, vừa ngọt, hứa hẹn sẽ được giá. Cả nhà ai cũng háo hức vì đây là thời điểm quan trọng nhất trong năm.
Dưa hấu được bày bán tại chợ dưa hấu thành phố Cà Mau năm nay gồm các loại như: dưa để ăn ngay (có 2 loại là dưa có hạt và không hạt) giá dao động từ 10.000 - 20.000 đồng/kg tùy loại; dưa trưng Tết loại lớn có giá dao động từ 200.000 - 350.000 đồng/cặp. Tết năm nay, toàn xã Lý Văn Lâm khoảng 150 hộ trồng dưa hấu Tết với diện tích hơn 80ha. Các giống dưa được ưu tiên chọn trồng ở Lý Văn Lâm là dưa hấu Mặt trời đỏ, dưa An Tiêm, dưa Thành Long... Năng suất bình quân dưa hấu ở Lý Văn Lâm đạt hơn 25 tấn/ha.
Thời điểm này, khu vực chợ dưa hấu thành phố Cà Mau đã bắt đầu nhộn nhịp, bày bán các loại dưa hấu để phục vụ người tiêu dùng trong dịp Tết. Trong đó, dưa hấu mang thương hiệu Lý Văn Lâm chiếm thị phần lớn trong khu vực trưng bày, mua sắm. Mặc dù, năm nay bà con trồng dưa hấu được mùa nhưng sức mua vào những ngày đầu tại chợ chưa thật nhộn nhịp.
Ông Lý Hải Triều, nông dân trồng dưa hấu tại ấp Bà Điều, xã Lý Văn Lâm cho biết: Năm nay vụ dưa hấu Tết của gia đình tôi khá lắm, đạt năng suất hơn 650 - 700 trái/công (1.000m2). Gia đình tôi trồng 2 loại dưa ăn và dưa trưng Tết.
Nhờ thời tiết thuận lợi, vụ dưa năm nay năng suất cao. Ảnh: Trọng Linh.
Dưa hấu để ăn ngay trái nhỏ, vừa ăn, còn dưa trưng Tết trái loại lớn khoảng 8-9kg/trái. Vụ dưa Tết năm trước, sau khi trừ chi phí, gia đình tôi lãi 50 triệu đồng. Năm nay, gia đình tôi hy vọng cũng sẽ ổn định hơn so với năm trước.
Dưa hấu trồng theo mô hình VietGAP
Trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam, bà Cao Hồng Cẩm, Chủ tịch UBND xã Lý Văn Lâm, thành phố Cà Mau, cho biết: Vụ dưa hấu phục vụ cho Tết Nguyên đán 2025, toàn xã xuống giống khoảng 80ha, trong đó có khoảng 30ha được trồng theo quy trình VietGAP có truy xuất nguồn gốc. Hiện nay, bà con đã bắt đầu thu hoạch, thời điểm từ 21 - 23 tháng Chạp, nông dân sẽ bước vào cao điểm thu hoạch dưa hấu.
Theo bà Cẩm, giá dưa hấu đến thời điểm này tương đương với năm trước, dưa hấu hạt lép có giá từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, dưa hấu Thành Long có giá từ 10.000 - 15.000 đồng/kg. Nhìn chung, năm nay người dân trồng dưa hấu trên địa bàn xã đạt năng suất khá cao. Các ruộng dưa sau khi thu hoạch đều đạt năng suất tương đương hoặc cao hơn năm trước. Trên địa bàn xã, người dân trồng đa dạng các loại dưa hấu để phục vụ nhiều khách hàng khác nhau từ bình dân đến cao cấp. Tuy nhiên, một số hộ chỉ thu hoạch một phần để phục vụ Tết, phần còn lại sau Tết sẽ thu hoạch tiếp.
Dưa hấu được tiểu thương trang trí lại và bán cho người dân mua về trưng Tết. Ảnh: Trọng Linh.
"Dưa hấu của bà con được trồng theo quy trình VietGAP, nên kéo dài được thời gian thu hoạch cũng như bảo quản sau thu hoạch. Mô hình sản xuất này đã và đang là thế mạnh trong phát triển nông nghiệp của xã. Thời gian tới, UBND xã Lý Văn Lâm tiếp tục rà soát, tuyên truyền, khuyến khích, hướng dẫn bà con duy trì, mở rộng hình thức sản xuất dưa hấu theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và ổn định”, bà Cẩm chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Mai, một tiểu thương tại chợ Cà Mau, cho biết: Người ta thường chọn mua dưa hấu để chưng Tết trước vài ngày. Dưa ở Lý Văn Lâm luôn được khách hàng ưa chuộng vì chất lượng tốt, lại mang ý nghĩa đẹp, vận may cho năm mới, đặc biệt là dưa hấu trồng theo mô hình VietGAP.
Ông Ðinh Vạn Hải, Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp, Viettel Cà Mau cho biết: Tem truy xuất nguồn gốc giúp người tiêu dùng truy xuất được thông tin quy trình sản xuất từ lúc lên liếp, cải tạo đất, sử dụng phân bón, chăm sóc, cho đến khi thu hoạch. Khi người tiêu dùng quét mã QR sẽ biết được trái dưa được trồng ở đâu, thông tin của người trồng, giúp người trồng bảo vệ được thương hiệu của mình. Thông qua đó sẽ giúp người nông dân quảng bá được sản phẩm do chính mình sản xuất, tiêu thụ nhanh hơn, giá cả cao hơn. Ðặc biệt, mỗi tem gắn với một hộ và được bảo mật an toàn tuyệt đối, chống sao chép”.
Từ 21/12 âm lịch đến Tết Nguyên đán, lượng mua sẽ tăng lên. Ảnh: Trọng Linh.
Việc thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng mã QR là hướng đi bền vững không chỉ nâng tầm thương hiệu giá trị của dưa hấu Lý Văn Lâm mà còn hướng đến đưa sản phẩm chất lượng đến người tiêu dùng.
Một số thương lái thu mua dưa cho biết, năm nay nhờ thời tiết thuận lợi, nông dân trúng dưa dẫn đến lượng hàng nhiều. Trong khi đó, sức mua của người dân tăng lên trong vài ngày tới nên giá dưa có thể tăng hơn với năm trước.
Có thể nói, dưa hấu Lý Văn Lâm không chỉ là niềm tự hào của người dân Cà Mau mà còn là món quà ý nghĩa, góp phần làm đẹp thêm phong tục truyền thống của dân tộc Việt Nam trong dịp Tết Nguyên đán năm 2025.
Dưa hấu không chỉ là loại trái cây giải nhiệt mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa Tết Việt. Màu đỏ tươi của ruột dưa tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc. Vì vậy, trong mâm ngũ quả của người Việt, cặp dưa hấu tròn đầy luôn chiếm vị trí trang trọng. Những ngày cuối năm, trên những cánh đồng dưa hấu Lý Văn Lâm, tiếng cười nói rộn ràng hòa cùng không khí hối hả của mùa vụ, như báo hiệu một cái Tết đủ đầy đang đến gần.
